به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، بنیاد اساسی طب سنتی ایران، اخلاط چهارگانه است. پزشکان قدیم با ممارست و تبحری که در شناختن مزاج‌ها داشتند، دخالت وضع مزاجی را، از موی سر تا ناخن پا در هر یک از بیماری‌ها رصد و معیار تشخیص و درمان همه بیماری‌ها را، توجه به مزاج اصلی و عارضی بیماران قرار داده بودند. در کتاب‌های طب قدیم از جمله «قانون» اثر شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا و «الحاوی فی الطب» اثر زکریای رازی، فصول و ابواب مفصل جداگانه‌ای درباره این علایم تحت عنوان سوء مزاج سرد و سوء مزاج گرم شرح داده شده است. در طب سنتی، از تمامی عناصر موجود در طبیعت اعم از گیاهی، معدنی و حیوانی برای اِعاده اعتدال مزاج استفاده می‌شود. رعایت حال کبد بیمار از اصول اساسی تجویز دارو در این گونه از طب است.
 
کتاب «طب سنتی و محلی ایران» نوشته مشترک کاظم کیانی و هانیه صفری، با معرفی بیش از هشتاد دانشمند و حکیم ایران باستان، نسخه‌ها و توصیه‌های درمانی از پزشکان ایرانی را پیش‌روی علاقه‌مندان قرار می‌دهد. این اثر با معرفی تاریخ پزشکی ایران در ادوار مختلف تاریخی آغاز و در ادامه به نقش تغذیه در ایران باستان و ماهیت پزشکی سنتی اشاره می‌کند.
«تریتا» نخستین پزشک ایرانی
آغاز تاریخچه پزشکی در ایران درواقع از دوره‌ای است که پات‌ها در زادگاه نخستین خود در نزدیکی خوارزم زندگی می‌کردند و اولین پزشک آریایی تریتا یا سریتا نامیده شده که در واقع مانند اسکلپیوس برای یونانیان و آسکولاپیوس برای رومیان است. نوشته‌های کتاب‌های مختلف زبان پهلوی نشان می‌دهند که تریتا در جراحی نیز دست داشته است. تریتا از خواص دارویی گیاهان مختلف نیز آگاهی کامل داشته و به‌ویژه خود عصاره آن‌ها را تهیه می‌کرده است. همان گونه که در یسنای 9 بند 10 آمده است: «سومین ناموری که گیاه هئوما را فشرد و عصاره آن‌ را مهیا ساخت، تریتا از خاندان سام بود، همان که صاحب دو پور دلیر، یکی ارواخشی و دیگری گرشاسب گردید.» نام این پزشک نه تنها در پزشکی ایران به‌جا مانده است، بلکه در منطقه هندوستان نیز نخستین پزشک آریایی شناخته شده و این نشان می‌دهد که وی هنگامی زندگی می‌کرده که آریاییان هند و ایران از هم جدا نبوده‌اند.»
اثرات فوق‌العاده حمام آفتاب
از آنجا که تاثیر آفتاب بیشتر به واسطه اشعه ماوراء بنفش آن است و بامدادان است که همراه اشعه طلائی خورشید، شعاع‌های بالای بنفش به نسبت بیشتری به اطراف پخش می‌شود. بهترین ساعات برای استفاده از حمام آفتاب، هنگام بامداد است. استفاده از حمام آفتاب و هوای آزاد نباید هیچگونه احساس ناراحتی در شخص ایجاد کند. یعنی کسانی که در مقابل سرما حساسیت فوق‌العاده‌ای دارند، باید با احتیاط و ملایمت بیشتری تن خود را با آفتاب و هوای بامدادی عادت دهند. به هرحال، اگر هوای صبح در بعضی تولید حس سرما و ناراحتی می کند، باید ساعت دیرتر را برای استفاده از اشعه خورشید تعیین کند و اگر آن‌ هم نشد، در هر ساعتی از روز که فرصتی به دست آید، مغتنم شمرده و به دامن آفتاب پناه برد و از نوازش اشعه‌اش برخوردار شود. با این‌که ظاهرا به‌نظر می‌آید که تاثیر آفتاب یک اثر فیزیکی بیش نیست، معهذا برای نتیجه‌بخش بودن آن باید توجه داشت که حالت روحیه و اعصاب، فوق‌العاده موثر است، احساسات تند و سرکش باید به‌کلی فراموش شود و از ترس، غصه، خشم و حسد که اعصاب در بوته اضطراب می‌گذارد، نباید اثری مانده باشد.
 
نخستین چاپ کتاب «طب سنتی و محلی ایران» در 320 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 40هزار تومان از سوی انتشارات زرقلم در تبریز راهی بازار نشر شده است.