همایش کتابداران غرب کشور در راستای اهداف توسعه و گسترش فضای فرهنگی و آموزشی و بالا بردن سرانه مطالعه و سطح آگاهی عمومی شکل گرفته و تاکنون در شهرهای بوکان، اشنویه، سقز و... تحت عناوین مختلف برگزار شده، که امسال میزبانی آن به مهاباد رسید.
کتابداران سربازان فرهنگی بی‌ادعا
در ابتدای این همایش، قادر مرادی؛ رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مهاباد، ضمن خوش‌آمدگویی به مهمانان و تشکر ویژه از انجمن حامی که بانی برگزاری این همایش بودند، گفت: کتابداران سربازان فرهنگی بی‌ادعایی هستند که برای ترویج کتاب و کتاب‌خوانی در مناطق محروم در روستاها و مناطقی که خدمت کردن مشکل است، بدون هیچ منت و چشم‌داشتی، خدمت و تلاش می‌کنند. هدف بزرگی دارند و آن هم برخوردار کردن مردم از نعمت کتاب و کتاب‌خوانی است.
وی ضمن قدردانی از اساتیدی که در این دوره‌ها تدریس می‌کنند و کتابداران را با شیوه‌های دسترسی آسان به کتاب آشنا می‌کنند، افزود: سپاس ویژه من از انجمن حامی است که از زمان تاسیس، خدمات شایانی در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی در سراسر ایران و مخصوصاً در غرب کشور به انجام رسانده‌اند.
مرادی ضمن برشمردن فعالیت‌های مختلف فعالان فرهنگی و ادبی شهرستان مهاباد در سال‌های گذشته، اظهار کرد: مهاباد، مهد فرهنگ، ادب، شاعران بزرگ و خادمان فرهنگی کشور است. ما افتخار می‌کنیم که در این شهر، در خدمت کسانی هستیم که به منظور ترویج کتاب اینجا جمع شده‌اند و تلاش می‌کنند فضای امید و کتاب‌خوانی را در کشور ایجاد کنند. مهاباد یک شهر فرهنگی مستعد است که با تلاش‌های انجام گرفته، بیش از این توسعه پیدا خواهد کرد.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان مهاباد از انجام دو طرح فرهنگی بزرگ، به همت انجمن‌ها و افراد ساعی در مهاباد خبر داد و افزود: طرح «خواندم، بخوان» از طرف انجمن سبزاندیشان و طرح «بخوانیم، ببخشیم» از طرف افسانه بازیار، از فعالان فرهنگی مهاباد، دو طرح خوبی هستند، که بازتاب و تاثیر خوبی در سطح شهرستان و حومه داشته‌اند و گام بزرگی در جهت ترویج کتاب‌خوانی است.
مرادی در پایان ضمن تشکر مجدد از تمامی دستگاه‌های دخیل در برگزاری این همایش، ابراز امیدواری کرد که این همایش بانی توسعه بیشتر در فرهنگ کتاب‌خوانی در شهرستان مهاباد باشد.
در ادامه سیدرسول نبوی؛ دبیر اجرایی ششمین همایش کتابداران غرب کشور پیام خود را قرائت کرد.
همچنین فرح حق‌نژاد؛ مسئول اجرایی همایش و نماینده انجمن حامی در منطقه غرب کشور نیز در جایگاه قرار گرفت و گفت: ششمین همایش کتابداران غرب کشور در مهاباد، با هدف گردهمایی کتابداران از جای‌جای غرب کشور، با اجرای برنامه‌های آموزشی، آسیب‌شناسی و راه برون‌رفت از مشکلات، توسعه کتابخانه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، در خلاق‌ترین پایتخت کتاب ایران، برگزار می‌شود. این رویداد بزرگ فرهنگی، امسال به ثمر نمی‌رسید، اگر مردم فرهیخته و فرهنگ‌دوست مهاباد، میزبانی آن را بر عهده نمی‌گرفتند.
وی در ادامه به ارائه گزارشی از کارگاه‌های آسیب‌شناسی و توسعه، راهکارهای ترویج کتاب‌خوانی و تلفیق آن با هنر و نمایش پرداخت و اضافه کرد: از تمامی دوستان همراه بسیار سپاسگزارم و امیدوارم نتایج خوبی حاصل شود. به امید روزی که همه کودکان سرزمینم، از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب، به تمامی امکانات رفاهی، آموزشی و فرهنگی دست یابند.
در ادامه مستندی کوتاه درباره فعالیت کتابخانه‌های روستایی که از طرف انجمن حامی تجهیز و توسعه داده شده بود، با مشارکت کتابخانه‌های منطقه ژیارلج، روناکی مکریان و گوک‌تپه پخش شد.
پس از پخش تیزر، اولین پنل ششمین همایش کتابداران غرب کشور، با عنوان آسیب‌شناسی و با حضور کارشناسان و کتابداران برگزار شد.
در این پنل، محسن حاج‌زین‌العابدین؛ عضو هیات مدیره انجمن کتابداران کشور و از اساتید دانشگاه شهید بهشتی، احمد غلامی؛ نویسنده و کامران جوهری؛ فعال فرهنگی حوزه کتاب و کتاب‌خوانی به سخنرانی پرداختند.
