خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) امیرهوشنگ اقبال‌پور- كودكان پنج و شش ساله آخرين سال‌هاي كودكی را سپری می‌كنند و قرار است در اين دوران طلایی نه تنها برای مدرسه بلكه براي زندگی آماده شوند. كودكان اين گروه سنی باید در محيطی مناسب دوران شكوفايی، رشد و بالندگی را سپری كنند و شرايط پيرامون آنها باید براي پرورش آنها دارای بالاترين استانداردهای لازم باشد. لازم است برنامه‌های آموزشی و پرورشی با رويكرد فرآيندمدار در راستای رشد و تكامل يكپارچه كودكان براساس شناخت تك‌تك كودكان از طريق مشاهده دقيق و برداشت و ثبت اطلاعات و برنامه‌ريزی برای هدايت آنها در مسير درست رشد با برنامه‌های ويژه و مخصوص آنها با دقت انجام پذيرد.
 
امروزه در جهان بيشترين توجه به رشد همه جانبه است به ويژه ساحت‌های جسمی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی و در مرحله آخر به حوزه شناختی مي‌پردازند چرا كه باور بر اين است كه جامعه در مرحله اول به افرادی با ويژگي‌های انسانی احتياج دارد تا در يك رشته مهارت و تخصص كسب كرده‌ باشند.
 
اگر به چند نمونه اشاره كنيم موضوع روشن‌تر خواهد شد در ساحت جسماني مي‌توان به فرهنگ رژيم غذايي سرانه مصرف نوشابه و قند و شكر در كشورمان اشاره کرد كه مصرف آنها بسيار از متوسط مصرف جهان بالاتر است يا در رشته‌هاي ورزش قهرماني در دنيا جز در موارد استثنايي حرف خاصي براي گفتن در سطح بين‌المللي نداريم. و حتي در ساحت اجتماعي علي‌رغم اخلاق‌مدار بودن جامعه آمار بالايي از معضلات اجتماعي به چشم مي‌خورد و مسائل به مشكلات و بحران تبديل شده است مانند محيط زيست، انرژي، آب، بهداشت، تغذيه و ...  يا در ساحت رشد عاطفي مي‌توان به مسائل و مشكلات شايع در بين جوانان اشاره كرد.
 
حال به‌نظر شما ريشه اين مشكلات در كدام مرحله از رشد كودكان به‌وجود آمده و توسعه پيدا كرده؟ شما فكر مي‌كنيد چه سني در شكل‌گيري شخصيت انسان مهمتر است؟ نقش مهدهاي كودك و پدر و مادرها در فرآيند پرورش كودكان چيست؟
 
كودكان ما در مدرسه و خانه كتاب‌هاي درسي زيادي مي‌خوانند اما اين كتاب‌ها فقط روي ارزشيابي عملكرد تأثير دارند و تأثير مستقيم روي نمره‌ها دارند، اين نمرات بالا جز اينكه باعث گمراهي معلمان و اوليا شوند دستاورد ديگري ندارند. دانش‌آموزان ما در مدارس مي‌توانند به مسائل خيلي دشواري در سطح نظري پاسخ بدهند اما توانايي و مهارت كارهاي عملي بسيار ساده‌تر را ندارند. به نظر مي‌رسد برنامه‌ريزان آموزشي در انجام مسئوليت خود، راه درست را انتخاب نكرده باشند البته سند تحول بنيادين وزارت آموزش و پرورش از نظر محتوي بسيار ارزشمند است.
 
اما اين سند راهبردي با چه چالش‌هايي دست و پنجه نرم مي‌كند؟
احتمالا نگاه ارزشيابي عملكرد در پايان سال‌هاي تحصيلي و در نهايت ديو بي‌رحم كنكور و مشكالت مربوط به آن مانند نمره خام، تراز و رتبه باعث شده كه كودكان عزيز ما از مقطع دبستان و يا در بعضي موارد پيش‌دبستان با اين استرس و دغدغه، بزرگ شوند.
 
كودكان و نوجوانان ما در زمان حال زندگي نمي‌كنند و به‌نظر مي‌رسد كه هميشه دغدغه آينده تحصيلات خود را دارند و همين افراد وقتي بزرگ مي‌شوند و به سفر مي‌روند فقط به مقصد فكر مي‌كنند تا هرچه زودتر مسير جاده تمام شود و عادت نكرده‌اند كه از جاده لذت ببرند و نتيجه آن آمارهاي تصادفات كشور است.
 
فرآيند جريان آموزشي و از آن مهمتر پرورش كودكان بايد در محيط‌هايي انجام پذيرد كه از نظر زيرساخت به‌طور تخصصي ويژه اين گروه سني باشد تا كودكان بتوانند در اين مراكز اوان كودكي را پر بار براساس شاخص‌هاي رشد سپري كنند. فرآيند پرورش نسبت به آموزش نیازمند زمان بیشتری است و ایجاد یک عادت و رفتار یا تغییر آنها می‌بایست توسط مربیان خلاق و صبور انجام پذيرد.

كودكان قبل از دبستان از نظر جسمي، ذهني، روحي و اجتماعي بسيار حساس هستند و مي‌بايست با گروه سني خود فرآيند پرورش را تجربه كنند يك كودك دوم دبستان خيلي كوچك است اما همين كودك و براي يك كودك پنج ساله خيلي بزرگ به‌نظر مي‌رسد، حتي سروصداهايي كه بچه‌هاي دبستاني مي‌كنند مي‌تواند براي كودكان گروه قبل از دبستان استرس‌زا باشد كه متأسفانه چه بسيار امروزه شاهد اين‌گونه مشكلات هستيم.

دبستان‌ها به‌خاطر درآمد بيشتر اقدام به پذيرش كودكان پيش‌دبستاني نيز مي‌كند و يك كلاس شبيه كلاس‌هاي ديگر برای اين گروه اختصاص مي‌دهند و فرآيند آموزش را شروع مي‌كنند و اين موضوع سرمنشاء بسياري از مشكلات آينده كودكان است. با اين تصميم‌گيري نادرست ما كودكان را مجبور می‌كنيم تا در فضايي كه مخصوص آنها نيست حضور داشته باشند.
 
به‌نظر می‌رسد در راستاي اجراي سند ارزشمند تحول بنيادين آموزش و پرورش مهدهاي كودك كه داراي زيرساخت مناسب‌تري براي پرورش كودكان هستند، می‌توانند به‌عنوان مراكز تخصصي آموزش و پرورش كودكان زير سن دبستان به جامعه خدمت کنند و اين اميدواری وجود دارد كه اگر دبستان‌ها از درآمد كودكان قبل از دبستان چشم‌پوشي كنند و مسئوليت آموزش و پرورش كودكان قبل از دبستان را به مهدهاي كودك بسپارند موضوع فرآيند رشد همه جانبه كودكان بهتر انجام شود.