به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در مراسم افتتاحیه «دومین نشست منطقه‌ای برای شناسایی و تبادل میراث مستند؛ برنامه حافظه جهانی»، اشرف بروجردی، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و رییس کمیته ملی حافظه جهانی؛ حجت‌الله ایوبی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو؛ هانيه گرائيلی، مدیر کل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی؛ سوتان سوتکوفسکی، سرپرست دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران و نمایندگانی از برنامه حافظه جهانی یونسکو از کشورهایی چون استرالیا، تاجیکستان، افغانستان، آذربایجان، قزاقستان،هند، ترکیه، پاکستان و ازبکستان حضور داشتند. این مراسم سه‌شنبه دوازدهم شهریورماه در سالن اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه برگزار شد و اختتامیه نشست منطقه‌ای برای شناسایی و تبادل میراث مستند، چهارشنبه سیزدهم شهریورماه برگزار خواهدشد.
 
اشرف بروجردی در این مراسم، با بیان اینکه قدردان اهداف بلند یونسکو در ایجاد مشارکت، صلح، دوستی و برابری جوامع است، سخنان خود را آغاز کرد و گفت: در شرایطی که بخش‌های مختلف جهان درگیر بحران‌های متعدد زیست‌محیطی، فرهنگی و تنش‌های قدرت‌طلبی است، ایجاد امکان‌های گفت‌وگوی میان‌فرهنگی، کنش بسیار پویا و فعالانه‌ای در تاکید بر نیاز کشورها و جوامع به تساهل و همگرایی با یکدیگر است. کشف و شناسایی میراث مشترک فرهنگ‌ها، یادآور تاریخچه نه چندان دور زیست و تعامل سازنده و صلح‌مدار ملت‌ها است و بازگشت به دوران تبادل میان فرهنگی، مهم‌ترین اهرم مقابله با خشونت و جنگ‌طلبی است.
 
او با اشاره به اینکه کشورهای منطقه از ایران، افعانستان، پاکستان، هندوستان تا آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان و ترکیه در دوره‌های مختلف تاریخی به‌شکل‌های گوناگون در دوستی و اتحاد با یکدیگر بوده‌اند، ادامه داد: از قبل همین دوستی‌ها میراث بسیار گران‌بهایی در زبان، دانش و هنر به اشتراک گذاشته‌اند. گذرگاه تجاری جاده ابریشم، نمونه برجسته‌ای از تعامل دیرینه‌ کشورهای منطقه با یکدیگر است که در مسیر مبادلات تجاری، بخش زیادی از عناصر میراثی خود را با یکدیگر سهیم شده‌اند یا به هم منتقل کرده‌اند. پس ازدیاد و تقویت مناسبات فرهنگی میان این کشورها، در عین تحقق توسعه پایدار درون کشوری، بی‌آنکه میراث نسل‌های آینده آن‌ها را به خطر اندازد، منجربه برقراری فرهنگ صلح و دوستی نیز خواهدبود.
 
به گفته بروجردی، میراث مستند، سرمایه معنوی مکتوب بشریت است؛ او افزود: میراث مستند در محمل‌های متعدد ملموس و منقول، تاریخ زیست انسان، از آغاز تا به امروز را دربرمی‌گیرد. هر بخش شناسایی و معرفی شده‌ این میراث، نشانی بر اراده‌مندی فرهنگ‌ها، کشورها و دولت‌ها در اتحاد و اشتراک جهانی است. متأسفانه بخش زیادی از این میراث، در اعصار مختلف به تاراج رفته یا در جنگ‌ها یا بلایای طبیعی تخریب و نابود شده است. حفاظت از این میراث و انتقال آن به نسل‌های آینده وظیفه همگانی ماست.
 
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه داد: یونسکو که همواره منادی صلح و تعامل است برنامه حافظه جهانی را با هدف تقویت مناسبات و روابط میان ملت‌ها در شناسایی و حفاظت از این میراث ایجاد کرده است.
 
ایجاد فضای مثبت برای گشودن مجراهای تنفس فرهنگی
بروجردی با بیان اینکه برگزاری نشست شناسایی و تبادل میراث مستند، فضای مثبتی برای گشودن مجراهای تنفس فرهنگی است، گفت: با مبادله و اشتراک عناصر مستند فرهنگ خود و شناسایی و معرفی این میراث به سایر اقوام و ملل، علاوه بر معرفی ظرفیت‌های پایدار و جامع خود، نقش و توان فرهنگی‌مان، در حفظ و پاسداشت میراث بشر را با دیگران به اشتراک بگذاریم.
 
او ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران تاکنون آثار مکتوب ارزشمندی را از طریق ثبت در برنامه حافظه جهانی به جهانیان معرفی کرده است. این آثار به دلیل بیان مضامین والای انسانی، میراث بشریت محسوب می‌شوند. از جمله کلیات سعدی که سرشار از پیام برابری، امید، صلح و الگویی برای زیستی مسالمت‌جویانه است؛ شاهنامه فردوسی که با ستایش خرد آغاز می‌شود و منادی اعتدال، امید و تساوی است. پنج گنج نظامی که مشتمل بر پنج مثنوی عاشقانه، غنایی و اخلاقی است یا وقف‌نامه ربع رشیدی که نشان از حکمرانی عدالت‌محور و برابری‌خواهانه قانونگذاران است. مضامین این دست آثار، تنها متعلق به ایرانیان نیست؛ بلکه به همه انسان‌ها در هر زمان و مکانی تعلق دارد.
 
به گفته بروجردی برنامه حافظه جهانی یونسکو این امکان را فراهم ساخته که همه کشورها مشابه چنین آثار فاخر و ارزشمندی از پیشینه فرهنگی خودشان بیاورند و فارغ از مرزهای سیاسی جهان امروز، با یادآوری و احیاء محورهای زیست تعامل‌گرا و تساهل‌محور، به بازیابی و بازآفرینی گفت‌وگوی تمدن‌ها و فرهنگ‌ها بیاندیشند.
 
نقش آگاه‌سازی عمومی در حفاظت از میراث مستند
بروجردی در ادامه سخنانش رسالت کمیته‌های ملی حافظه جهانی در کشورهای مختلف را شناسایی و معرفی میراث مستند کشورشان به جهانیان، حفاظت از این میراث به عنوان سرمایه و مکتوب بشری و تسهیل دسترسی عموم به آن دانست و گفت: در این مسیر آموزش و آگاه‌سازی عمومی نقش بسیار سازنده‌ای دارد.
 
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی افزود: با توجه به اینکه در طول یک سال گذشته، دبیرخانه برنامه حافظه جهانی، درصدد بازنگری در فرآیندهای مختلف برنامه اعم از الگوهای تعامل میان کشورها، الگوهای ثبت، روش‌های دسترس‌پذیری و حفاظت میراث مستند است، کمیته ملی حافظه جهانی ایران به‌ویژه با توجه به اقدامات و فعالیت‌های خود در دو سال اخیر -که در گزارش مبسوطی در همین نشست، ارائه خواهد شد-  به این درک دست یافت که راهکار اصلی حفاظت از میراث مستند، آگاهی عموم افراد جامعه و به‌طور ویژه متخصصان میراث مستند نسبت به اهمیت و نقش این میراث در صیانت تمدن بشری است، پس با برگزاری کارگاه‌های آموزشی متعددی در استان‌ها و مراکز مرتبط با این حوزه لزوم حفاظت از میراث و ترویج دسترسی به آن را تشریح کرده است.
 
گامی برای تقویت کمیته‌های ملی حافظه جهانی کشورها
بروجردی با اشاره به کارگروه‌های تخصصی کمیته ملی حافظه جهانی ایران، توضیح داد: کارگروه‌های تخصصی در سه حوزه آموزش، حفاظت و دسترسی، شیوه‌های حفاظت از آثار ثبت شده در برنامه، دیجیتال‌سازی آثار و ایجاد امکانات و تسهیلات دسترسی دیجیتال به آثار را بررسی می‌کند.
 
او افزود: امیدوارم این نشست، با توجه به محتوای برنامه‌ریزی شده برای آن و حضور اعضایی از کمیته مشورت بین‌المللی و دبیرخانه برنامه حافظه جهانی، علاوه بر فراهم کردن امکان معرفی و تبادل میراث مستند میان کشورها، گام موفقی در تقویت کمیته‌های ملی حافظه جهانی کشورها باشد.
 
در پایان بروجردی اعلام کرد: کمیته ملی حافظه جهانی ایران، علاوه بر اینکه آمادگی دارد در کنار کشورهای منطقه به رایزنی در شناسایی، معرفی و ثبت آثار مشترک بپردازد، آمادگی دارد امکانات و تسهیلات خود در راستای اهداف برنامه حافظه جهانی -اعم از حفاظت میراث مستند و دسترس‌پذیر کردن آن‌ها- را با دیگر کشورها سهیم شود.