شماره نوروزی نشریه فرهنگ امروز با مطالب و گفتوگوهایی از مصطفی ملکیان، سید جواد طباطبایی، داریوش شایگان، محسن حکیمی، احمد آرام، میشل لنگفورد و علی صلحجو منتشر شد.
در سال گذشته پروژه فکری دو روشنفکر ایرانی بابک احمدی و مراد فرهادپور در سرویس اندیشه نشریه فرهنگ امروز مورد مداقه قرار گرفته بود. در این شماره آرای یکی دیگر از روشنفکران پرمخاطب ایرانی یعنی مصطفی ملکیان مورد نقد و بررسی قرار گرفته است؛ در واقع برهان عقیم که پروندهای است درباره تبعات و نتایج پروژه عقلانیت و معنویت مصطفی ملکیان، در ادامه راهی است که فرهنگ امروز برای سنجش عیار اندیشه متفکران ایرانی در پیش گرفته است. اما این پرونده یک تفاوت اساسی با پروندههای پیشین دارد؛ مصطفی ملکیان برخلاف احمدی و فرهادپور از انجام مصاحبه با فرهنگ امروز امتناع نکرد و در مصاحبهای از پروژه فکری خود دفاع کرد و در مقابل نقدها از خود سعه صدر نشان داد. همچنین نقد سید جواد طباطبایی درباره تبعات ناگواری که سخنان مصطفی ملکیان پیرامون مفهوم ناسیونالیسم میتواند در پی داشته باشد، از مطالب خواندنی این پرونده است.
در بخش عیدانه فرهنگ شش گفتوگو آمده است که با شش تن از استادان انجام شده است. رمان سرگرمی نیست! در گفتوگو با داریوش شایگان، شکسپیر و سینما در گفتوگو با ابوالحسن تهامی، امیر در خامه مورخان در گفتوگو با سید علی آلداود، محیط به فرهنگ در گفتوگو با احمد محیططباطبایی، موش کور تاریخ در هیئت مارکس جوان در گفتوگو با محسن حکیمی و اسطورهشناسی که خود به اسطوره بدل شد در گفتوگو با کتایون مزداپور صورت گرفته است.
داریوش شایگان میگوید: «در ایران گمان میکنند رمان سرگرمی است در صورتی که چنین نیست. به عقیده من از رمان بسیار بیشتر میتوان آموخت تا از کتابهای فلسفی. هر رماننویس بزرگ، چیزی را کشف میکند. اگر مجموع رمانها را کنار هم بگذارید توالی مکاشفات میشود.»
پرونده ادبیات این شماره به ادبیات داستانی ایران پرداخته است: رمان جوان ایران. در نمایی کلی، رماننویسان جوان بیمحابا مینویسند بدون آنکه چشماندازی به آینده داشته باشند و پیشکسوتان ادبی هم بیشتر گلهمندند از این وضعیت و اندکی هم مشوق. فرهنگ امروز در پرونده سوار بر غبار زمانه تلاش کرده است در ابتدا با توصیف این فضا و آنچه در حاشیۀ آن میگذرد، مشکلات و پیامدهای آن را هم بررسی کند. گفتوگو با محمدجواد جزینی، سید محمد حسینی و احمد آرام و مطالبی از علی صلحجو و بهرنگ کیاییان و دیگر فعالان این حوزه از مطالب این پرونده است.
با آغاز سال نو و افزایش چشمگیر سفر در روزهای ابتدایی سال، در بخش مطالعات فرهنگی شماره نوروزی تأملاتی صورت گرفته در معنا و کارکرد سفر از گذشته تا حال. در این پرونده با عنوان سودای سفر، به ارتباط سفر با مقولاتی چون ادبیات، گیم، تکنولوژی، سفرنامه و مهاجرت پرداخته شده است. همچنین به دلیل تقاطع مقوله سفر با تاریخ فرهنگی، تاریخ اجتماعی و تاریخ اندیشه، فرهنگ سفر بهمثابه ساختار، سفر در خلقیات ایرانیان و همچنین فرایند ذهنی فلاسفه بزرگ تاریخ در برخورد با مقوله سفر تحلیل شده است.
در بخش پیشخوان، طبق روال گذشته چندین کتاب تازه منتشر شده مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و به مناسبت پایان سال از تعدادی از مترجمان کشور درخواست شده نظر خود را درباره بهترین ترجمه منتشرشده در سال ۹۶ اعلام کنند. نظام جهانی مدرن، دانشگاه نخبه، دانشگاه توده، زوال اندیشه سیاسی در ایران، فیلم و ژانر، ژانر و هالیوود، مواجهه با داروین، ادبیات فرانسه، تاریخنگاری و عکاسی، جستارهای تاریخی درباره تشیع و... کتابهایی است که منتقدان درباره آن نوشتهاند.
در بخش گزارش هم به بهانه ناآرامیهای دیماه ۹۶ مطالبی از تحلیل اساتید علوم سیاسی و جامعهشناسی و راهحلهای آنان برای عبور از این بحران گزارش شده است. همچنین درباره جشنواره فیلم فجر و حواشی حاصل از آن بهویژه درباره فیلم لاتاری مصاحبهای متفاوت با کارگردان این فیلم صورت گرفته که در آن به پرسشهایی در مورد درک خود از سینما پاسخ داده است. همچنین در این بخش تحلیلی از فیلمهای اکرانشده در جشنواره ارائه شده است.
در بخش سینما تبعید به اتوپیا پروندهای است مفصل در مورد سینمای سهراب شهیدثالث؛ سینماگری که در سه کشور ایران، آلمان و آمریکا سه چهره گوناگون دارد. این پرونده با گریزی به زندگی شهیدثالث کاوشی داشته در سینمای منفی، مادی و سیاسی او. در پیگیری این موضوع، فرهنگ امروز مصاحبهای ترتیب داده است با میشل لنگفورد استاد مطالعات فیلم در مدرسه هنر و رسانه unsw استرالیا که مطالعات گستردهای در مورد سینمای ایران و آلمان انجام داده است. همچنین مصاحبه با ماتیاس ویتمن، استاد دانشکده مطالعات رسانه دانشگاه بازل سوئیس از دیگر مطالب خواندنی این پرونده است که در باب مدرنیته بدون مدرنیزاسیون در سینمای شهیدثالث سخن گفته است. مطالبی از سعید نفیسی، روبرت صافاریان و همچنین مقایسهای که میان سینمای سهراب شهیدثالث با عباس کیارستمی در این پرونده صورت گرفته کمک شایانی به درک سینمای سهراب شهیدثالث خواهد کرد.
شاید برای علاقهمندان به فرهنگ امروز جالب توجه باشد که نظر اساتید را در مورد عملکرد یکساله فرهنگ امروز بخوانند. نشریه فرهنگ امروز در یک نظرخواهی، دیدگاه اساتید صاحبنظر را در مورد بهترین پروندههای منتشرشده در فرهنگ امروز در سال ۹۶ را جویا شد؛ البته در این نظرخواهی نقدهایی هم به فرهنگ امروز وارد شد که همگی آن در نشریۀ این شماره انعکاس یافته است.
بیستویکمین شماره «فرهنگ امروز» به مدیرمسئولی امیرابراهیم رسولی و سردبیری بهزاد جامهبزرگ در ۱۹۶ صفحه و به قیمت ۱۵ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما