به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «عرب و مدرنیته: پژوهشی در گفتمان مدرنیست‌ها» نوشته عبدالاله بلقزیز با ترجمه سید محمد آل مهدی منتشر شد.

در این کتاب تلاش شده در بازنویسی تاریخ مدرنیته و اندیشه عربی معاصر سهمی اقدامی صورت بگیرد؛ تلاشی که از میل به بازگرداندن اعتبار به این گفتمان شرمنده نیست، گفتمانی که به ویژه در 25 سال آخر سده گذشته از کسان بسیاری که کار نوشتن تاریخ اندیشه عرب مدرن و معاصر را به عهده داشتند سخنان بسیار بیهوده شنیده و به آن ستم شده است، کسانی که از جایگاه فرهنگی و با پیش زمینه ایدئولوژیک و دشمنی پیشین و آشکار و بدون گوش فرا دادن به این گفتمان و سنجیدن آن با معیارهای علمی تاریخ نوشتند.
 
به گفته مولف، از نگاه ما، در تاریخ اندیشه‌ای که اندیشه‌ها و دستگاه‌های فکری تماماً متفاوت با یکدیگر را عرضه نمی‌کند و به گلچین کردن جریان‌ها و جناح‌بندی فرهنگی تمایل دارد، چیزی از تاریخ اندیشه نمی‌توان یافت و حتی نمی‌توان آن را به مثابه کوششی علمی توصیف کرد. از سده نوزدهم نخستین کسانی که از تجدد پیشرفت و معاصر بودن هواداری می‌کردند صاحبان پیام فرهنگی ـ اجتماعی در جامعه عربی بودند. برخی از آن‌ها مسئولیت شجاعت اظهار نظر آشکار در فضاهایی را پذیرفتند که همواره آماده پذیرش چنین نظریاتی نبود.

برخی دیگر نیز در تعبیر از گفتمان خویش گزافه‌گویی کردند، گفتمانی که مخالفت با اوضاع فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را رواج می‌داد و به همین سبب آنان بهایی سنگینی پرداختند. همه آن‌ها انسان‌هایی تجددخواه بودند و به اندازه‌ای که سودای اصلاح فرهنگ، جامعه و امت را در سر داشتند. به گرایش فردی و منافع شخصی نمی‌اندیشیدند. آنان تلاش کردند مردم را با برخی راه‌های خیزش علیه اوضاع موجود آشنا کنند تا بتوانند مقدمات پیشرفت و مشارکت جانانه در روند جهان معاصر را با سرمشق گرفتن از فرهنگ‌ها، جامعه‌ها و امت‌های دیگر در پیش گیرند. ما نیز امروز بیش از هر زمانی به بازگرداندن چنین لحظه فکری تجددخواهی در حیات فرهنگی خویش نیاز داریم تا فضای فکری آلوده ما که در معرض خفگی شدید قرار دارد تهویه شود.

در این کتاب به گفتمان مدرنیته از زمان پیدایش تا پایان نیمه نخست سده بیستم پرداخته و جلد دوم هم به بررسی روش‌های نظری این گفتمان در نیمه دوم اختصاص یافته است. انتخاب چنین دوره‌ای از تاریخ بیهوده یا اتفاقی نبوده است. در واقع فراورده فکری آنانی که تا نیمه نخست سده بیستم درباره مسائلی همچون پیشرفت، معاصر بودن و روشنگری آثاری نوشتند یا تالیف کردند به مفهومی دقیق و فراگیر از مدرنیته متکی نبود، زیرا تبلور این مفهوم (مدرنیته) تنها در نیمه دوم از سده بیستم آغاز شد و از این روزی ناچار به جدایی دو نوع اندیشه و در مرحله دوم به گونه رشد یافته آن، که در سال‌های نخست از نیمه دوم سده بیستم آغاز شد، پرداخته‌ایم.

کتاب پیش رو از سه بخش تشکیل شده است، در بخش اول به مقدمات عام درباره اصالت و  مدرنیته در اندیشه عربی و جدال «من» و «دیگری» که در آن نهادینه شده است پرداخته شده و بخش دوم هم به سازندگی اندیشه مدرنیته و رشد آن و نقد پیامده‌های آن پرداخته شده است.

در بخش سوم مفاهیم اساسی گفتمان مدرنیته (آزادی، قانون اساسی، عقل، سیاست مدنی، دانش و روشنگری) از نظر سه نماینده بزرگ آن در نیمه نخست سده بیستم بررسی شده است. اگرچه پنج فصل نخست میان ارائه موضوع و صورت‌بندی آن در نوسان‌ هستند، در سه فصل دیگر بررسی‌های تطبیقی صورت گرفته است.
 
کتاب «عرب و مدرنیته: پژوهشی در گفتمان مدرنیست‌ها» نوشته عبدالاله بلقزیز با ترجمه سید محمد آل مهدی با شمارگان هزار نسخه در 216 صفحه به بهای 13 هزار تومان از سوی انتشارات علمی و فرهنگی و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.