به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) نشست صمیمی ناشران، کتابفروشان و نویسندگان قمی با مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب پنج‌شنبه(25 آبان‌ماه) با همکاری «گروه داستان جمعه»  با حضور سید علیرضا صالحی، پژوهشگر علوم اسلامی، ناشران و کتابفروشان و چند تن از نویسندگان قمی در ششمین روز هفته کتاب‌خوانی با عنوان «روز کتاب، ناشران و کتابفروشان و اقتصاد مقاومتی» در مجمع ناشران قم  برگزار شد.   
 
جلیسه با ابراز خرسندی از برگزاری نشست‌های مختلف در سراسر کشور به مناسبت هفته کتاب ابراز امید‌واری کرد برنامه‌های مرتبط با ترویج کتاب و کتابخوانی توسعه پیدا کند.
مدیر عامل موسسه خانه کتاب با اشاره به موفقیت قابل توجه طرح مروجان کتاب طی سه سال گذشته درباره فعالیت بخش‌های خصوصی در طول هفته کتاب گفت: برای مثال شرکت اسنپ که ارتباط مستقیمی با کتاب ندارد، با طراحی بازی  quiz of kingsدر هفته کتاب، کار ویژه‌ای برای کتابخوانی انجام داد. این بازی در واقع یک لیگ کتاب‌محور را تعریف کرده است. مسئولیت اجتماعی، این گروه را به این سمت کشانده است. در بوشهر هم یک چاپخانه خود را ملزم کرده تا یک شعار درباره کتابخوانی در پشت و روی محصول‌ مشتریانش چاپ کنند که با استقبال روبه‌رو شد.
 
دبیر بیست و پنجمین دوره هفته کتاب ادامه داد: خود مردم باید در حوزه کتاب دخالت کنند و اگر در این باره غفلت کنیم صدماتش به خودمان می‌رسد. شعار بیست و پنجمین دوره هفته کتاب «آینده روشن با خانواده کتاب‌خوان» نیز همین مساله را تبیین می‌کند. لازمه این مهم هدایت خانواده و جامعه به سمت کتاب‌خوانی است.

این پژوهشگر تاکید کرد: یک گله‌مندی وجود دارد، متاسفانه نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی همچنین ناشران و ناشران و کتابفروش‌ها  کم‌انگیزه و بی‌توجه کار می‌کنند؛ این در حالی است که در دهه 40 و 50  ناشران در هفته کتاب به دنبال بهانه‌ای برای چاپ کتاب بوده‌اند؛ اما در دنیای رقابتی امروز ناشران و کتابفروشان ما حتی با همان نگاه تجاری، برنامه جریان‌سازی ندارند و موجی به راه نمی‌اندازند. اگر هزینه نکنیم مردم کمتر به سمت کتاب حرکت خواهند کرد که ناشی از بی‌برنامگی و کم‌‌توجهی ما به امکاناتی است که می‌تواند افراد را به سمت کتاب و کتاب‌خوانی جذب کند.
 
به گفته جلیسه، در هفته کتاب، فرصت ملی و انگیزشی داریم تا مردم را بر موج کتاب و کتاب‌خوانی سوار کنیم و به ساحل مدنظر برسانیم. در این هفته می‌توانستیم به بهترین شکل این کار را انجام دهیم. تلویزیون و رادیو  امسال فعال بودند و هر روز 12 ساعت مستمر را به امر کتاب اختصاص دادند؛ البته هدف‌گذاری ما این بود که فعالیت‌های اجتماعی و فعالیت‌های مردم‌نهاد در هفته کتاب بیشتر شود؛ اما از طرفی آن‌هایی که کارشان و مسئولیت‌شان کتاب است، با بی‌مهری به این هفته نگاه کرده‌اند که امیدوارم این روند تغییر کند.  

باید به ظرفیت منطقه اوراسیا توجه کنیم
مدیرعامل خانه کتاب در پاسخ به پرسش صالحی درباره دستاورد‌ها و همچنین اهداف محقق نشده در طی سال‌های گذشته افزود: تلاش شده ابتدا با نگاه آسیب‌شناسی و تحلیلی به کار‌های انجام شده متمرکز شویم.  برگزاری جشنواره «خلیج فارس» در استان هرمزگان، برگزاری جشنواره «نقد کتاب» به صورت مجازی و برگزاری جایزه منطقه‌ای در حوزه بین‌الملل از جمله این اقدامات است.  
    
این پژوهشگر فهرست‌نويس و ماخذشناس در ادامه با اشاره به اهمیت جایزه منطقه‌ای افزود: با توجه به ظرفیت منطقه اوراسیا باید فعالیت‌های ویژه‌ای داشته باشیم. زمانی در روسیه کرسی‌های قابل توجی در حوزه ایران‌شناسی  بر پا می‌شد اما نسل جدید به این سمت و سو نرفت و این کرسی‌ها را از دست دادیم؛ بنابراین باید به فکر فعال شدن‌ این کرسی‌ها باشیم؛ توجه ویژه به یارانه‌ها ازجمله دیگر فعالیت‌های چند سال گذشته است.

نگاه نوگرایانه در نشر  وجود ندارد
دبیر بیست و پنجمین دوره هفته کتاب با انتقاد از فقدان نگاه جدید در حوزه نشر ادامه داد: یکی از مشکل‌های ما این است که دچار تکرار شده‌ایم؛ به‌عبارت دیگر نگاه نوگرایانه در نشر  وجود ندارد. به جرات می‌گویم ما در حوزه چاپ از زمان قاجار به این طرف، جز در تکنیک، چیزی به نشر نیفزوده‌ایم. اگر هم کاری انجام شده، نادر بوده و ایده‌پردازی در آن صورت نگرفته است؛ بنابراین باید در سیستم چاپ کتاب، تجددگرایانه عمل کنیم، به‌‌ویژه که رقیب سرسخت ما محیط مجازی است.
 
هادی صادقی؛ مدیر انتشارات «کتاب طاها» در ادامه با اشاره به این مطلب که در حال حاضر در استان قم 1300 مجوز نشر صادر شده که تعدادی کمی از دارندگان مجوز فعال هستند خطاب به جلیسه گفت: ناشرنماهایی وارد این عرصه شده و به کپی و کتابسازی اقدام کرده‌اند، به نظر شما اساس کار نشر و فروش ما در این چهار دهه بعد از انقلاب چه تغییری کرده؟ آیا هر کسی صلاحیت ورود به این حیطه را دارد؟ حتی بعد از چاپ و قرارگرفتن کتاب در چرخه فروش، با توجه به این که کتاب یک سر در فرهنگ دارد و یک سر به‌عنوان کالا در بازار اقتصاد دارد، آیا توانسته‌ایم بازار را تغییر دهیم؟

 هنوز با سبک قاجاری کار می‌کنیم!
 جلیسه گفت: ما بعد از گذشت 208 سال از صدور نخستین مجوز چاپ که در 1283 صنیع‌الملک صادر کرد، هنوز با همان سبک قاجاری کار می‌کنیم و فقط تا حدودی شکل و شمایل کار عوض شده است. به نظر من  نشر یک صنعت است نه یک فعالیت فرهنگی، علاوه براین اگر چه صدور  مجوزها باید سازماندهی شود اما مشکل کار ما مجوز نیست. قطع به یقین رانتی که در نشر ما وجود دارد، مشکل‌آفرین شده است.

رانت‌ها جدی‌ترین آسیب‌ را به نشر وارد کرده‌اند
دبیر بیست و پنجمین دوره هفته کتاب افزود: بسیاری از کشور‌ها، مشکل مجوز ندارند، اما  مسئولیت‌پذیری و شفافیت مالیاتی دارند در قبال آن باید همه کارهای چرخه نشر کتاب، دقیق پیش برود تا اعداد، گویای عملکرد ناشر باشد. متاسفانه در ایران چنین رویکردی وجود ندارد و شمارگان با واقعیت همخوانی ندارد و کسی هم پیگیر این موضوع نیست؛ علاوه براین در چرخه نشر  رانت وجود دارد و برخی به دنبال آن هستند؛ هرچند که  شاهد از بین رفتن این رانت‌ها هستیم اما آثار آن هنوز باقی است. رانت‌ها جدی‌ترین آسیب‌ را به نشر وارد کرده‌اند و مانع شدند تا نشر روی پای خود بایستد.    

