به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «پیشگامان نشانه‌شناسی» با ترجمه راحله گندمکار، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، از جمله مهم‌ترین منابع منتشر شده در حوزه علم نشانه‌شناسی در سال 1396 است. این کتاب ضمن تحلیل مهم‌ترین رویکردهای نشانه‌شناسی، دیدگاه‌های نشانه‌شناختی برجسته‌ترین متفکران این حوزه را در قالب هشت مقاله مستقل مورد بررسی قرار می‌دهد.

مقالات منتشر شده در «پیشگامان نشانه‌شناسی» توسط مارتین کرامپن، کلاس اولر، توماس آ. سیبیاک و ثوره فن اوکسکول گردآوری شده‌اند که همگی در زمره مطرح‌ترین نشانه‌شناسان معاصر جای دارند. رویکردهای مورد مطالعه در این کتاب نیز از بطن فلسفه، زبان‌شناسی، روان‌شناسی و زیست شناسی به حوزه علم نشانه‌شناسی آمده‌اند.

کتاب شامل هشت بخش است که عناوین مقالات و همچنین نویسندگان آنها به ترتیب عبارتند از «نگاهی تازه به نشانه‌شناسی پیرس» نوشته کلاس اولر، «چارلز موریس و بنیان‌های رفتاری نشانه‌شناسی آمریکایی» نوشته رولاند پوسنر، «فردینان دو سوسور و شکل بندی نشانه‌شناسی اروپایی» نوشته مارتین کرامپن، «لویی یلمزف: گلوسمایتک به مثابه نشانه‌شناسی همگانی» نوشته یورگن ترابانت، «تاثیر رومن یاکوبسن بر تحول نشانه‌شناسی آمریکایی» نوشته اومبرتو اکو، «کارل بولر» نوشته توماس آ. سیبیاک، «نظریه نشانه یاکوب فن اوکسکول» نوشته ثوره فن اوکسکول و «آموزه‌های توماس آ. سیبیاک در باب نشانه‌ها» نوشته اوگن بر.

مترجم در ابتدای هر بخش، زندگینامه مختصری از اندیشمندی که نظریاتش در آن بخش مورد بررسی قرار گرفته نیز آورده است که در فهم و درک مخاطبان از مباحث آن بخش تاثیرگذار است.

علم نشانه‌شناسی در آغاز قرن بیستم با آرا و نظریات دو اندیشمند برجسته این قرن یعنی چارلز سندرس پیرس، فیلسوف و منطق دان آمریکایی و فردینان دو سوسور، زبان شناسی سوئیسی پا به عرصه آکادمیک گذاشت. پس از آن بود که اندیشمندان برجسته‌ای چون آلژیرداس ژولین گرمس، چارلز موریس، اومبرتو اکو، توماس آ. سیبیاک (مبدع دانش نشانه‌شناسی جانوران) و دیگر اندیشمندانی از این دست، نشانه‌شناسی به ابزاری مهم برای تحلیل و نقد علوم مختلف تبدیل شد.

اکنون نشانه‌شناسی به مثابه علم فرآیندهای نشانه، تمام انواع ارتباط و تبادل اطلاعات میان انسان‌ها، حیوانات، گیاهان، نظا‌م‌های داخلی سازواره‌ها و دستگاه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. به این ترتیب این علم اکثر موضوعات مربوط به هنر، علوم اجتماعی، زیست شناسی و پزشکی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. بنابراین آگاهی از این دانش و تاریخ تحولات آن برای دانشجویان و علاقه‌مندان به علوم مختلفی امری ضروری است. ویژگی مهم این کتاب در پرداختن مقالات آن به مهم‌ترین اندیشمندانی است که در حوزه نظری و عملی دانش نشانه‌شناسی فعالیت بسیار داشته‌اند. هرکدام از مقالات این کتاب به معرفی یکی از بزرگان علم نشانه‌شناسی و دستگاه نظری او پرداخته و با زبانی ساده آن را برای مخاطبان شرح می‌دهد.

ویژگی دیگر این کتاب در توجه به هر دو نظام نشانه‌شناسی «اروپایی» و «آمریکایی» است. این دو نظام در ابتدا ساختاری متفاوت از هم داشتند و البته بعدها یک مسیر را در پیش گرفتند. تفاوت این دو نظام در تفاوت میان دستگاه نظری سوسور و پیرس است. اصطلاح semiology (نشانه‌شناسی) از پیشنهادات سوسور است و او زبان‌شناسی را نیز در زیرمجموعه علم نشانه‌شناسی می‌داند. در مقابل اما پیرس اصطلاح semiotic را ارائه می‌دهد و از نظر او نشانه‌شناسی جزئی از فلسفه است و این علم در اصل چیزی است که در فلسفه به آن «منطق توسعه یافته» می‌گویند.

مقاله مهم اومبرتو اکو، فیلسوف، نشانه‌شناس و رمان‌نویس مشهور ایتالیایی درباره تاثیر تفکرات رومن یاکوبسن بر نظام نشانه‌شناسی آمریکایی نیز برای نخستین بار در این کتاب به زبان فارسی منتشر شده است. یاکوبسن، زبان‌شناس و اندیشمند مشهور روسی است که پس از انقلاب روسیه به پراگ رفت و یکی از بنیان گذاران حلقه زبان‌شناسی پراگ بود. با شروع جنگ جهانی دوم به آمریکا رفت و در دانشگاه‌های هاروارد، کلمبیا و مرکز تکنولوژی ماساچوست به تدریس پرداخت. کار فکری او در حوزه نشانه‌شناسی در آمریکا به نزدیک شدن دو نظام نشانه‌شناسی آمریکایی و اروپایی شد.

همان‌طور که اشاره شد توماس آلبرت سیبیاک زبان‌شناس و نشانه‌شناس آمریکایی، یکی از ویراستاران این کتاب است. یک مقاله در این کتاب به قلم او و یک مقاله هم درباره تاثیر او در علم نشانه‌شناسی در این کتاب منتشر شده است. سیبیاک (در گذشته در سال 2001) یکی از اثرگذارترین اندیشمندان این حوزه در چند دهه اخیر بود. سیبیاک با احاطه گسترده خود در حوزه‌های مختلف علوم انسانی اعم از مردم‌شناسی، زیست‌شناسی، زبان‌شناسی، مطالعات فولکلور، روان‌شناسی و... به ابداع دانش نشانه‌شناسی جانوران (Zoosemiotics) پرداخت. کتاب مهم این نظریه‌پرداز به نام «نشانه‌ها: درآمدی بر نشانه‌شناسی» با ترجمه محسن نوبخت در سال 1391 از سوی نشر سیاهرود منتشر شده است. با وجود اهمیت بسیاری سیبیاک در دانش نشانه‌شناسی، متاسفانه بجز این دو منبع دیگر مکتوبی از او به فارسی ترجمه نشده است.

کتاب «پیشگامان نشانه‌شناسی» گروه نویسندگان، ترجمه راحله گندمکار، با شمارگان 300 نسخه، 327 صفحه و بهای 28 هزار تومان از سوی انتشارات سیاهرود روانه کتابفروشی‌ها شده است.