محمود آموزگار؛ رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره اهمیت تحقیقات میدانی در صنعت نشر گفت: نگاهی به وضعیت کنونی حوزه نشر ما نشان می‌دهد که این صنعت نیاز مبرمی به پژوهش و مطالعه دارد؛ به ویژه در دنیای امروز که اتفاقات زیادی در این حوزه رخ داده و رخدادهای زیادی نیز پیشرو است.
وی افزود: به تعبیر دیگر می‌توان گفت آنچه که بیش از هرچیز دیگر به آن نیاز داریم، مطالعات تئوریک و پژوهش درباره این موضوع است؛ به طوری که در مرحله نخست ارزیابی دقیقی از وضعیت فعلی صنعت نشر داشته باشیم و بعد مشکلات و نواقص آن را با توجه به مجموعه امکانات و بضاعتی که در این حوزه وجود دارد مشخص کنیم.
آموزگار استفاده از تجربیات کشورهای دیگر را در این زمینه موثر دانست و گفت: همچنین با استفاده از تجربیات ناشران و کتاب‌فروشان در سایر کشورها می‌توانیم به راه‌حل‌هایی برسیم که صنعت نشر را از وضعیت سنت‌های اجرایی و مدیریتی که طی سالیان گذشته بر این حوزه حاکم بوده است، خارج کنیم.
کاهش فاصله بین استان‌ها با اتحادیه سراسری
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با اشاره به اهمیت تشکیلات صنفی در هر حرفه‌ای، عنوان کرد: یکی از مسائلی که صنعت نشر با آن مواجه است تشکیلات صنفی است، معتقدم اهالی نشر باید پژوهش‌ها و مطالعات خود را در سایه این تشکل انجام دهند و ظرفیتی ایجاد کنند تا به تحقق مطالبات صنعت نشر و آمال و آرزوهای آن منجر شود.
وی یادآور شد: البته مسائل زیادی در این زمینه وجود دارد و زمانی که با این مشکلات برخورد می‌کنیم تصور بر این است که ضرورت نگاه ملی و نگاه کشوری را در این قضایا درک می‌کنیم مثلا وقتی قرار است وامی داده شود، این موضوع به ذهن می‌آید که برای دریافت وام نقش ناشران کل کشور دیده شود.
آموزگار در بخش دیگر صحبت‌های خود درباره آمار و ارقام حوزه نشر، توضیح داد: با توجه به آمار منتشر شده بیش از ۷۵ درصد صنعت نشر در تهران متمرکز است و سهم بقیه مناطق ۲۵ درصد است و این اعداد فاصله معناداری را نشان مي‌دهد، در این میان برای رسیدن به یک صنعت نشر استوار، متکی به خود و پیشرو ضروری است که این فاصله را کاهش دهیم.
وی افزود: به نظر من مطالعات در حوزه‌های مختلفی باید انجام شود و کم‌کردن این فاصله با تاسیس یک تشکیلات سراسری که به کل کشور نگاه یکسان دارد، می‌تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد؛ زیرا یکی از موارد تاثیرگذار در هر حرفه‌ای، تشکیلات صنفی است، در غیر این صورت کماکان این پراکندگی و فاصله وجود خواهد داشت و این موضوع صدمات خود را به این صنعت می‌رساند.
صدور جواز کتاب‌فروشی در اتحادیه میوه و تره‌بار
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران همچنین به برخی محدودیت‌های قانون نظام صنفی در مسیر تشکیل اتحادیه سراسری اشاره کرد و گفت: در زمینه بحث اتحادیه سراسری نشر، ما قانون نظام صنفی را پیشرو داریم که در این قانون ملاک اصلی اتحادیههای شهرستان‌ها بر اساس جمعیت است یعنی اینکه اگر تعداد شغل‌ها در یک شهر به حدنصاب برسد می‌توانند اتحادیههای صنفی تشکیل دهند.