در ابتدای این پنل که مسئولیت اجرای آن با یعقوب خضری، از نویسندگان و فعالان فرهنگی مهاباد بود، انور اسماعیل‌پوری، نماینده کتابداران غرب کشور و کریم کیشی، انور ولدبیگی و عثمان رفاهی، کتابداران شهرستان‌های اشنویه، پاوه و بانه به بیان مشکلات کتابداران غرب کشور، در قالب ۶ سوال از سخنرانان نشست پرداختند و سخنرانان راهکارهایی برای برون‌رفت از این مشکلات ارائه کردند.
عدم موفقیت در جذب مخاطبین کتابخانه‌ها و در نظر گرفتن حقوق و مزایا برای کتابداران داوطلب روستاها، از جمله دغدغه‌ها و سوالات کتابداران غرب بود که سخنرانان نشست به ارائه راهکارهایی حول محور آنها پرداختند.
باید کتاب‌دارمان را به لحاظ معیشتی هم تامین کنیم
محسن حاج‌زین‌العابدین، با بیان اینکه مشکل مخاطب مختص غرب کشور و روستاها نیست، گفت: مشکل مخاطب مشکل عام و حادی، هم در سطح جهان و هم در کشور ما است. از طرفی بسیاری از رسانه‌ها، در کنار و رقیب کتاب قرار گرفته‌اند. با توجه به اینکه مشکل مخاطب و کتاب‌خوانی، معضل بسیاری از کشورهای جهان است، باید نگاه ریشه‌ای به این مسئله داشته باشیم. در خیلی از کشورهای جهان، فعالیت‌های ترویجی مختلف و متنوع به وجود آمده و از طرفی همراهی و همکاری خود مردم و ریشه‌ای فکرکردن دولت و بنیادهای مربوط، خیلی به حل این مسئله کمک کرده است.
وی مسائل مربوط به کتابخانه و کتابداران را در دو دسته عوامل درونی و بیرونی تقسیم کرد و افزود: عوامل بیرونی، مسائل و مشکلات کشور است که نگاه عمیق کتاب‌محور، پژوهش محور و پرسشگرانه در کل جامعه، در آن دخیل است. مسائل درونی هم مسائل فرهنگی و خرد است که به صورت کارکردی، خیلی وقت‌ها می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و بر اساس آن یک‌سری اقدامات پیشگیرانه و در نهایت اقدامات درمانی انجام گیرد.
این عضو هیات مدیره انجمن کتابداران کشور، نیازسنجی را از گام‌های اول ورود مخاطب به کتابخانه‌ها خواند و گفت: ما باید بدانیم که هر گروه سنی و هر مخاطبی چه نیازی دارد و براساس نیاز او کتابخانه‌ها را تجهیز کنیم.
حاج‌زین‌العابدین ضمن اشاره به بحث معیشتی کتابداران داوطلب در روستاهای غرب کشور، گفت: کار داوطلبانه یک حسن دارد، آن هم دلی بودن و کار با عشق است؛ اما اشکال آن این است که تداوم و استمرار در آن با مشکل مواجه می‌شود. بنابراین طرح‌هایی که با هیجان شروع می‌شود، کم‌کم باید با همان هیجان به ثبات برسد و این ثبات به این معنا است که ما باید کتاب‌دارمان را به لحاظ معیشتی هم تامین کنیم. البته نهادهای دولتی دخیل در امر ثبات در این حوزه، درگیر مشکلات و معضلات خود هستند. بنابراین باید خودمان از کانال‌های دیگر، مانند نهادهای مردمی و ظرفیت‌های منطقه‌ای استفاده کنیم.
استفاده از شبکه‌های مجازی برای اشتراک‌گزاری کتاب و کتاب‌خوانی
احمد غلامی، دیگر سخنران این همایش، ضمن بیان اینکه کتاب قدمت زیادی دارد، ولی رویارویی و مسئله ما با کتاب مسئله مدرنی است، مفاهیم کتاب، یکی از مفاهیم مهم عقب‌ماندگی ما در برابر غرب خواند و گفت: کتاب در نهاد خود، امری اجتماعی و منجر به ارتباط بین نویسنده و مخاطب، ارتباط بین دغدغه ها و مفاهیم جدید جوامع مدرن می‌شود.
وی ضمن ارائه تعریفی از کتاب به مثابه امر فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، به مسئله کتاب به مثابه امر اجتماعی پرداخت و گفت: با اینکه در شهرها، طبقه متوسط کتاب‌خوان شکل گرفته است، اما اکنون در روستاها نیز دغدغه‌های جدیدی در حال شکل‌گیری است که به واسطه کتاب و کتاب‌خوانی، آشتی کردن دغدغه‌ها، به مرتبط شدن دغدغه‌های محلی و جهانی کمک می‌کند.
غلامی در ادامه به داشتن نگاه مثبت به رسانه‌های مجازی برای ترویج و تبلیغ کتاب‌خوانی اشاره کرد و افزود: استفاده از گروه‌ها و شبکه‌های مجازی برای اشتراک‌گزاری کتاب و کتاب‌خوانی گزینه مناسبی است. این همایش نمونه‌ای از به اشتراک‌گزاری امور اجتماعی با کتاب است.
نظر شما