به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) امروز 25فروردین‌ماه روز بزرگداشت عطار نیشابوری است، عارف و شاعر قرن هفتم که به دلیل حکایت‌های بسیاری که در آثارش وجود دارد ظرفیت‌های بالایی برای اقتباس دارد و همچنین جنبه نمایشی‌‌ آثارش نیز قابل تامل است. اما آثار عطار در بین هنرمندان و نویسندگان تقریبا مغفول مانده و در حوزه اقتباس برای نگارش آثار نمایشی توجه چندانی به آن نشده است. به جز نمایشنامه‌‌ای که نمایشنامه‌نویس مصری به نام صلاح‌الدین عبدالصبور با اقتباسی از «تذکرةالاولیاء» و نمایشنامه‌های «مجمع مرغان» اثر ژان کلود کریر، «شیخ صنعان و دختر ترسا» اثر بهروز غریب‌پور و «سی‌مرغ، سیمرغ» نوشته قطب‌الدین صادقی که برداشتی از «منطق‌الطیر» عطارند نمایشنامه دیگری نمی‌توان یافت که اقتباسی از آثار عطار باشد.
قطب‌الدین صادقی نویسنده و کارگردان در این باره در گفت‌وگو با ایبنا گفت: کسانی که به آثار کهن خود علاقه دارند به گونه‌ای به دنبال ریشه‌‌های خودشان هستند و کسانی که سراغ چنین کارهایی نمی‌روند از دیدگاه من وطن، ادبیات و هنر خود را نمی‌شناسند و آن‌ را دوست ندارند. این قبیل افراد شش دانگ حواسشان پی اروپا و آمریکاست و اقتباس‌‌های درجه هجده آن‌ها را کار می‌کنند، من مسئول آن‌ها نیستم و می‌توانم بگویم چرا خودم علاقه دارم. ولی در هر حال این نوعی از خود بیگانگی فرهنگی است که بسیار بد است.

او درباره علت اقتباس از آثار کهن فارسی اظهار کرد: برای رفتن سراغ این کارها فرد باید درد وطن داشته باشد. کمی باید این فرهنگ، تاریخ، عرفان و شعر را دوست داشته باشد. متاسفانه جوانانی که در دانشگاه‌ها تربیت می‌کنند بیشتر متمایل به آمریکا و اروپا بارشان می‌آورند؛ نه تنها دانشگاه بلکه آموزش و پرورش نیز به همین شکل است، چیزی از سرزمین ایران به صورت درست به دانش‌آموزان و دانشجویان نمی‌آموزند؛ کمبود این فرهنگ باعث شده است که گرایش به این نوع آثار کم شود در حالی که از نظر من «منطق‌الطیر» هم از نظر شکلی و هم از نظر محتوایی جذاب است. از نظر شکلی برای این که این وجه داستان در داستانش در تئاتر، قصه و سینما بسیار کاربرد دارد و کهنه نشده است. از نظر محتوایی نیز به همین شکل است.

این کارگردان همچنین بیان کرد: دو چیزی که جهان امروز ما را به شدت محدود و تلخ کرده یکی قاطعیت‌گرایی است که بازتابش در ایدئولوژی‌های بزرگ است و به آن عقل کاذب می‌گویند؛ دیگری درباره پوزیتیویسم فلسفی است و مثبت‌گرایی علمی که ظاهرا می‌خواست جواب دغدغه‌های فلسفی بشر را بدهد که نداد. من فکر می‌کنم در برابر این دو راه حل به اشتباه رفته، هنوز آن گرمای انسانی و عرفانی، عشق، شور، هیجان و انسان گرایی که در این آثار کهن است می‌تواند برای ما الهام بخش باشد.

وی در ادامه افزود: به خصوص آثار عطار نیشابوری، چون که از معدود عرفای بزرگی است که هم وابسته به یک جریان عرفان مبارز است که نقش اجتماعی را می‌فهمد و هم این که با انسان خدایی که در آثارش آورده در واقع روح فعال و پویا به تمام عرفان ما بخشیده و آن را زنده و انسانی کرده است. به نظر من به این چند دلیل می‌توانیم سراغ عطار برویم و از او الهام بگیریم و کار بکنیم. چیزی از او بگیریم که برای از خودبیگانگی و تنهایی معاصر ما درمانی باشد، من به دنبال مسکن نیستم بلکه به دنبال راه‌حل‌های سازنده در برابر راه‌حل‌های غلط بزرگی که به زور به ما عقنه کرده‌اند هستم.

نویسنده «مویه جم» درباره اقتباس خود از عطار  اظهار کرد: من از «الهی نامه» و «منطق‌الطیر» اقتباس کرده و کار کرده‌ام. به نظر من آثار عطار هنوز منبعی لایزال است و می‌تواند الهام‌بخش باشد. هم زبان، هم شخصیت‌هایی که آفریده و هم بخش عملکرد انسان درسرنوشت خودش جنبه اقتباس دارد.

قطب‌الدین صادقی در پایان گفت: از  «الهی‌نامه» عطار، بهرام بیضایی هم الهام گرفته و فیلمنامه «پرده نئی» را نوشته است. دیگران هم در این زمینه کار کرده‌اند و تنها من نیستم که این علاقه را دارم. من عطار را به عنوان یکی از منابع بسیار موثق شعر، ادبیات و عرفان می‌شناسم که پیوندهای ناگسستنی، هم با فرهنگ مهری و هم فرهنگ اسلام دارد و به نظرم بازتابش در آثارش بسیار زیباست. درواقع بخشی از تئاتر ماست که دغدغه فرهنگ خودی و ملی را دارد، که آن‌ها بسیار خوب سراغ عطار رفتند و مطمئنم در آینده نیز سراغ آن می‌روند.