وی ادامه داد: زمانی که تعداد افراد به حدنصاب نمی‌رسند دست‌اندرکاران آن حرفه نمی‌توانند اتحادیه خود را داشته باشند و در قانون پیش‌بینی شده است که این افراد با اتحادیه همگن ادغام شوند و این مشکل در کشور اغلب درباره کتاب‌فروشان رخ می‌دهد.
آموزگار با بیان اینکه تعداد کتاب‌فروشان در اغلب شهرهای ایران به حدنصاب نمی‌رسد، توضیح داد: اغلب تعداد افراد به حدی نیست تا بتوانند به صورت مستقل اتحادیه صنفی تشکیل دهند یا حتی در کنار ناشران باشند، به عنوان مثال کتاب‌فروشان در شهر بزرگی مثل مشهد هنوز به حدنصاب نرسیده‌اند و بحث تشکیل اتحادیه‌ای که بتواند مطالبات ناشران و کتاب‌فروشان را محقق کند، میسر نشده است.
به گفته وی، البته نمونه موفق تشکیل این اتحادیه را در تهران و قم داریم که ناشران و کتاب‌فروشان یک اتحادیه مستقل دارند، اما در سایر شهرها کتاب‌فروشان جزیی از اتحادیه‌هایی هستند که با صنف لوازم‌التحریر و خرازی یک اتحادیه تشکیل داده‌اند و در بقیه موارد که جلو می‌رویم می‌بینیم که کتاب‌فروشان تحت پوشش اتحادیه همگن نیستند و به اتحادیههای موجود دیگر می‌پیوندند.
وی با ذکر مثالی عجیب درباره این پدیده گفت: به عنوان مثال در شهر پاکدشت ورامین جواز کسب یک کتاب‌فروشی را اتحادیه میوه و تره‌بار پاکدشت صادر می‌کند و این یعنی یک کتاب‌فروش تحت پوشش اتحادیه میوه و تره‌بار است که جای تاسف دارد.
اتحادیه استانی؛ یک راهکار خوب
آموزگار نگاه تخصصی به مسایل حرفه‌ای مشاغل را راهکاری جدی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی دانست و گفت: همه این موضوعات مسایل و مشکلات خود را دارد و ناگزیر هستیم که نگاه تخصصی به حرفه‌ها داشته باشیم، در این میان باید بدانیم که صنوف یک مقررات عمومی دارند اما در عین حال هر پیشه‌ای یکسری ویژگی‌ها دارد که نیاز به کار تخصصی دارد.
وی با بیان اینکه تشکل‌های صنفی تخصصی می‌تواند نقش موثری برای اعضای خود داشته باشند، تاکید کرد: در این میان به نظر من یکی از مسائلی که اتاق اصناف و اتحادیههای صنفی با آن مواجه هستند این است که باید تغییرات و تحولات هر حرفه را در عرصه بین‌الملل رصد کنند و بتوانند اعضا را به موقع از این تغییرات مطلع کنند و علاوه بر آموزش‌های لازم، آمادگی‌های مورد نیاز افراد را برای مواجه شدن با تحولات و تغییرات ایجاد کنند.
آموزگار افزود: به عنوان مثال در حرفه ما زمانی که بحث نشر الکترونیک و کتاب الکترونیک مطرح شد که لازم بود یک تشکل حرفه‌ای در این زمینه مسایل را به صنف منتقل کند و به دنبال راهکارهای لازم برای رشد و ارتقای اعضا باشد.
وی با بیان اینکه برخی تصمیم‌سازی‌ها فقط در شهر تهران انجام می‌شود و حتی شهرستان‌های استان نمی‌توانند از برخی فرصت‌ها استفاده کنند، عنوان کرد: مساله این است که برخی اقدامات و فعالیت‌ها فقط در تهران است به همین دلیل به این ضرورت رسیدیم که در هیات مدیره قبلی درخواست استانی شدن اتحادیه را دادیم که در اجلاس اتاق اصناف تصویب شده است.
