به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، چهارمین برنامه «عصر کتاب استانی» که به‌همت موسسه خانه کتاب برگزار می‌شود، به آذربایجان شرقی و تجلیل از سه تن از مفاخر این استان شامل بهروز عزبدفتری، خلیل سلطان‌القرایی و حسین دوستی، اختصاص داشت که عصر امروز سه‌شنبه 5 شهریور با حضور مدیرعامل خانه کتاب، رئیس هیئت مدیره کانون کشوری انجمن‌های مترجمان، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون سیاسی، امنیتی استانداری، رئیس اتحادیه ناشران و جمع زیادی از فعالان حوزه فرهنگ د این استان، در تالار خاقانی شهر تبریز برگزار شد.

نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه خانه کتاب، سخنان خود را در این مراسم با این شعر آغاز کرد:
ساربانا بار بگشا ز اشتران / شهر تبریز است و کوی گلستان
فرّ فردوسی است این پالیز را / شعشعه عرشی است این تبریز را

وی سپس گفت: عوامل بسیاری باعث شده که ایرانیان از دیرباز تبریز را گرامی داشته و این شهر محبوب قلوب همه شده‌است؛ این شهر دوران طلایی متعددی را سپری کرده است؛ دوران پایتختی‌، ولیعهدنشینی، دوران شکوفایی تجاری، اقتصادی، هنری و غیره. دیر‌زمانی در عرصه هنر تحول شگرفی را موجب شده که امروز آثار کم‌مانند آن زینت‌بخش موزه‌های بزرگ جهان است.

حسینی‌پور افزود: مردان و زنان نامداری از این شهر برخاسته‌اند که میعادگاه عرفا، شعرا، اندیشمندان و بزرگان بوده‌اند. تبریز یگانه شهری ست که صاحب مقبره‌الشعراست؛ مقبره‌ای که خاقانی، همام‌، قطران‌، و سر‌انجام واپسین مقتدر آسمان شعر و ادب شهریار شیرین‌سخن در آن آرمیده‌اند. از حیث هنر، سید‌علی تبریزی واضع خط نستعلیق سید احمد تبریزی، استاد کمال‌الدین بهزاد و غیره هنرمندانی بودند که تحولی شگرف در عرصه هنر پدید آورده‌اند. اهمیت این موضوع را می‌توان به واسطه امثال و اشعار و حکایت‌ها جست‌و‌جو کرد و یافت. همیشه مهمترین نمادها و علایق یک ملت وارد داستان‌ها‌، ضرب‌المثل‌ها و اشعارشان می‌شود و اینگونه است که ورد کلامشان می‌شود. لذا تبریز به‌دلیل اهمیتش در نزد ایرانیان اینچنین بزرگ داشته شده‌ است.

مدیرعامل خانه کتاب ادامه داد: استان آذربایجان‌شرقی و خاصّه تبریز بلندآوازگان زیادی در ادب و هنر و فرهنگ داشته است و دارای ذخایر فرهنگی بسیاری است که اثرات آن را در تمام جغرافیای ایران‌زمین می‌توانیم ببینیم و بزرگانی که هنوز می‌درخشند و پرتوافکنی می‌کنند و نسل جست‌و‌جوگر امروز از وجودشان بهره می‌برند.

وی عنوان کرد: آذربایجان و تبریز دروازه ورود عرصه‏‌های نو به کشور است؛ در حوزه کتاب هم اولین چاپخانه فارسی ایران در تبریز راه‌اندازی شد و نخستین دستگاه چاپ در سال ۱۱۹۰ هجری شمسی در این شهر به کار گرفته شد؛ اولین کتاب فارسی ایران در سال 1212 قمری و 1195 شمسی یعنی 203 سال پیش در تبریز منتشر شد، پس کتاب فارسی زادگاه و خاستگاه آن آذربایجان و شهر تبریز در ایران است‌. فتح‌نامه و رساله جهادیه در تبریز توسط میرزا زین‌العابدین تبریزی (پدر صنعت چاپ ایران) به‌طبع رسید که نخستین محصولات چاپی بودند که در چاپخانه تبریز به زیور طبع آراسته شدند.

