به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «کتابسازی در حقوق شهروندی» با حضور مونس کشاورز، فریدون جعفری و جواد نوروزی امروز (11 اردیبهشت ) در خانه کتاب برگزار شد.
مونس کشاورز در این نشست گفت: کتابسازی به معنای منفی آن کنار هم چیدن آثار و اندیشههای دیگران با ذکر نام آنها و بدون کمترین نوآوری است. اگر ما آثاری را گرد هم بیاوریم و ذکر نام از کسانی داشته باشیم که این مطالب را تالیف کرده باشند و بگوییم که این اندیشهها مال چه کسانی است و از کجا آوردهایم و در آن نوآوری نداشته باشد به نوعی کتاب سازی است. اما اگر این اقدام بدون ذکر نام صورت بگیرد، سرقت ادبی به حساب میآید.
کشاورز درباره دلایل کتابسازی گفت: نوع قوانینی که ما در حوزه ارتقاء داریم چه ارتقاء اعضای هیئت علمی دانشگاهیان و مباحث مربوط به وزارت علوم و چه ارتقاء در سیستمهای اداری که داشتن کتاب را ملاک قرار میدهند، میتواند مسبب کتابسازی باشد. افراد فرصت کمی برای تدوین کتاب دارند و به همین دلیل کتابسازی میکنند. همچنین بعضی افراد را میبینیم که اراده و انگیز لازم برای تدوین کتب را ندارند. اندوختههای پایین علمی افراد است که منجر به کتابسازی میشود. همچنین داوریهای که درباره آثار صورت میگیرد، در بعضی موارد براساس روابط و یا یک سری معیارهای دیگر انجام میگیرد که منجر به کتابسازی میشود.
این کارشناس حقوق بیان کرد: همچنین ما بیش از دویست عنوان کتاب در بحث حقوق شهروندی منتشر کردیم اما تلاش ما این بود که با هیئت داوری که همگی از اعضای به نام حقوق و رشتههای علوم انسانی باشد که بتوانند آثاری انتخاب کنند که نوآوری داشته باشد. ما از تیرماه امسال نرمافزاری را راهاندازی میکنیم و آثاری که بدست ما میرسد را در مشابهیاب قرار میهیم تا متوجه شویم که برگرفته از کتابدیگری نباشد.
فریدون جعفری یکی از حاضرین این نشست گفت: بحث تقلبهایی که در آثار عمومی و تخصصی انجام میشود، آمار جهانی و داخلی نشان میدهد که کشور ما در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. ما باید اقدامات اطلاع رسانی، پیشگیرانه و مقابلهای مناسب برای مواجه با این تقلبها انجام دهیم که کتابسازی به عنوان یکی از تخلفات پژوهشی محسوب میشود. در قوانین دونوع برخود با این تخلفات صورت میگیرد؛ یکی برخورد مجرمانه است و کسی که مرتکب اینرفتارها میشود آن را در قالب جرم نگاه میکنیم و به استناد قانون مقابله با تقلب در آثار علمی پژوهشی که مصوب 1396 با آن مواجه میشویم. برخورد دیگری که وجود دارد برخورد تخلفی است که ما با دید تخلف به آن نگاه کنیم تخلفی که میتواند در هیئتهای نظامی مورد رسیدگی قرار بگیرد و متخلف به مجازات انتظامی برسد.
جعفری تاکید کرد: من معتقدم برخوردهای قبلی چندان در بالابردن فرهنگ امانت در آثار مکتوب خیلی موثر نبوده و اطلاع رسانی به موقع، فرهنگ سازی درست و آموزش درست نویسندگی میتواند از عوامل موثر در این حوزه باشد.
جعفری در بحث خودسانسوری هم بیان کرد: بسیاری از نویسندگان ما خود سانسوری دارند و نگران هستند که اگر محتوایی در کتب ارائه دهند باعث سانسور اثر آنها شود در حالیکه قوانین از آزادی بیان، آزادی انتشار و نوشتن حمایت میکند البته نویسنده باید مسائل امنیتی، قوانین و عدم توهین به افراد را رعایت کند و مباحث باید علمی باشد.
جواد نوروزی نیز در بخش دیگری از این نشست با توجه به مشکلات کتاب سازی گفت: نبود یک اتحادیه و کانون نویسندگان قوی در کشور باعث شده که تمام زحمت بر دوش دولت بیفتد. دولت میتواند بر اساس ممیزیها در حوزه مجوز صدور کتاب ورود پیدا کند که از لحاظ کتاب سازی نهادی نیست که در این خصوص نظارت کند. همچنین پیسنهاد میشود به اتحادیه و نویسندگان کمک شود.
نوروزی ادامه داد: توصیهای که میتواند در بحث مبارزه با کتابسازی انجام شود ترویج فرهنگ کتابخوانی است. زمانی که آمار کتابخوانی پایین میآید، افراد جرأت ورود به عرصه کتاب سازی را پیدا میکنند. بحث هزینه گزاف چاپ هم باعث شده که افراد ماهر در حوزه کتاب فعالیت نکنند. همچنین عدم تنوع در کتاب باعث ایجاد کتابسازی میشود.
نوروزی با تاکید بر آینده نگری در حوزه کتاب گفت: آینده نگری کتاب بحث بسیار مهمی است که نیازمند به برنامه ریزی دارد و مسئولان با تدوین آییننامهها و دستورعملها در این حوزه اقدام کنند. رعایت نشدن حقوق معنوی فرهنگی مولفها و ناشران از دیگر مشکلات در این حوزه است و لازم به یاد آوری است که هنوز دادگاه ویژه برای صنعت نشر نداریم. یکی از راهکارهای موجود برگزاری جشنوارههای و شناخت نویسندگان و تشویق آنها است که با این کار افراد نخبه شناسایی میشوند.
پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ - ۱۰:۵۵
نظر شما