آموزگار در این زمینه توضیح داد: استدلال ما این بوده است که جواز نشر ناشران و کتاب‌فروشان شهرستان‌های مختلف استان تهران غیر از شهر تهران الان توسط اتحادیههای غیرمرتبط دی صادر می‌شود و تنها خدمت آن اتحادیه صدور جواز است و اعضا هم عملا هیچ خدمات دیگری را از آن مجموعه دریافت نمی‌کنند.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با ذکر مثالی در این زمینه گفت: مشکل معافیت مالیاتی، مشکلی جدی برای ناشران و کتاب‌فروشان است که غیر از تهران در بقیه مناطق کشور مطرح است و در سایر مناطق کشور آنگونه که باید پیش نرفته است و دلیل اصلی این است که تشکیلات صنفی مرتبط با حرفه آن‌ها در شهرهایشان فعال نیست تا بتواند راهنمایی‌های لازم را از امکانی که قانونگذار برای فعالان این حوزه فراهم کرده است ارایه دهد.
وی تاکید کرد: اگر هم اتحادیه مرتبط صنفی وجود داشت باشد مباحثی چون پژوهش، مطالعه و شناسایی مشکلات و یافتن راه‌حل‌های مناسب چیزی است که به سادگی به دست نمی‌آید در حالی که اگر مجموعه بزرگتری داشته باشیم این اتفاق می‌تواند بخش بزرگتری را پوشش دهد.
آموزگار با اشاره به مخالفت تشکیل اتحادیه استانی ناشران و کتاب‌فروشان، ادامه داد: مساله اینجا است که استانی شدن در کمیسیون نظارت قانون نظام صنفی تصویب نشده و با آن مخالفت می‌شود و علت مخالفت این است که اگر کتاب‌فروشان استان تهران همه تحت پوشش اتحادیه تهران بیایند از تعداد اعضای اتاق اصناف و اتحادیههای شهرها کم می‌شود و به همین دلیل با چنین موضوعی موافقت نمی‌شود.
وی با بیان اینکه پیشنهاد ما برای تشکیل اتحادیه استانی یک نظر تخصصی است، گفت: بحثی که در قانون نظام صنفی اخیر مطرح شده، بحث ادغام است به این معنی که تعداد اتحادیه‌ها را کاهش دهند و اتحادیه‌هایی که حوزه‌های آن‌ها به همدیگر مربوط می‌شوند با همدیگر ادغام شوند که البته این موضوع مسایل و مشکلات خاص خود را به همراه دارد.
باید نقاط اشتراک را بیشتر کنیم
آموزگار با بیان اینکه نمی‌توان اتحادیه دکه‌داران و روزنامه‌داران را با اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان ادغام کرد، گفت: هر کدام از این حرفه‌ها مسایل خود را دارند و این طریق کوچک‌کردن با هدف صرفه‌جویی در هزینه‌ها نیست زیرا تشکیل اتحادیههای تخصصی و استانی در مرحله نخست می‌تواند گره‌گشا باشد و طبیعی است زمانی که استانی می‌شود باید در هر شهر یک دفتر نمایندگی و شعبه داشته باشد تا امورات آن منطقه را تحت نظارت داشته باشد.
وی افزود: در همین زمینه اگر سراغ اشکال اتحادیه سراسری برویم، این اتحادیه می‌تواند تا حد زیادی به رفع مشکلات حوزه نشر کمک کند، در سال‌های اخیر که بحث واگذاری امور به صنف مطرح شده است می‌توانیم در این زمینه بر مشکلات این حوزه فائق بیاییم و مسائل آن را حل کنیم زیرا تجربه نشان می‌دهد یک اتحادیه سراسری در حوزه نشر می‌تواند بازوی اجرایی، مطالعاتی و پژوهشی مناسبی برای دولت و در اجرای امور شود تا بار و فشار کاری روی دولت را کاهش دهد.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با بیان اینکه استقلال مالی یکی از ثمرات این اتحادیه برای حوزه نشر خواهد بود، عنوان کرد: استقلال مالی در این حوزه می‌تواند موجب رونق اقتصادی شود و در زمینه یارانه و کمک‌های اقتصادی فشارها را از روی دوش دولت بردارد و به نظر من مهمترین نکته کاهش فاصله بین تهران و سایر مناطق است.
