هدف کلی کتاب «مدلهای فرهنگی: پیدایش، روشها و آزمونها» ارائه بررسی به روز و مختصری از تحقیق مدلهای فرهنگی است، آنچه در عین حال، ساختار، سازمان و انسجام را برای تحقیقات متنوع در این زمینه فراهم میکند.
یکی از کارکردهای مهم مدلهای فرهنگی تسهیل پرداختن ما به جهان است. آنها به ما این امکان را میدهند که کارهای روزمره خود را در حالت خودکار هدایت کنیم و به این ترتیب، انرژی شناختی اندکی را صرف کنیم.
مدلهای فرهنگی شامل پیکرهبندی ارزشهای پیشفرضی هستند که معمولاً با سایر ارزشها در ارتباطاند و رفتارهایی که این مدلها به آن شکل میبخشند، معمولاً همانگونه که ما انتظار داریم توسط دیگران رمزگشایی میشوند. زمانی که آنها به طور کامل و بینقص کار میکنند زندگی خوب است اما هنگامی که دچار نقص میشوند، مانند زمانی که ما به منطقهای نا آشنا میرویم یا در بافتی بیگانه قرار میگیریم. هوشیار میشویم و انرژی شناختی زیادی را برای مدیریت کنشهای خود صرف میکنیم. در این کتاب به بررسی گسترده و دامنهداری از تحقیقات مدلهای فرهنگی میپردازیم که قبل از سال 2013 انجام شدهاند.
دامنه گستردهای از تحقیقات مدلهای فرهنگی که مولف برای تالیف این کتاب مطالعه کرده او را بر آن داشته تا با توجه به متغیرهای نظری و روششناختی چارچوبی منسجم برای سازماندهی مطالب خود فراهم آورد. در واقع این کتاب، مفهوم مدلهای فرهنگی را در نظریهای از فرهنگ جای میدهد و ابزار روششناختی جامعی را برای انجام مطالعات مدلهای فرهنگی ارائه میدهد.
چهار فصل نخست این کتاب رویکردهای تعریفی، نظری و روششناختی مرتبط با مدلهای فرهنگی را مورد بررسی قرار میدهد. در این فصلها ما پیش فرضها، ویژگیها و کارکردهای مدل فرهنگی، ارتباط آن با نظریه فرهنگ و انواع روشهایی را که برای مطالعه مدلهای فرهنگی استفاده میشوند، معرفی کنیم. در فصل نظری(فصل دوم) ما راه حلی سه قسمتی برای حل این تناقض ارائه خواهیم داد که چگونه فرهنگ میتواند هم درون ذهن افراد باشد و هم امری جمعی محسوب شود. همچنین پیامدهای مهم اجتماعی در صورت اشتراک فرهنگ نشان داده میشود. این کار با ارجاع به اثر گیلبرت در زمینه التزام مشترک و سوژههای جمعی انجام داده میشود.
افزون بر این، نشان داده میشود که وجه فرهنگی یک مدل فرهنگی به گونهای تصور میشود که گویی واقعیتی عینی است. همه مدلهای فرهنگی، اگر در ذهن یک فرد واحد جای داشته باشند ـ جایی که در نهایت همه مدلهای فرهنگی باید در آنجا قرار بگیرند ـ به اجبار مدلهایی فردی از یک مدل فرهنگی هستند. این گونه تصور میشود که مدل فرهنگی امری مشترک است. زیرا مدلهای فرهنگی فردی ما با مدلهای فرهنگی دیگران هم بستگی دارند. ما بر این فرض قائلیم که مدل فرهنگی دارای واقعیت جمعی و عینی است. این بحث در ادامه در فصل دوم مورد بررسی قرار میگیرد.
در دو فصل بعدی، ایده چارچوب، قیاس و تمایز میان مدلهای ذهنی و طرحوارهها و نیز نمونههایی از مدلهای فرهنگی بررسی میشوند. در این فصلها نه تنها به مسئله مهم ردهشناسی مدلهای فرهنگی توجه شده است، بلکه شروع اولیه این ایده و رشتهای از کشفیات همراه با آن به دقت تشریح شده است که در بخش نتیجه گیری کامل میشوند. ایده مدلهای فرهنگی پایهای که اول بار توسط شود معرفی شد، نه تنها به عنوان مدل فرهنگی سطح بالا که بسیاری از مدلهای فرهنگی سطح ـ پایین (یا ملموستر و یکپارچه) را تولید میکنند، بلکه به عنوان نوعی ابزار برای جهتیابی فضایی مطرح شدهاند؛ ایدهای که در فصلهای بعدی کتاب بیشتر به آن پرداخته میشود.
در ادامه، در فصل پنجم نمونههایی از نحوه به کارگیری رویکرد مدلهای فرهنگی در تحقیقات کاربردی نشان داده میشود. فصل ششم نیز با نگاهی اجمالی به آنچه در فصلهای قبل درباره رویکرد مدلهای فرهنگی و کاربرد آن گفته شد، چشمانداز آینده تحقیقات در حوزه مدلهای فرهنگی را بررسی و راهنمایی برای انجام تحقیقات در این زمینه ارائه میشود.
هدف کلی این کتاب، ارائه بررسی به روز و مختصری از تحقیق مدلهای فرهنگی است، آنچه در عین حال، ساختار، سازمان و انسجام را برای تحقیقات متنوع در این زمینه فراهم میکند. محققان میتوانند از این کتاب برای انجام دادن تحقیقات خود در زمینه مدلهای فرهنگی کمک بگیرند.
کتاب «مدلهای فرهنگی: پیدایش، روشها و آزمونها» نوشته جووانی بناردو و ویکتور دمانک به ترجمه لیلا اردبیلی با شمارگان هزار نسخه در 385 صفحه به بهای 29 هزار تومان از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر ارتباطات منتشر شده است.
نظر شما