سید محمدرضا فاضل هاشمی افزود: بیشتر این آثار که برخی را خود شیخ، شرح و تصحیح کرده، در کتابخانه شخصی او نگهداری می‌شد که شخصاً آن‌ها را به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا کرده و یادداشت وقف با دستخط و مهر و امضای شیخ در این آثار به چشم می‌خورد.
وی با اشاره به یکی از این نسخه‌ها که خود شیخ بهایی بر آن شرح نگاشته و «ابن خاتون» شاگرد وی، آن‌را به فارسی ترجمه و شرح کرده، گفت: از جمله نسخه‌های نفیس آثار شیخ بهایی، کتابی با عنوان «اربعین حدیث» معروف به «اربعین» به زبان عربی به تاریخ کتابت 1010 و وقف سال 1309 شمسی است. هرچند عالمان شیعی بسیاری به تألیف اربعین پرداختند، اما این اثر که آن را به نام «چهل حدیث» نیز خوانده‌اند، از بهترین و معروف‌ترین اربعین‌هاست.
کارشناس مسئول مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، درباره نسخه ارزشمند دیگری از آثار این دانشمند نامدار عصر صفوی بیان کرد: این اثر با عنوان «منتخب تأویلات» در زمینه تفسیر قرآن کریم است که در سال 1014 کتابت و در 1067 توسط ابن خاتون عاملی وقف شده است.
فاضل هاشمی همچنین با معرفی یکی از برجسته‌ترین آثار شیخ بهایی در حوزه علوم و معارف اسلامی نیز افزود: نام این کتاب «مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین» (یا مجمع النورین و مطلع النیرین) است که مؤلف در آن با بهره‌گیری از آیات الاحکام و روایات فقهی، به ارائه فقه استدلالی شیعه پرداخته است. این اثر در 1017 در اصفهان کتابت شد.
وی در ادامه از نسخه‌ای یاد کرد که در سال 1027 در مشهد کتابت شده و نادرشاه افشار آن را در سال 1145 وقف کرده است. وی در این زمینه گفت: عنوان این کتاب «اثنی عشریات خمس» است که به «رسایل خمس اثنی عشریه» و «رساله اثنی عشریه» نیز معروف بوده و درباره طهارت، نماز، زکات، روزه و حج تألیف شده است.
این کارشناس در پایان بیان کرد: شیخ بهایی از واقفان عمده آستان قدس رضوی است که وقفیات وی، به تألیفاتش محدود نمی‌شود. از جمله آثاری که به دستخط وی وقف شده، قرآن‌های منسوب به دستخط امام علی (ع)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) به خط کوفی و روی پوست آهو است که از طرف شاه عباس صفوی وقف شده و وقف‌نامه آن تماما به دستخط شیخ بهایی است و هرکدام از این قرآن‌ها، جزو شاهکارهای هنر اسلامی قرون اولیه به‌شمار می‌روند.
بهاءالدین محمدبن حسین بن عاملی، معروف به شیخ بهایی، دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری است. وی در 20 سال آخر عمر خود عنوان «شیخ الاسلامی» در دربار شاه عباس اول صفوی داشت و در سال 1031 هجری قمری مصادف با 1000 هجری شمسی در اصفهان درگذشت و براساس وصیتش، او را در آستان قدس رضوی و در کنار مزار علی بن موسی الرضا (ع) به خاک سپردند.
نظر شما