کارگردان سریال «قصه‌های مجید» در این رابطه، مثالی از این سریال زد و اضافه کرد: چند داستان از کتاب «قصه‌های مجید» را خوانده بودم، زمانی که پیشنهاد ساخت فیلم به من شد، رفتم کتاب‌ها را خریدم و خواندم. دیدم که قصه‌های مجید قصه‌های من است و در حال و هوای خودم نوشته شده است. حتی بخشی از نوجوانی‌ام را در آن‌ها پیدا کردم. همین حال و هوا و بن‌مایه قصه باعث می‌شود داستان قابلیت اقتباس پیدا کند.
پوراحمد گفت: فیلم «اتوبوس شب» هم که اقتباسی از داستان کوتاه حبیب احمدزاده است، همین شرایط را داشت. وقتی داستان را خواندم حیرت کردم. حال و هوا و گرافیک قصه باعث شد قصه احمدزاده را کار کنم. این مسائل مرا جذب خودش می‌کند و باعث می‌شود اقتباس خوبی شکل بگیرد.
نویسنده فیلم سینمایی «بی‌بی چلچله» به روحیه نویسنده برای کارهای اقتباسی اشاره کرد و افزود: یکی از علت‌های مهمِ شکل نگرفتن اقتباس در سینمای ما منیّت‌هاست که در بین ما زیاد است. هوشنگ مرادی کرمانی از این خصلت مبرا بود و معتقد است فیلم به‌اندازه ارزش‌هایش اعتبار دارد و قصه هم همین‌طور، لذا در کار کارگردان دخالت نمی‌کند. دلیل دیگر شناخت او از سینما و کارگردان است. او می‌داند که کارگردان هم صاحب‌فکر، ایده، جهان‌بینی و نظر است و جبهه‌گیری خاصی نمی‌کند. این روحیه برای تعامل خیلی مهم است؛ بنابراین با این رویکردی که در پیش‌گرفته، می‌بینیم نویسنده‌ای که بیشترین اقتباس‌های سینمایی از آثارش صورت گرفته، هوشنگ مرادی کرمانی است.
پوراحمد از ورود مادرش به عرصه فیلم و سریال یاد کرد و توضیح داد: مادرم سینما را دوست داشت و در هر فرصتی خودش را به سینما می‌رساند. همه سریال‌ها را می‌دید و قصه‌های رادیو را گوش می‌کرد و مهم‌تر از همه این‌ها کتاب‌خوان بود. «قصه‌های مجید» را بارها خوانده بود. من لوکیشن سریال و همچنین کارکتر مجید را انتخاب کرده بودم. دنبال نقش بی‌بی بودم. با مادرم می‌رفتیم و از زن‌های مسنِ خانه‌دار تست می‌گرفتیم. یکی از خانواده‌ها پیشنهاد داد از مامان هم تست بگیرم. برای صحنه قصه «خواب‌نما» تست گرفتم، دیدم چقدر درخشان است. به نظر دوستان صاحب‌نظر هم رجوع کردم، آن‌ها هم حرف مرا تأیید کردند و نقش بی‌بی را مادرم بازی کرد.
کارگردان فیلم «خواهران غریب» بازنویسی را در امر نوشتن مهم دانست و یادآور شد: همان‌طور که بازنویسی در داستان اعجاز می‌کند، در کارهای اقتباسی عامل مهم کیفیت‌بخشی به اثر است. خیلی از فیلم‌های اقتباسی را 10 الی 12 بار بازنویسی کرده‌ام. این کار باعث صیقل دادن به متن می‌شود. بازنویسی در حد یک کلمه یا یک جمله هم می‌تواند مؤثر باشد.
این نویسنده و کارگردان در توضیح چرایی کم بودن فیلم‌های اقتباسی در سینمای ایران هم گفت: متأسفانه به هزار و یک دلیل، ما اقتباس را دست‌کم گرفته‌ایم. در یک فیلم سینمایی اصل فیلم‌نامه است. در این زمینه تهیه‌کننده‌ها سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. تهیه‌کننده باید ارزش قلم و نوشتن را درک کند. هر از چند گاهی هم که اقتباس صورت می‌گیرد، به خاطر منیّت‌ها کار به دعوا کشیده می‌شود.
پوراحمد در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از پایین بودن تیراژ کتاب‌های داستانی در ایران گفت: در دنیا مردم کتاب می‌خوانند و به مطالعه علاقه‌مندند. مثل گوشی اپل که صبح زود در ایران صف می‌ایستند، آنجا برای خرید کتاب صف می‌گیرند. در ایران با تیراژ 500 تایی کتاب چه انتظاری دارید؟! به همین خاطر در خارج از ایران کتابی که بیشترین فروش را دارد، کارگردان برای اقتباس سراغش می‌رود. وقتی تبدیل به فیلم می‌شود، فروش کتاب هم بیشتر می‌شود. «جای خالی سلوچ» دولت‌آبادی بعد از 40 سال تیراژش به 100 هزار نسخه هم نمی‌رسد! تلفن‌های هوشمند هم که مزید بر علت شده‌اند و همه‌چیز را تعطیل کرده‌اند. همه خیال می‌کنند دانشمند شده‌اند و یک صفحه کتاب را ورق نمی‌زنند.
وی با اشاره به تفاوت اقتباس از داستان کوتاه و رمان تصریح کرد: رمان به‌اندازه کافی متریال دارد و نیاز به اضافه کردن حادثه و شخصیت ندارد لذا راحت‌تر می‌شود از آن اقتباس کرد؛ اما داستان کوتاه نیاز به شاخ و برگ دارد. به‌عنوان‌مثال داستان «اتوبوس شب» کلاً 5،4 صفحه است و من برای اینکه بتوانم اقتباس خوبی از داستان داشته باشم، یک سال روی فیلم‌نامه کار کردم.
پوراحمد در پایان سخنان خود در عین حال امیدواری‌اش را به نسل جدید داستان‌نویس ایران آشکار کرد و گفت: داستان خوب فراوان داریم. جوان‌ها وارد عرصه شده‌اند و با خلاقیت، قصه‌های خوبی نوشته‌اند. نسیم مرعشی دو رمان دارد که کاملاً سینمایی‌اند و می‌شود اقتباس‌های خوبی از آن‌ها انجام داد اما این سینما و این تهیه‌کننده، به‌علاوه مافیای پخش و تولید دست‌به‌دست هم داده‌اند که کارهای اقتباسی جاندار ساخته نشوند.
نظر شما