جلیسه افزود: در برخی کشورها رانت‌ها دست نشر یا خریدار نمی‌رسد، بلکه در اختیار کتابخانه‌ها قرار می‌گیرد تا بعد از کارشناسی در یک تیم خبره و نیازسنجی مخاطب به تهیه کتاب اقدام ‌کنند که از طریق دولت خریداری می‌شود و سیستم کارشناسان هم NGO است که نشر و دولت در آن دخالتی ندارد؛ اما وقتی بدون هیچ اصولی از ناشر کتاب خریداری شود، صنعت نشر به سمت کتابسازی می‌رود.

انتشار 400 ترجمه از مفاتیح در قم
مدیر عامل موسسه خانه کتاب با انتقاد از عملکرد برخی از ناشران  قمی گفت: بحث به اصطلاح سری‌دوزی کتاب در قم به نسبت شهرهای دیگر بیشتر است. به ویژه در حوزه کتاب‌های مثل ادعیه و ترجمه قرآن. به‌‌طوری که حدود 400 ناشر یک ترجمه از مفاتیح را با یک ترجمه منتشر کرده‌اند. این به آن معنی است که ما به پخته‌خواری عادت کرده‌ایم و این امر موجب کشته شدن نبوغِ نشر شده است. چنانکه در جایزه کتاب سال 96، در بخش دین، تا این لحظه برگزیده‌ای نداشته‌ایم.
 
این متخصص حوزه كتابخانه‌هاي ديجيتالی در ادامه درباره تبادل کتاب و تخصیص دو میلیارد بودجه برای این موضوع در دولت قبل گفت: در سیستم وسیع نشر  افراد مختلفی نقش دارند، اما گاهی این نقش‌ها را فراموش می‌کنیم.  با توجه به شناختی که از وزیر ارشاد دارم،  قطع به یقین اگر جمعی به اجماع برسند و نتیجه آن بحث قانون‌مند و منطقی باشد، ایشان می‌پذیرند. نگاه وزیر این است که صنف را درگیر کنند؛ اما حالا اگر صنف دچار چالش است و یا فراز و نشیب‌های خاص خودش را دارد، بحث‌هایی است که به ایشان برنمی‌گردد و باید در داخل صنف‌ها و مجموعه‌ها حل شود.
 
مخالف برگزاری نمایشگاه‌های استانی هستم
جلیسه با اعلام موضع خود در قبال نمایشگاه‌های استانی ادامه داد: از مخالفان برگزاری نمایشگا‌ه‌های استانی هستم. ایده جایگزینی طرح حمایت از کتابفروشی‌ها مطرح شد تا  بساط نمایشگاه‌ها جمع شود اما مقاومت‌هایی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد من در سطح بالا بتوانم کاری انجام بدهم. برای من خیلی عجیب است که همه شما دوستان نمایشگاه‌های استانی را بد می‌دانید، اما هیچ‌کس آن را تحریم نمی‌کند. همه می‌دانیم کتابسازی‌ها و سری‌دوزی‌های کتاب در همین نمایشگاه‌ها به فروش می‌رسد. اما چرا هیچ‌کس اعتراض نمی‌کند. دورنمای نمایشگاه استانی برای مسئولان آن چیزی که شما می‌گویید، نیست. زیرا رسانه‌ها چیزی جز این‌را انعکاس می‌دهند.
 
این فهرست‌نویس افزود: در همین مجتمع ناشران قم نمایشگاه برگزار کرده‌اید. چون ما به منافع کوتاه‌مدت عادت کرده‌ایم و برای منفعت بلندمدت برنامه‌ای نداریم. جالب اینجاست که هر سال سه بار طرح حمایت از کتابفروشان انجام می‌شود، این طرح‌ها هم مدت زمانش بیشتر است و هم یارانه‌اش و منفعتش بیشتر از نمایشگاه‌های استانی است، اما  کسی نمایشگاه استانی را نفی نمی‌کند. وقتی خودمان نمی‌خواهیم، چیزی هم تغییر نخواهد کرد.
 
