به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- پروفسور خدایی شریف یکی از استادان و دانشمندان برجسته تاجیکستان بود که در طول زندگی خود در زمینه زبان و ادبیات فارسی پژوهش‌های ارزشمندی انجام داده است.
این چهره بزرگ و نام‌آور ادبیات فارسی که در تاجیکستان شهره عام و خاص بود، برای بیشتر پژوهشگران و ادبیات‌شناسان ایران و افغانستان آشنا است.
در 30 ژوئن سال جاری به مناسبت هشتادمین سالروز پروفسور خدایی شریف و گرامی‌داشت مقام علمی و ادبی وی در دانشگاه ملی تاجیکستان همایش علمی با حضور مقامات سیاسی، علمی و فرهنگی تاجیکستان برگزار گردید و در یک ماه بعد به پاس زحمات پژوهشی وی به عضویت وابسته آکادمی علوم تاجیکستان پذیرفته شد.
خدایی شریف‌زاده 25 ژوئن سال 1937 در روستای جارْف ناحیه «قلعه خمب» («درواز» امروزی در بدخشان تاجیکستان) به دنیا آمده بود.
وی یکی از استادان و دانشمندان صاحب‌مکتب دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه ملی تاجیکستان به شمار می رفت. از سال 1994 تا سال 2009 مدیریت گروه تاریخ ادبیات تاجیک را بر عهده داشت و سبک‌شناسی، بلاغت و سخنوری، تحلیل متن، نظریi تاریخ ادبیات، تاریخ افکار ادبی، تاریخ نثر ادبی، روش تحقیق ادبیات‌شناسی را تدریس می‌کرد.
با مدیریت علمی خدایی شریف‌زاده ده‌ها کتاب نظیر بلاغت و سخنوری، نظم‌شناسی، تحقیق و تعلیم عروض، عروض و آموزش آن، تحلیل متن‌های ادبی تعلیمی، گلستان سعدی، اوزان اشعار رودکی، نامه و نامه‌نگاری، مقدمة شعرشناسی و... به چاپ رسیده است.
از سوی وی و شاگردانش در مسائل نظری و عملی ادبیات‌شناسی، از قبیل نظریه و بوطیقای شعر فارسی- تاجیکی، نظریه و تاریخ تحول نثر فارسی- تاجیکی، زندگی‌نامه و میراث ادبی سیماهای برجسته ادبیات عصر میانگی، نظریة ژانرها و نوع‌های ادبی، رابطه‌های ادبی، جریان‌های مذهبی و فکری و تأثیر آن به ادبیات، سنت و نوآوری مورد آموزش و تحقیق قرار گرفته است.
تا امروز مسئله‌های تاریخ ادبیات، افکار ادبی و نظری، نظریة نثر فارسی- تاجیکی، عروض نظری و عملی شعر فارسی- تاجیکی، تحول ادبیات تاجیک در نیمة اول عصر 19 م، روزگار و آثار مسعود سعد سلمان، فخر‌الدین عراقی، کمال خجندی، طبیب اصفهانی، مجرم راغی، مولانا جلال‌الدین بلخی، اسطوره، افسانه، حکایه، رمز و تمثیل‌های عرفانی، رابطه‌های ادبی عرب و عجم، ادبیات‌شناسی فارسی- تاجیکی در عصرهای میانه، تاریخ و نظریه نامه‌نگاری، بوطیقای غزلیات شاعران جداگانه، تحول اوزان و تناسب وزن با محتوا، معرفت ادبی، تصویرهای بدیعی، اسماعیلیه و تأثیر آن بر ادبیات فارسی- تاجیکی، نثر روایتی و ادبی، داستان‌سرایی و سنت ایجاد سلسلة داستان‌ها در ادبیات فارسی- تاجیکی و غیره از جانب نمایندگان مکتب ادب‌پژوهی استاد خدایی شریف‌زاده تحقیق شده، در این زمینه مقاله‌ها، آثار مونوگرافی و کتاب‌های زیاد تألیف و منتشر شده است.
خدایی شریف یکی از دانشمندان صاحب‌مکتب ادبیات‌شناسی و نقد ادبی تاجیک بود که هم به وسیله پرورش شاگردان علم سخن‌شناسی و هم به وسیلة تألیفات خود در علم معاصر تاجیک مقام و منزلت خاص خود را پیدا کرده بود.
تألیفات ارزشمند وی از قبیل بلاغت و سخنوری، کلام بدیع، صوت عجم، راز جهان، شاعر و شعر، آزردگان و امیدواران، نظریة نثر، شاهنامه و شعر زمان فردوسی در تاجیکستان، ایران و افغانستان و دیگر کشورها بهای بلند گرفته، تعد‌ادی از کتاب‌های وی در خارج از کشور به چاپ رسیده و نتیجه زحمت‌های استاد با جوایز معتبر علمی و فرهنگی قدردانی شده است.
از جمله در سال 2014 رایزنی فرهنگی ایران در تاجیکستان به وی جایزه «سعدی» اهدا کرده بود و در سال 2016 برای کتاب «شاهنامه و شعر زمان فردوسی» مفتخر به دریافت جایزه فرهنگی و هنری «فردوسی» جمهوری اسلامی شده بود.
درگذشت خدایی شریف ضایعه بزرگی برای علم و به خصوص ادبیات شناسی تاجیکستان به شمار می‌رود.
دوشنبه ۸ آبان ۱۳۹۶ - ۰۹:۳۰
نظر شما