مدیرعامل خانه کتاب همچنین گفت: در آستانه روز صنعت چاپ هستیم و این هنر-صنعت را باید به‌عنوان تولیدکننده ثروت ملی در نظر گرفت و تبریز این ظرفیت را دارد که قطب چاپ ایران شود. حتی این شهر کانون عقیدتی و سیاسی انقلاب مشروطیت بود؛ ذکر این نکته ضروری است که با آنکه تهران پایتخت کشور بود، ۸ سال بعد از تبریز توسط میرزا زین‌العابدین تبریزی صاحب چاپخانه شد.

حسینی‌پور با بیان اینکه تبریز دیار اولین‌هاست، گفت: در حیطه و عرصه‌های گوناگون هرگاه می‌خواهند در کشور تاریخ را بنویسند از آذربایجان می‏‌نویسند. از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، دفاع مقدس، مذهبی و ... همواره تبریز از اولین‌هاست. ما در خانه کتاب و در حوزه کتابت اگر بخواهیم از تاریخ کتاب فارسی حرف بزنیم سطر اول را از آذربایجان و تبریز شروع می‌کنیم. در حوزه نشر هم سالیان سال بسیاری از متون فارسی در آذربایجان منتشر شده‌ است.

مدیرعامل موسسه خانه کتاب ادامه داد: امروز خانه کتاب مفتخر است در چهارمین دوره عصر کتاب استانی در منطقه گوهرخیز آذربایجان، نکوداشت و تکریم مفاخری را برگزار می‌کند که عمر خود را در راه اعتلای فرهنگ این مرز و بوم صرف کرده‌اند. ما امروز برای تجلیل از فرهنگ‌سازان استان آذربایجان‌شرقی گرد هم آمده‌ایم. نویسندگان، شاعران و پژوهشگرانی که با اندیشه و قلم خود سعی در بالندگی استان خود و به ‌تبع آن ایران داشته‌اند. قدرت فرهنگ و قلم بر کسی پوشیده نیست، ایرانیان با همه تنوع قومیّتی و مذهبی زیر نام یگانه ایران نقش مهم و دوران‌ساز خود را در تمدن‌سازی منطقه‌ای و جهانی در ادوار مختلف تاریخی به خوبی بازی کرده‌اند. فرهنگ و تمدن ایرانی همواره نمادی از رواداری و سهل‌گیری و در عین حال استواری و انسجام بوده‌ است. در این میان البته نقش تاریخی استان آذربایجان شرقی و خاصه تبریز آشکار است. در این جمع محترم پژوهشگرانی به بازنمایی نقش این استان در فرهنگ و تاریخ ایران دست یازیده‌اند. این افراد سرمایه‌ها و ذخایرگرانسنگی هستند که باید قدر ببینند و بر صدر نشینند و به قول وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، اینها تولیدکننده‌های ثروت ملی هستند.

حسینی‌پور افزود: خرسندم که در چهارمین گام برپایی عصر کتاب در خارج از تهران به دیار ستارخان و باقر‌خان و دیار نویسندگان و میراث‌داران کتاب و اندیشه و زنده‌یادان استاد شهریار، ثقه‌الاسلام تبریزی، آیت‌الله حاج‌میرزا عبدالله مجتهدی، حاج محمدآقا و حاج حسین نخجوانی، میرزا جعفر سلطان‌القرایی، دکتر عبدالکریم خیام، حاج میرزا علی‌اکبر اهری نحوی، استاد حسن قاضی طباطبایی، استاد ترجانی‌زاده و عبدالعلی کارنگ، منوچهر مرتضوی و ... آمده‌ایم از استادان ارجمندی تجلیل می‌کنیم تا روش زندگی ایشان الگویی برای جوانان باشد. این استادان با کم‌ترین امکانات ولی با دلی عاشق میهن و زادگاه خود، سعی در آموزش نسل جوان داشته‌اند و با تحقیقات تاریخی و تلاش‌های مجدّانه پرتوی نو بر تاریخ و فرهنگ ایران افکنده‌اند.

