به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، برنامه «دیدار با یار مهربان» عصر چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت با بررسی کتاب «کمدی اشتباهات» نوشته دکتر هومن اهرامی برگزار شد.

 

در این مراسم که علی‌رغم بارش شدید باران با استقبال دانشجویان و حضور امیرخوراکیان رییس اسبق سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در فرهنگسرای معرفت برگزار شد، ردیه اهرامی درباره‌ی یکی از مشهورترین کتب پرفسور داوکینز (زیست شناس ضد خدا) مورد بررسی و معرفی قرار گرفت.

 

در ابتدای این مراسم محمدصادق دهنادی؛ رئیس فرهنگسرای معرفت با بیان این که دین استوارترین پایه فرهنگ جهانی است، گفت: اعتقاد به هر دینی و هر فضیلتی که از دین در تاریخ و جامعه وجود دارد، ناشی از اعتقاد به خدا و توحید است.

وی افزود: صیانت از دین، بدون حساسیت روی توحید امکان‌پذیر نیست و به همین دلیل به‌رغم دشواری‌هایی که در زبان فلسفه برای فهم استدلال‌های تحلیلی و تجربی و تمیز برهان از مغالطه وجود دارد؛ نباید از آرزوی غربی‌ها برای بازتجربه‌ رنسانس تقلیدی‌شان و حذف و مهندسی مفهوم خدا در باور شرقی و انسانی غافل بود.

 

در بخش دیگر این مراسم، دکتر مهدی گل‌پرور؛ دانشیار فلسفه دانشگاه قم به معرفی کمدی اشتباهات، نقاط قوت و ضعف‌های آن پرداخت.
 

وی با بیان اینکه بشر آموخته که استدلال منطقی در ساحت هر علمی، روش شناختی خاص خود را دارد، گفت: داوکینز با روانشناسی انسان معاصر و ایجاد یک دوگانه‌ ژورنالیستی و غیرواقعی به نام خدا و دانش، سعی کرده مخاطب خود را بین اعتقاد به پروردگار و اعتقاد به علم تضادی مجبور به انتخاب کند و این دوگانه بیش از آنکه ناشی از دانش نامبرده و یا صحت استدلال وی باشد، ناشی از تسلط او به بیان و استفاده از روش جدلی است.
 

گل‌پرور افزود: کار هومن اهرامی بیش از آنکه دفاع از خدا باشد، به  بیانی دفاع از حیثیت خود دانش است، زیرا ترکیب روشی استدلال در الهیات و زیست‌شناسی و فلسفه و... برای رسیدن به نکته‌ای که فرد قبل از استدلال هم به آن معتقد است بازی بی‌رحمانه با علم است.

 

وی با برشمردن ایرادات ساختاری نظریه داوکینر که در آن تکامل داروین و قطعیت دانش بدیهی فرض شده و بیرحمانه بدترین الفاظ را در مورد ادیان با کار برده است، تاکید کرد: هومن اهرامی بدون ورود به حاشیه‌ها و دشمنی و لجاجت، اشتباهات بزرگ داوکینز را متذکر شده و توانسته مشکلات استدلال او برای در محتوا و روش را به خوبی توضیح دهد و با تمام توان در مقابل نظریات مغالطه آمیز‌ وی به اقامه برهان بپردازد.
 

این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از باورهای نادرست و پیش فرض‌های پایه‌ای غلط نویسنده غربی یکی گرفتن مفهوم خدا در همه اجتماعات و فرهنگ‌ها و ادیان است. مطلبی که در کمدی اشتباهات نیز به اندازه کامل دیده نشده است.

 

همچنین در بخش انتهایی این جلسه نویسنده‌ کتاب کمدی اشتباهات با تشکر از شرکت‌کنندگان این برنامه اظهارکرد: مایه‌ تاسف است که به روش‌های پنهان و آشکار، با چسباندن یک مقدمه‌ یک صفحه‌ای بدون امضا، آثاری مانند ساعت‌ساز نابینا توانسته‌اند به طور رسمی مجوز انتشار را دریافت کنند و مطالب افرادی مانند داوکینز در پوشش آموزش زیست‌شناسی بتوانند با بنیاد ایمان افراد یعنی مفهوم خدا معارضه کنند.
 

وی افزود: در نگاه اول گروهی از افراد ادعا می‌کردند، ردّیه نویسی بر آثار متفکرانی که در صدد رد وجود خدا هستند باعث توجه به آن‌ها خواهد شد اما در عمل دیدیم که علاوه بر رسانه‌های در اختیار این افراد تبلیغاتی برایشان در تلویزیون‌هایی مانند بی بی‌سی می‌شود.

اهرامی افزود: برای رسیدن به پاسخ درست فردی مانند هاوکینز که گاه با زبان فلسفه، گاهی با منطق زیست شناسی و برخی موارد با قالب الهیات و ریاضی سخن می‌گوید، مجبور بودم که گذری به متدولوژی هر یک از این دانش‌ها داشته باشم تا مغالطه‌ مباحث آشکار گردد.

 

وی با اشاره به خصوصیات تبلیغ و تفکر داوکینز متذکر شد: توانایی ژورنالیستی برای ایراد شبهه‌های جنجالی توسط او به نحوی است که ایراد استدلال او را می‌پوشاند و به همین دلیل او هیچ گاه جواب منتقدین را نداده و درباره نظراتش وارد چالش نشده است‌.
 

این نویسنده با بیان این که فرهنگ شیعه هراسی از مناظره حقیقی با الحاد ندارد، گفت: ما رفتار نیک و گفتگوی اندیشمندانه با مادیون را از امام صادق علیه‌السلام آموخته‌ایم و علمای ما در حوزه علوم تجربی و هم در جنبه ماورالطبیعه آمادگی پاسخگویی به شبهات را دارند اما متاسفانه در غفلت روزمره و بی‌خبری حوزه و دانشگاه اتفاقاتی می‌افتد که به این سادگی قابل جبران نیست.