این محقق ترجمه‌های متون شیعه، درباره عرضه کتاب با تخفیف‌‌های بالا گفت: در کمیته صیانت از کتاب، این بحث مطرح شد تا از برگزاری نمایشگاه‌های بدون مجوز که بسیار شایع شده، جلوگیری شود. اتحادیه تعاونی و صنفی نیز باید از اداره کل بخواهد تا مجوزها را محدود کند و قانونی برخورد شود اما بازهم این یک کار صنفی و کم‌کاری صنفی است.
 
مدیرعامل خانه کتاب در ادامه درباره برنامه‌‌های موسسه خانه کتاب برای تقویت جایگاه نویسندگان و  شمارگان واقعی کتاب گفت: این خلاء در باره نویسندگان در  همه دوره‌ها وجود داشته و کار جدی برای آ‌ن‌ها انجام نشده، واقعیت این است که حمایت‌های موسسه در همه دوره‌ها ناشرمحور بوده و خیلی کم و در برخی دوره‌ها هیچ حمایتی از نویسندگان نشده است. ضرر و ظهور و بروز این کم توجهی در کیفیت آثار مشخص است.
 
جلیسه با بیان این مطلب که تشکیل مجمع در قم ایده‌ قابل توجهی است گفت: هر چقدر مراودات صنفی افزایش پیدا کند، هم‌افزایی و تبادل تجربه‌های صنفی بیشتر خواهد شد و این اتفاق خوبی است. خانه کتاب در سطح کلان، هرماه آمار و اطلاعات کتاب و ناشران را منتشر می‌کند تا ناشران فعال مشخص شوند.

 ممیزی، بر کتاب‌خوانی مردم تاثیر چندانی ندارد      
جلیسه درباره صدور مجوز نشر کتاب ادامه داد: ممیزی، بر کتاب‌خوانی مردم تاثیر چندانی ندارد.  هرچند که آمار رسمی وجود ندارد، اما درصد کتاب‌هایی که مجوز نمی‌گیرند، خیلی کم است. کتاب‌های پرفروش به ترتیب به کتاب‌های داستان، شعر، کودک و نوجوان اختصاص دارد اما ممیزی در خواندن و نخواندن کتاب چندان موثر نیست. همان‌طور که فضای مجازی می‌تواند محلی برای کتاب‌هایی فاقد مجوز باشد. بسیاری از کشورهای دنیا ممیزی و قاعده و قانونی در نشر کتاب دارند‌؛ در آمریکا که به قول خودشان مهد دموکراسی است نیز ممیزی وجود دارد. داستان‌های ترجمه که در ردیف داستان‌های روز دنیا به حساب می‌آیند جزو پرفروش‌هاست؛ علاوه براین اینترنت دست‌یابی به هر نوع تفکری را ممکن کرده است.  
 
جلیسه در پاسخ به پرسشی درباره هدررفت بودجه‌های فرهنگی در حوزه نشر کتاب ادامه داد: در روزنامه‌ها، وب‌سایت‌ها اعتراض‌تان را مطرح کنید. واقع این است که نشر در حال از بین رفتن است و نشر دولتی در اولویت. دنیا، دنیای رقابت و تخصص‌گرایی است و باید برای آن هزینه کرد. وظیفه ما گفتن خطاهاست. سال گذشته از تعداد 16هزار ناشر، فقط پنج هزار و 600 نشر فعال بودند که حداقل یک کتاب چاپ کرده‌اند.  
 
مدیر عامل موسسه خانه کتاب افزود: درباره اعلام یارانه کتاب در رسانه‌های عمومی گفت: می‌گوییم این سرانه برای همه است، اما در واقع این طور نیست و این مبلغ حدود هفت میلیارد و ششصد میلیون تومان برای سه طرح است و عملا به همه نمی‌رسد. برای گستردگی منابع نمی‌توانیم تبلیغ وسیع داشته باشیم. این سرانه در اختیار کتابفروشی‌ها گذاشته می‌شود که نقطه تلاقی نشر و مردم هستند و به این ترتیب کم‌ترین اشتباه در آن صورت می‌گیرد و طرح موفقی هم بوده است.