وی برگزاری چنین همایشی را تقدیر و تجلیل از بزرگانی دانست که نام ایران را برافراشته و آن‌را پاس می‌دارند و گفت: در طى قرون و اعصار متمادى افراد و خاندان‌هاى بزرگی منشأ و نقطه اثر در تاریخ، علم، فرهنگ، هنر و ادب ملت‏ها بوده‌اند. خاندان ‏سلطان‌القرایی از جمله این خاندان‌های خوشنام و تأثیر‌گذار بوده‌اند؛ از حضرت آیت‌الله العظمی سلطان‌القرایی و مرحوم استاد میرزاجعفر سلطان‌القرایی، بزرگ‌ترین نسخه‌شناس قرن که سنوات عمر خود را صرف خدمت به علم، هنر، فرهنگ و حوزه کتاب کرده‌اند تا آثار دکتر صادق سلطان‌القرایی که سالیان سال استاد رشته کتابداری و اطلاع رسانی بودند و هم‌اینک هم در تهران بسیار فعال هستند و آقای دکتر خلیل سلطان‌القرایی که آثار و فعالیت‌های زیادی در حوزه فلسفه، عرفان، اخلاق اسلامی و توسعه تعلیم و تربیت داشته‏اند. تجلیل امروز ما از شخص ایشان و هم به نوعی تجلیل از خاندان سلطان‌القرایی به‌دلیل کارهای پربار و خدمات پر‌اثر ایشان به آذربایجان و ایران در حوزه فرهنگ و کتاب است.

حسینی‌پور عنوان کرد: آقای دکتر بهروز عزبدفتری، از متولدین شهر تبریز، دانشیار زبان و ادبیات انگلیسی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه تبریز که آثار ماندگارشان کتاب‏‌های «آبگینه بر دوش و باران سنگ؛ برگردان انگلیسی اشعار برگزیده شاعران معاصر ایران»، « نعل در آتش ( هفده گفتار در حوزه‌های ادبیات و زبانشناسی)»، «ادبیات و بازتاب آن»، «زبان و ذهن کودک» و «روانشناسی هنر» به چاپ رسیده‌است و عمر خود را وقف تربیت شاگردانی کرده که بتوانند این مسیر را ادامه دهند.

مدیرعامل خانه کتاب درباره استاد حسین دوستی هم گفت: ایشان متولد شهرستان اهر است و در محیط و خانواده‌ای با زهد و تقوا پرورش یافت. ایشان در سال 1356 به عنوان شاگرد دوم فارغ‌التحصیل دانشسرای مقدماتی پسران شهرستان اهر، بدون آزمون ورودی در دانشسرای راهنمایی تحصیل پذیرفته و در رشته زبان انگلیسی موفق به دریافت فوق‌دیپلم شد و در سال 1373 از مرکز آموزشی عالی تبریز مدرک لیسانس مدیریت آموزشی دریافت کرد. کتاب‌های بسیاری از ایشان منتشر شده‌است از جمله: انقلاب اسلامی در آذربایجان شرقی (اهر) (ورزقان)، (کلیبر) نشر یاس نبی،تبریز؛ حماسه‌ها و حماسه سازان انقلاب مشروطیت، کتابشناسی نویسندگان و اندیشمندان ارسباران، و در بخش کتاب سال تبریز در بخش مذهبی کتاب پله پله تا بلندای بهشت به‌عنوان اثر شایسته تقدیر اعلام شد.

وی گفت: در پایان ذکر این نکته شاید خالی از لطف نباشد که در میان برگزیدگان سی و ششمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از 10 نفر برگزیده، 3 نفر از این استان (آذربایجان شرقی) بوده‌اند؛ دکتر نصرالله صالحی، هدایت‌الله بهبودی و حسن کرمی قراملکی. همچنین در طی 40 سال گذشته بر اساس بانک اطلاعات خانه کتاب حدود 20 هزار عنوان کتاب توسط ناشران این استان در شمارگان 43 میلیون نسخه چاپ و منتشر شده که از این تعداد 16 هزار و 300 عنوان تالیفی و مابقی ترجمه‌ای بوده است که این تعداد توسط 264 ناشر حقوقی و 402 ناشر حقیقی منتشر شده‌اند. 741 نفر از اهالی قلم این استان عضو بانک اطلاعات اهل قلم هستند و همه اینها نشان دهنده ظرفیت این استان در فرهنگ مکتوب است.

حسینی‌پور در پایان با تقدیر از تمامی دست‌اندرکاران این برنامه، برای اصحاب فرهنگ و هنر این دیار زرخیز، درخشش و جاری بودن قلم‌ها و قدم‌هایشان را برای ایران اسلامی استوار، آرزو کرد.