این مراسم ساعت 16:30 و با یک ساعت و نیم تاخیر در سالن همایش‌های نمایشگاه آغاز شد و ازدحام جمعیت و حضور تعداد زیادی از کودکان در سالن محل برگزاری، موجب بروز مشکلاتی برای خبرنگاران و اصحاب رسانه در پوشش مناسب مراسم شد.
جعفر مروارید، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی سخنان خود را در این مراسم با موضوع آشتی با کتاب و نهادینه شدن آن در سطح خانواده آغاز کرد و گفت: مبنا و اساس توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی است؛ از این رو ما نیازمند توسعه فرهنگ کتابخوانی هستیم تا کالای فرهنگی هم در سبد هفتگی خانواده قرار بگیرد.
وی افزود: نمایشگاه کتاب مشهد، صرفا یک فروشگاه کتاب نیست بلکه یک کلان‌رویداد فرهنگی است و از این جهت که ما نیازمند توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی هستیم، با پرپایی این نمایشگاه سعی در تبیین توسعه و معرفی فرهنگ کتابخوانی داشته‌ایم.
مروارید ادامه داد: از ویژگی‌های نمایشگاه امسال، باغ کتاب است تا کودکان و نوجوانان در یک فضای آماده با سنت کتابخوانی آشنا شوند. همچنین برنامه‌های سرای اهل قلم، شانزدهمین جشنواره انتخاب کتاب سال، شب‌های شعر شهرستان‌ها، رونمایی از کتاب‌های برگزیده و حضور رسانه‌ها از جمله برنامه‌های جانبی این نمایشگاه در کنار عرضه کتاب‌ها از سوی ناشران مختلف است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، کتاب را بهترین زبان جهانی خواند که با آن می‌توان زیبایی‌های مفاهیم اهل بیت را به خوبی انتقال داد.
حسن جعفری، معاون سیاسی، امنیتی، اجتماعی استاندار خراسان رضوی هم در ادامه این مراسم از کتاب و ترویج فرهنگ کتابخوانی که به گفته او امروزه یک واجب دینی است، یاد کرد و گفت: در دین اسلام، کتاب اهمیت خاصی دارد. معجزه اصلی نبی مکرم اسلام، کتاب است و اولین آیات با قلم و علم آغاز شده است.
وی افزود: کتاب ۲۹ فایده عمده در حوزه جسم و روان دارد. اولین ویژگی آن، افزایش آگاهی‌های اجتماعی در مقابل شبکه‌های اجتماعی است که متاسفانه در وضعیت فعلی کتاب و کتابخوانی مورد بی‌مهری قرار گرفته است، در حالی که در دوران صدر اسلام، مساجد کتابخانه‌های اصلی بودند و مورد تبادل نظر علما قرار می‌گرفته‌اند.
جعفری ادامه داد: نکته بسیار مهم در این حوزه، بررسی دلایل عدم استقبال از کتابخوانی است و فرهنگ کتابخوانی باید به‌گونه‌ای مورد ترویج قرار بگیرد که علاقه به کتابخوانی به صورت اختیاری و آزادانه شکل بگیرد؛ چراکه یکی از دلایل عدم رغبت به کتاب، غرور و دانش کم است.
معاون سیاسی، امنیتی، اجتماعی استاندار خراسان رضوی ترویج فرهنگ کتابخوانی را وظیفه تک‌تک آحاد مردم دانست و گفت: ترویج لذت مطالعه باید در جامعه نهادینه شود و افراد نقش سازنده کتاب را در زندگی خود درک کنند. از این رو لازم است در حوزه اهمیت کتاب بسیار فعالیت کنیم چون هجمه فرهنگی بسیار زیاد است.
جعفری افزود: در جامعه کنونی لازم است در کنار اولویت اقتصادی، اولیت فرهنگی قرار گیرد. در سبد هزینه خانوارهای ایرانی جایگاه کتاب بسیار کمرنگ است و خانواده‌ها باید در این زمینه توجه بیشتری نشان دهند. از طرفی انتظار داریم خیرین در حوزه کتابخانه‌سازی و کتابداری حضور موثرتری داشته باشند. به همین دلیل من در همین‌جا قول می‌دهم مجوز کلیه سازمان‌های مردم‌نهادی که بخواهند در حوزه کتاب فعالیت کنند، خارج از نوبت در دستور کار قرار دهیم.
وی با بیان این که رسانه‌ها نیز بایستی به نقش کتاب و ترویج فرهنگ مطالعه در سطح جامعه توجه داشته باشند، افزود: توسعه صنعت کتاب دیجیتال نیز به عنوان یک ضرورت باید مورد توجه قرار بگیرد که فعالیت‌های موثری در این زمینه در دست اقدام است.
