به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «تغییر مذهب در ایران» (دین و قدرت در ایران عصر صفوی) تالیف رولاجردی ابی‌صعب با ترجمه دکتر منصور صفت‌گل به بررسی پیوند میان نهاد سیاسی و ساختار دیوانی در ایران سده‌های دهم تا دوازدهم هجری پرداخته است.
«دیهیم صوفی و شعایر فقهی صفویان و فقهای مهاجر عرب»، «مجتهدان برتر و مجتهدان کاذب»، «علمای شیعه در خدمت سلطنت»، «نارضایتی و رویه‌های نماز جمعه»، «مجادله برای کسب تولیت سیاسی:فقها و صوفیان» و «فرمان سلطنتی برای اقامه نمازجمعه» برخی از عناوین فصل‌های کتاب را تشکیل می‌دهند.
در پیشگفتار کتاب با اشاره به تاثیر قدرت و مذهب آمده است: «تحقیق حاضر براساس نظریه رابطه قدرت سیاسی با دانش انجام یافته است. فرض بر این بوده که میان این دو رابطه‌ای دوسویه برقرار است. در شکل خاص‌تر آن در این پژوهش بر ارتباط میان دانش مذهبی و اتکای نهاد سیاسی به نهاد دینی تاکید شده است. هرگاه در حوزه سیاسی به ضرورت تغییری رخ می‌داد، این تغییر بر نهاد دینی تاثیر می‌گذاشت و هر گاه در نهاد دینی تحولی صورت می‌گرفت، این امر به سرعت بر سیاست و جامعه موثر واقع می‌شد. مهاجرت فقیهان عاملی به ایران عصر صفوی و کارکرد آنها در تشکیلات دیوانی دینی ایران در این عصر بر پرتو چنین نظریه‌ای با استفاده از روش تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار گرفته است.»(ص14)
صفت‌گل در مطلبی با عنوان «بررسی و توضیحات مترجم» می‌نویسد: «کتاب حاضر با عنوان تغییر دین در ایران»، در شمار جدیدترین تحقیقاتی است که در شاخه غربی این حوزه مطالعاتی منتشر شده است. نویسنده دانشمند آن خانم دکتر رولا جردی ابی‌صعب، استاد تاریخ خاورمیانه و کشورهای اسلامی در دانشگاه مک‌گیل است. حوزه تخصصی تحقیقات وی تاریخ مذهبی و اندیشه به ویژه در دنیای شیعی است و بیشتر پژوهش‌های وی به همین موضوع با تاکید بر جبل‌عامل اختصاص یافته است. مولف با تاکیدی اساسی بر بهره‌برداری مفصل از تمامی تحقیقات ایرانی و از جمله پژوهش‌های مترجم با عنوان ساختار نهاد و اندیشه ایرانی در عصر صفوی، کوشیده تفسیری تازه از ادبیات موجود درباره مهاجرت علمای جبل‌عامل به ایران ارائه کند. این تفسیر تازه بیشتر با تاکید و گاه مبالغه درباره نقش و اهمیت این گروه از فقها ارائه شده است.»(ص23)
در ادامه در شرح ساختار جدید دینی ایران در عصر صفویه می‌خوانیم: «برای بررسی و تبیین ظهور و شکل‌گیری ساختار دینی در شکل نوین صفوی آن، توجه به تحولات مربوط به علما و فقها و به ویژه علمای مهاجر ضروری است که معمولا بر آن تاکید زیادی نشده است. نظریه عمومی رایج در این باره تکاپوی دسته‌ای از علمای شیعه مهاجر از جبل‌عامل به ایران است که در پی احساس نیاز دولت صفوی و تمایل علما برای کمک به آن برای بنای یک دولت شیعی اثنی‌عشری شکل گرفت؛ اما به نظر می‌آید این، بخشی از واقعیت شکل‌گیری ساختار جدید دینی ایران در این عهد بوده است. یک بخش مغفول و پژوهش نشده آن، فعالیت شدید عناصر ایرانی است که از همان آغاز تشکیل دولت صفوی با در دست گرفتن مناصب عمده دینی و به ویژه مناصب صدارت عملا عهده‌دار امور شرعی و فقهی دولت صفوی در قلمرو آنان شدند.»(ص25)
کتاب «تغییر مذهب در ایران» (دین و قدرت در ایران عصر صفوی) در 572 صفحه، شمارگان 300 نسخه و به بهای 42هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسیده است.
یکشنبه ۱۱ تیر ۱۳۹۶ - ۱۱:۰۰
نظر شما