به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، یکی از ارکان اساسی در طب سنتی، تغذیه مناسب است و یکی از بخش‌های تغذیه مربوط به آداب غذا خوردن و آب نوشیدن می‌شود. منظور از آداب این است که چه غذایی را به چه میزان و با چه غذای دیگری مصرف کنیم. در طب سنتی قانون‌هایی وجود دارد که براساس آن باید ترتیب وقت غذا مشخص باشد. منظور از ترتیب وقت غذا این است که چه غذایی را به دنبال چه غذای دیگری می‌توان مصرف کرد تا بدون عارضه باشد. یکی دیگر از قوانین در طب سنتی، مسأله مزاج است. هر فردی در هر سنی مزاج خاص خود را دارد و فرد هر غذایی که می‌خواهد بخورد باید سنش و فصلی که در آن هست را مدنظر قرار دهد. اجتناب از خوردن نان گرم و آشامیدن آب سرد بعد از آن، اجتناب از خوردن غذاهای سریع‌الهضم بعد از غذاهای دیرهضم، اجتناب از خوردن همزمان دو غذای گرم یا سرد یا لزج یا غابض یا نفاخ ازجمله این قوانین است. همه این موارد برای بیماران ملاحظات دیگری نیز دارد.  
 
کتاب «تغذیه بیماران از دیدگاه طب سنتی ایران» با عنوان اصلی «اطعمه‌المرضی» تألیف محمد کاظم ابن الحکیم محمد روشن ضمیر؛ از حکمای ایرانی سده‌های 12 و 13 هجری است. این اثر با تصحیح و تعلیق مهدی مداینی و اکبر سعیدی، در سال جاری از سوی انتشارات طب سنتی ایران چاپ و راهی بازار نشر شده است.
مولف در مقدمه کتابش درباره ضرورت تألیف این اثر نوشته است: «بدان که چون معالج را در وقت استعلاج و تدبیر مریض و اصلاح مزاج، از تجویز غذا و شراب گریز نیست و هنگام احتیاج در تجسس آن از کتب این علم که به‌طور متفرقه مذکور است، خاطر مشتَّت می‌گردید و ذهن از اشتمال بسیاریِ آن غافل می‌ماند، لهذا می‌خواست از کتب متداوله معموله این فن، اغذیه و اشربه متفرقه را جمع آورده، در تحت هر مرض تسطیر سازد، تا زمان احتیاج فورا مطلوب میسر و محصل گردد. و نیز اگر بیماری به سوء‌المزاجی باشد، می‌تواند که به محض تبدیل اغذیه انحراف مزاج به اصلاح انجامد. جالینوس می‌گوید: «سعادتمند طبیبی که علاج به اغذیه کند نه به ادویه»؛ محمد زکریا گوید: «تا به اغذیه توانی به ادویه علاج مکن.
 
اگرچه بزرگان و استادان این فن در این باب رساله‌ها نوشته‌اند، خاصه صدرنشینِ مسند مغفرت و برومندی نجیب‌الدین سمرقندی که فی‌الجمله به تفصیل پرداخته، کمیاب است، بنابر ضرور، به تفصیل جمیل، حقیر کثیرالتقصیر محمدکاظم ابن‌الحکیم محمد روشن ضمیر از نسخه‌های جیِّده حکمای هندیه انتخاب نموده، در این مختصر گِرد کرد. چون از این اطعمه هلاک مَرضی دفع می‌شود، مسمی به «اطعمه مرضی» نموده، نارنج تألیف واگشود به سی باب.»
نسخه‌هایی برای ورم معده
«اگر گرم باشد، آب جو با انار میخوش؛ دیگر، کشگاب با اسفاناخ و خبازی و آب جو به شراب بنفشه و نیلوفر و در تقلیل غذا بکوشد. و اگر سرد باشد در نخوداب با شیره خَسَکدانه و فلفل و زنجبیل و کرویا خورند؛ دیگر، در نخوداب زیره و شِبِت و دارچینی و قرنفل و فلفل اضافه کنند؛ دیگر، شهد با نان مُرَغَّن؛ دیگر، کریله با گوشت و بی‌گوشت خوردن، مجرب است؛ دیگر، اگر ورم صلب باشد، هرچه در بارد قریب مذکور شد، بخورد؛ دیگر، نخوداب با شیره خَسَکدانه و روغن بیدانجیر خورند؛ دیگر، منقای گلقند و انجیر بسیار خورد که نافع است؛ دیگر مَرَق فراریج، اسفیدباجات و مزوّره که معمول از هلیون و خبازی و لبلاب و چغندر به روغن بادام شیرین ساخته باشند؛ دیگر، حریه ملینه که از نخاله و مُسکه و مغز کاجیره پخته باشند؛ دیگر، برای سوء مزاج معده و ورم و درد، انبرباریسیّه و سماقیه و حُصرمیه و ماءاللحم و اسفیدباج و ماش سبز و کبوتر بچه و کبک و دراج و تیهو. و محترزات، امتلاء و ادخال و اغذیه غلیظه و نفاخ و حرکت بعدِ طعام و آب خوردنِ بر آن است.»
 
نخستین چاپ کتاب «تغذیه بیماران از دیدگاه طب سنتی ایران» در 325 صفحه با شمارگان 200 جلد به بهای 50 هزار تومان از سوی انتشارات طب سنتی ایران به بازار نشر عرضه شده است.