غلامرضا طریقی در گفتوگو با ایبنا شرح داد؛
پس از یک سال پایگاه تخصصی نقدوبررسی شعر در چه جایگاهی است؟
غلامرضا طریقی، سردبیر پایگاه نقد شعر بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان میگوید: تعداد عضوهای ما نسبت به تعداد شاعران بسیار کم است اما همین اتفاق که ما توانستهایم 1900 نفر را راضی کنیم که شعرهایشان را قبل از انتشار در اختیار منتقدان قرار دهند، حرکت خوب و قابل قبولی است.
حدود 10 ماه پیش پایگاه نقد شعر فعالیتهای خودش را آغاز کرد. هدف ابتدایی شما برای راهاندازی این پایگاه چه بود؟
ما برای راهاندازی پایگاه نقد شعر دو دلیل اصلی داشتیم که به دلیل تلاقی این دو دلیل، تصمیم بر آن شد تا پایگاه را هرچه سریعتر راهاندازی کنیم و به همین دلیل پایگاه نقد شعر از اردیبهشتماه سال جاری به شکل رسمی فعالیتهای خودش را آغاز کرد. اگر بخواهم این دو دلیل را برای شما شرح دهم باید بگویم که نخستین دلیل راهاندازی این پایگاه عدم دسترسی عدهای از هموطنانمان به محلی برای نقد آثارشان بود. بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان از سالها قبل کارگاههای آموزشی «کلک خیال» را در شهرهای مختلف کشور برگزار میکرد اما درنهایت میتوانست از هر استان پنج نفر را بپذیرد به همین دلیل شانس حضور برای شاعران یک استان بسیار کم میشد و ما باید برای حل این موضوع چارهای میاندیشیدیم. سعی کردیم تا با راهاندازی این پایگاه به فکر توزیع عادلانه امکانات باشیم. دلیل دوم به دنیای مجازی برمیگشت؛ چراکه چه ما بخواهیم و چه نخواهیم دنیای مجازی در حال پیشروی در زندگی ماست و هر روز جایگاهش را در زندگی ما محکمتر میکند، به همین دلیل محکوم هستیم که از این فضا برای بهبود ظرفیتهای فرهنگی استفاده کنیم. با توجه به این دو مورد، بنیاد ایده راهاندازی پایگاه نقد شعر را مطرح کرد و من نیز آن را پیگیری کردم و خدا را شکر که بالاخره این سایت راهاندازی شد.
ایجاد چنین بستری چه لزومی دارد؟
هدف این است که با استفاده از اینترنت و یک وسیله ارتباطی مانند تلفنهمراه، تبلت یا کامپیوتر افراد بتوانند از هر کجای این کره خاکی آثارشان را برای ما ارسال کنند و بهصورت رایگان آثارشان توسط اساتید درجه یک نقد و بررسی و در کمتر از دو هفته در سایت منتشر شود.
در حال حاضر چند منتقد در پایگاه نقد شعر مشغول به فعالیت هستند؟
ما کار را با 20 منتقد آغاز کردیم؛ اما به مرور تعداد این منتقدان کم شد و برخی از دوستان به دلیل مشکلات شخصی نتوانستند ما را همراهی کنند؛ از طرفی بعد از گذشت 10 ماه حجم کار بسیار زیاد شده است و ما به سختی میتوانیم پاسخگوی نیاز متقاضیان باشیم؛ به همین دلیل از سال جدید قصد داریم تا 10 منتقد دیگر به جمع خودمان اضافه کنیم و به احتمال زیاد در سال جدید کار را با 25 منتقد ادامه خواهیم داد.
ملاک شما برای انتخاب منتقدین چیست؟
ملاک ما برای انتخاب، شاعر و منتقد بودن فرد است؛ البته وجه منتقد بودن از وجه شاعر بودن اهمیت بیشتری دارد. نکتهای که باید در اینجا یادآور شوم، توجه به این موضوع است که دوست منتقد ما خودش ادمین سایت است، یعنی باید به کارتابل مراجعه کند و نقد مورد نظر را در سایت وارد کند؛ به همین دلیل منتقد باید توانایی انجام این کارها را داشته باشد؛ از این رو ما تعدادی از منتقدان پیشکسوت را از دست دادهایم؛ چراکه این افراد نمیتوانند با اینترنت و کامپیوتر ارتباط برقرار کنند.