فرهنگ در کشور ما مظلوم است
علی‌اصغر کاراندیش، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم گفت: توسعه و پیشرفت یک کشور منوط به تحقیق و پژوهش در حوزه‌های مختلف در آن کشور است و هیچ جامعه‌ای بدون تحقیق و پژوهش نمی‌تواند به توسعه پایدار برسد که لازمه این امر، ترویج و رشد فرهنگ مطالعه و بالا بودن سرانه آن است.
کاراندیش افزود: سرانه مطالعه و تحقیق و پژوهش در کشور ما پایین است. ما برای رسیدن به الگویی مناسب در حوزه‌های مختلف به تلاش بیشتری احتیاج داریم چرا که فرهنگ در کشور ما مظلوم است و در مقام عمل، بخش دولتی و خصوصی توجه شایانی به این امر نمی‌کنند و در حالی که یک درصد از اعتبارات و بودجه‌های دستگاه‌های دولتی باید به امر مطالعه اختصاص پیدا کند، در انتهای سال این مبلغ به خزانه دولت مسترد می‌شود.
وی با بیان این که مسئولان در حوزه فرهنگ و سیاست‌گذاری برای آن حضور کمرنگی دارند، افزود: امروز بحث اقتصاد مقاوتی، حقوق شهروندی و... یکی از بحث‌های مهم برای دولت و نظام است اما چون در بحث فرهنگ‌سازی آن مشکل داریم، در تحقق با توفیق کمی مواجه شده است. این در حالی است که فرهنگ، زیربنای توسعه همه موضوعات است و مشکلات مختلفی که در حال حاضر در کشور وجود دارد، ریشه در همین موضوع دارد.
کاراندیش، هدف اصلی از برگزاری نمایشگاه‌های کتاب را افزایش سرانه مطالعه در کشور دانست و تصریح کرد: محتوای کتاب از کمیت آن مهم‌تر است، از این رو در حمایت از ناشران و نویسندگان، اقدامات خوبی در وزارت ارشاد در حال انجام است؛ چرا که نیاز اصلی جامعه، ایجاد محتواهای هدفمند و سودمند است.
وی اظهار کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای وظیفه خود برای گسترش فرهنگ کتابخوانی، هر ساله یک شهر کشور که در امر کتاب و کتابخوانی پیشتاز باشد را به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی می‌کند.
انتشارات به نشر، ناشر برتر خراسان رضوی
در انتهای این مراسم با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مروی، تولیت آستان قدس رضوی از برگزیدگان شانزدهمین دوره انتخاب کتاب سال خراسان رضوی تجلیل به عمل آمد و مجموعه به نشر به عنوان ناشر برتر استان انتخاب شد و حجت الاسلام محمدحسین مقامی‌زاده، سعید تشکری، محمدکاظم کاظمی، مصطفی لعل‌شاطری و جانباز ۷۰ درصدی، احمد نطنزی به عنوان مولفان برتر استان تقدیر شدند.
بر اساس این گزارش، در سیصد و نود و دومین نمایشگاه استانی کتاب و بیست و یکمین دوره نمایشگاه کتاب مشهد مقدس 730 ناشر از سراسر کشور و ۲۵ ناشر و ۸۰ نمایندگی از ناشران بین‌المللی از کشورهای مختلف حضور دارند که شامل ۱۱۷ ناشر دانشگاهی، ۳۹ ناشر کمک آموزشی، ۱۰۵ ناشر کودک و نوجوان، ۴۶۹ ناشر عمومی و ۶ کتاب فروشی سطح شهر مشهد هستند.
همچنین در این نمایشگاه 40 درصد تخفیف بن کتاب در نظر گرفته شده که 20 درصد آن به ناشران اختصاص یافته است و 20 آن به صورت بن کتاب تعیین شده که در اختیار مخاطبان قرار خواهد گرفت.
برگزاری نشست‌های تخصصی با محوریت کتاب و کتابخوانی، رونمایی از تازه‌های نشر، مراسم تقدیر و تشکر از دست‌اندرکاران حوزه کتاب، ایستگاه نقاشی و سرگرمی برای کودکان و نوجوانان، نشست‌های تخصصی در حوزه سبک زندگی و آسیب‌های اجتماعی، نمایش خیابانی، اجرای موسیقی محلی و مقامی، شب شعر، جشن امضای آثار نویسندگان و... ازجمله برنامه‌های جنبی است که در این دو نمایشگاه به اجرا درمی‌آید.
بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب خراسان رضوی از ۸ تا ۱۵ آبان هر روزه از ساعت 15 الی 21 و در روزهای تعطیل از ساعت 9 الی 21 پذیرای علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی است.
نظر شما