آموزگار با اشاره به دیگر فواید تشکیل اتحادیه سراسری، توضیح داد: اگر الان یک فرد در شهرستان درخواست مجوز نشر یا تاسیس کتاب‌فروشی بدهد عموما می‌تواند این جوازها را از اتحادیههای مختلف دریافت کند اما اگر این افراد جزئی از یک تشکیلات سراسری باشند که پشتوانه آن تشکیلات دارای اندوخته تجربی، مطالعاتی، پژوهشی و اجرایی است و قاعدتا می‌تواند خیلی بیشتر و بهتر از خدمات آن‌ها بهره‌مند شود.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر کارها بهتر انجام می‌شود و توسعه روان‌تر خواهد بود، همچنین رشد بیشتر خواهد شد، صرفه‌جویی مالی می‌شود و این‌ها از مزایای تشکیل اتحادیه سراسری به شمار مي‌آید.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با اشاره به مطالعه درباره تشکیل اتحادیه سراسری گفت: در مطالعه‌ای که داشتم هیچ نوع اشکالی به ماجرا وارد نمی‌دانستم و در عین حال مزایای فراوانی را دیده بودم، اگرچه بحث تشکیل این اتحادیه مدتی است که مطرح شده است؛ به‌خصوص در سال‌های اخیر که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه واسپاری موضوع نمایشگاه کتاب تهران آغاز کرده است ضرورت این موضوع مطرح شد و مورد بحث قرار گرفت.
به گفته آموزگار، اگر یک اتحادیه سراسری و کشوری تشکیل شود دیگر بحثی درباره انتخاب افراد وجود ندارد، بخش دیگر این است که در برخی مصاحبه‌ها می‌بینم که بعضی‌ها به اختلاف نظرها انتقاد می‌کنند در حالی که من فکر می‌کنم این موضوعات اختلاف منافع است و مهم است که تشکیلات سراسری بتواند بر روی نقاط اشتراک تاکید کند و همه سعی و تلاشش بر این باشد که از نقاط اختلاف کم کند.
وی یادآور شد: معتقدم که چنین موضوعی شدنی است و اگر تشکیلات سراسری داشته باشیم نیاز به تجربه مشورت و بحث دارد ولی اگر یاد بگیریم که همه این اقدامات را حول چه محوری و برای رسیدن به چه نتیجه‌ای باید انجام بدهیم طبیعتا مسیر ما روشن‌تر می‌شود.
آموزگار با اشاره به اقداماتی که در این زمینه انجام شده است، توضیح داد: پیش از این درباره تشکیلات اتحادیه سراسری صحبت کرده بودیم و در آذر ماه سال گذشته در حاشیه برگزاری نمایشگاه کتاب شیراز، با حضور جمعی از ناشران از سراسر ایران درباره این موضوع بحث و انتقادات طرح شد، افراد هم نظرات خود را بیان کردند و نهایتا به این نتیجه رسیدیم که نیاز به مطالعه بیشتر است.
وی یادآور شد: در این زمینه ظرفیت قانونی این ماجرا باید سنجیده شده و ممکن بودن آن بررسی شود. قرار است به زودی گردهمایی داشته باشیم تا زوایای مختلف این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار دهیم که امیدواریم به زودی برگزار شود، اما نکته این است که به هرحال چه موضع منفی و چه موضع مثبت داشته باشیم بحث آن ضروری است و طرح آن نکته مثبتی است و این امیدواری وجود دارد که از دل آن نتیجه مثبتی برای کل کشور به دست آید.
یکشنبه ۲۴ تیر ۱۳۹۷ - ۰۸:۵۱
نظر شما