با گذشت 10 ماه از فعالیت پایگاه نقد شعر، آیا این پایگاه آنطور که باید و شاید به شاعران معرفی شده است؟
ما چند دایره شعری داریم. نخستین حلقه کسانی هستند که به شعر و شعرنوشتن علاقه دارند که این افراد چیزی حدود پنج، شش میلیون نفر میشوند. حلقه دوم متعلق به کسانی است که کتاب میخوانند و شعر مینویسند و کمی جدیتر ادبیات را دنبال میکنند که جمع این افراد نیز حدود 500 هزار نفر است. همه اینها در شرایطی است که ما تا به امروز توانستهایم حدود 1900 عضو در پایگاه نقد شعر داشته باشیم. در این 10 ماه حدود سه بار طرح را عوض کردهایم و به شکلی در آزمون و خطا به سر میبریم تا به نتیجه مطلوب برسیم. بنابراین پایگاه نقد شعر هنوز راه زیادی را باید طی کند تا به آنچه که هدف ماست، دست یابد. از طرفی خیلی از شاعران ما حاضر نیستند که شعرشان با نام خودشان در فضای مجازی و به شکل عمومی نقد شود؛ بنابراین این افراد مخاطب ما نخواهند بود. البته ما در نظر داریم تا با برخی تغییرات در سال آینده شاهد حضور و همکاری این عزیزان نیز باشیم.
آیا این 1900 عضو پایگاه درجهبندی کیفی میشوند و تفاوت سطح شاعران مشخص است؟
بله. ما برای 70 نفر از عزیزانی که در 10 ماه گذشته نمرههای بالایی داشتند، جلساتی را برگزار کردیم و قصد داریم که این جلسات را به شکل جدیتری در سال آینده پیگیری کنیم. همچنین قرار است که مجموعه شعری در نمایشگاه کتاب تهران منتشر شود که حدود 160 شعر از 80 شاعر خوب این پایگاه در آن قرار دارد. از طرفی من همین الان که با شما صحبت میکنم در حال رفتن به شهربابک هستم تا از کتاب شعر یکی از این مخاطبان پایگاه نقد شعر رونمایی کنیم. همه این موارد به شاعران جوان انگیزه میدهد و ما سعی داریم که اینگونه حمایتها را نیز داشته باشیم.
به نظر میرسد تعداد اعضای این پایگاه کم است؟
تعداد عضوهای ما نسبت به تعداد شاعران بسیار کم است اما همین اتفاق که ما توانستهایم 1900 نفر را راضی کنیم که شعرهایشان را قبل از انتشار در اختیار منتقدان قرار دهند، حرکت خوب و قابل قبولی است. البته امیدوارم با کمک رسانهها این اتفاق رونق بگیرد.
بهعنوان سوال پایانی، ضرورت نقد چقدر در جامعه ادبی ما احساس میشود؟
اگر بخواهیم به دلایل پختگی شاعران نسلهای ابتدایی بعد از نیما بپردازیم، باید به نقدهای محکمی اشاره کنیم که در رسانههای آن دوره شاهد بودیم، اتفاقی که این روزها بسیار کمرنگ دنبال میشود. در آن دوران کارها بعد از نقدهای فراوان منتشر میشد اما امروز با کمک فضای مجازی انتشار بسیار ساده شده است و به همین دلیل کسی به دنبال نقد نیست و همین اتفاق کار را سخت کرده است و به همین دلیل میبینیم که گاهی شعرهای بسیار ضعیف را شاعران به خورد مخاطب میدهند. نبود نقد مشکل بسیار بزرگی است که ما باید توجه ویژه به آن داشته باشیم.
نظر شما