محمد میرشکرایی، مردمشناس پیشکسوت گفت: تنوع فرهنگی از گوناگونیهای هم ریشه و هم بن حکایت دارد که در ذات خود جانمایه وحدت را نهفته دارند.
وی تنوع فرهنگی و تکثر فرهنگی را جدای از یکدیگر دانست و تصریح کرد: تنوع فرهنگی از گوناگونیهای هم ریشه و هم بن حکایت دارد که در ذات خود جانمایه وحدت را نهفته دارند چنان که کردان و بلوچان در دو سمت ایران کاملا دور از هم زندگی میکنند و زبان، آداب، سنتها و رفتارهای نزدیک به هم هستند.
او افزود: بن و ریشه مشترک خود سبب ساز همسویی آمال و خواستهها و مانع ایجاد اختلاف بوده و از این رو آشتیساز و زمینهساز صلح است.
این محقق اظهار کرد: چنان که کردان و بلوچان در دو سمت ایران کاملا دور از هم در مرزهای غرب و شمال غربی و در سوی شرق و جنوب شرقی ایران زمین زندگی می کنند و دارای مشترکات فراوان فرهنگی مانند زبان، آداب، سنتها و رفتارهای نزدیک به هم هستند.
این مردمشناس پیشکسوت با بیان اینکه در مورد بخشهای دیگر سرزمین ایران حتی در میان مناطقی در آن سوی مرزها امروزی کشور نیز چنین است تصریح کرد: اما در کشوری مانند اتحاد جماهیر شوروی سابق، هیچ رابطه فرهنگی بطور مثال میان تاجیکان در آسیای مرکزی با مردمان لیتوانی و یا باشندگان مناطق خاوری سیبری وجود نداشت.
به گفته این پژوهشگر، مجموعه اقوام و ملتهای ساکن آن سرزمینها مشمول عنوان تکثر فرهنگی میشوند که در یک گوناگونی در قالب پیوند و وحدت قرار دادی کنار هم قرار گرفته بودند.
وی در پایان خاطرنشان کرد که البته در تکثر فرهنگی، گاهی همزیستی دراز مدت تاریخی میتواند جای خالی هم ریشگی و بن مشترک را پرکند.
صلح و مدارا از دیدگاه حکیم فردوسی
دیگر سخنران این نشست احمد کتابی عضو پژوهشکده مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان مواردی در خصوص موضوع «صلح و مدارا از دیدگاه حکیم فردوسی» گفت: فردوسی را بزرگترین حماسه سرای ایران زمین خواندهاند که این عنوان به حق شایسته اوست.
او افزود: سراسر شاهنامه آکنده از شرح و توصیف دلاوریها، پایمردیها و جانفشانیهای مردم ایران به نحو اعم و گردان و پهلوانان آن به نحو اخص است اما شگفتا که این کتاب رزم نامه در عین حال کتاب نیکوکاری، خردورزی، راستیگرایی، جوانمردی و مدارا نیز هست.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد که فردوسی به رغم توانایی شگفتانگیزش در حماسهسرایی و چیرهدستی کم نظیرش در توصیف جنگها و تصویر صحنههای نبرد فطرتا و اصولا با جنگ و خونریزی مخالف است و توسل به آن را در موارد خاص در شرایطی معین جایز و مشروع نمیداند.
صلح رکن اساسی فرهنگ ایرانی
سید احمد محیط طباطبایی مشاور سرپرست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و دبیر علمی همایش ملی «آیین؛ صلح، وحدت و تنوع فرهنگی» دیگر سخنران این نشست نیز با اشاره به شرایط منطقه ای که صلح و همزیستی را به یک اصل و نیاز مهم تبدیل کرده افزود: سازمانهای بینالمللی نظیر ایکوم، اکو، یونسکو و... دو دهه است که موضوع صلح را در راس امور خود قرار دادهاند.
او با بیان اینکه صلح به معنای جنگ نکردن نیست صریح کرد: صلح از خانواده شروع و به تدریج به جامعه کشیده میشود و در قالب اقوام و قبایل و... شکل میگیرد.
محیط طباطبایی با اشاره به مفهوم آیین صلح که محور همایش است افزود: در فرهنگ تاریخی کشور ایران تا به امروز صلح یک رکن اساسی بوده و تمامی رفتارهای تاریخی در قالب تنوع فرهنگی که این پیکره را به هم متصل کرده مفهوم صلح است.
دبیر علمی همایش، تنوع اقلیمی را منجر به تنوع فرهنگی دانست و افزود: هر یک از فرهنگهای موجود در کشور یک مزیت دارند که مجموعه آنها ایرانی بودن را شکل میدهند، به همین دلیل موضوعاتی با عنوان صلح در راس کار هستند.
وی در ادامه با اشاره به برخی از آیینهای ایرانی، نوروز را نماد همبستگی دانست و تصریح کرد: تمامی ایرانیان از هر قومیتی سفره نوروز مشترک دارند که نشان از همبستگی و تنوع فرهنگی در ایران دارد.
محیط طباطبایی با اشاره به بحرانهای اجتماعی که منجر به ایجاد بحران زیست محیطی و فرهنگی در یک قرن اخیر شده دلیل پیدایش این بحرانها را حرکت در جهت مخالف فرهنگی ایرانی که همان تنوع فرهنگی است دانست و تصریح کرد: در صد سال اخیر به دنبال یکسانسازی فرهنگها بودهایم در حالیکه فرهنگ ایرانی از همین فرهنگهای متنوع تشکیل شده است.
مجتبی مقصودی، صاحب نظر در مسائل قومی و رییس هیأت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران، دیگر سخنران این نشست با اشاره به مقوله صلح، به بیان مواردی در خصوص سیاستهای صلح، وحدت و تنوع فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران پرداخت و به نقش مردم، جامعه، احزاب، نخبگان و... در این حوزه اشاره کرد.
همایش ملی «آیین؛ صلح، وحدت و تنوع فرهنگی» 8 اسفندماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار میشود.
نظر شما