خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) - احمد عظیمی: سینمای فانتزی به‌عنوان سینمایی دست‌کم گرفته‌شده، نه چندان معتبر و محترم و البته نه چندان محبوب میان منتقدان و کارشناسان، به قول ظریفی، همواره موجودیتش محل شک و تردید بوده و در تمام سال‌های وجود و حضورش در دنیای سینما از کمبود منابع و مراجع اطلاعاتی رنج برده است؛ و علاقه‌مندانش نیز. کتاب سینمای فانتزی نوشته «کاترین ای فوکس» که علی ظفر قهرمانی‌نژاد آن را ترجمه کرده؛ و نشر بیدگل آن را در قطعی جذاب و سروشکلی متفاوت به زیور طبع آراسته؛ می‌کوشد پاسخی باشد به این کمبود.
 
«سینمای فانتزی»با رویکردی روشمند می‌کوشد تا هر آنچه درباره سینمای فانتزی وجود دارد و یا به‌ کار این ترکیب می‌آید، یکجا به خواننده‌اش ارائه نماید. مؤلف کتاب در نگاهی هوشمندانه ظاهراً دریافته که درباره سینمای فانتزی آنچه تاکنون بیشتر آسیب‌زننده بوده؛ عدم وجود تعریفی یکه و یگانه از این شبه ژانر سینمایی است که باعث می‌شود به دلیل تداخل مرزهای ژانریک با ژانرها و گونه‌های دیگر اشتباه گرفته شود؛ و یا حتی بدتر تمام محاسن این شبه ژانر از سوی همسایگان این ژانر به یغما رفته و آنچه بماند، شماری کارِ بی‌اعتبارِ بی‌آبرویِ شکست‌خورده است که درنهایت مهجوریِ همیشگی فیلم‌های این ژانر را موجب است.

«کاترین ای فوکس» در بخش آغازین کتابش، نشان می‌دهد که چگونه نبود تعریفی جامع و کامل از ژانر سینمای فانتزی موجب شده فیلم‌های خوب فانتزی که در گذر سالیانی به درازای تاریخ سینما ساخته شده‌اند، به‌واسطه مرزهای مشترکی که با ژانرهایی چون وحشت، کمدی، علمی- تخیلی و... دارند، فیلم‌هایی کمدی، ترسناک یا علمی تخیلی محسوب شوند؛ بی‌اینکه درون‌مایه فانتزی آن‌ها در این تعلق ژانری به‌کار آید. در این بخش فیلم‌هایی چون اسپلش، هزار توی پن، ترمیناتور، شرک، بیتل جوس و دراکولا از سوی نویسنده مورد کاوش و بازکاوش قرارگرفته و نویسنده کوشیده از طریق بازشماری مایه‌های مشترک این‌ها به تعریفی کامل از این ژانر دست یابد.

در بخش‌های بعد، اما، کاترین ای فوکس بعد از مروری مختصر و گویا بر تاریخ سینمای فانتزی، که به گفته مؤلف ریشه‌اش به قصه‌های فانتزی مستور در اساطیر باستانی، افسانه‌ها و داستان‌های عامیانه می‌رسد؛ با نگاهی متفاوت به فیلم‌هایی چون جادوگر شهر اوز، هاروی، همیشه، روز موش‌خرما، بزرگ، شرک، مرد عنکبوتی، ارباب حلقه‌ها، نارنیا، ای تی و هری پاتر مایه‌های همیشگی آثار فانتزی را کاویده و نشان می‌دهد که یک فیلم باید چه خصوصیاتی داشته باشد تا بتوان عنوان فیلم فانتزی را به آن اطلاق کرد.
 
در کل باید گفت خانم کاترین ای فوکس که استاد مطالعات رسانه و فرهنگ عامه در دانشگاه است، در کتاب سینمای فانتزی شرحی روشن و اقناع‌کننده از ژانر فانتزی به‌دست می‌دهد. مؤلف در این کتاب با شرح‌های عمیق و انتقادی تاریخی خود حدود و ثغور این ژانر را در طول تاریخ تا به امروز و سینمای معاصر بررسی می‌کند. انتخاب مناسب فیلم‌ها که از آثار کلاسیک تا آثار امروز و حتی بلاک باسترهای کالت شده‌ای چون ارباب حلقه‌ها را شامل است، باعث شده تا نگاه مؤلف به ژانر حاوی فراگیری و گستردگی مثال‌زدنی و روشنگری باشد.

خواندن این کتاب را به دانشجویان، منتقدان و کل علاقه‌مندان سینمای فانتزی می‌شود به‌آسانی و بدون عذاب وجدان توصیه کرد.






*انتشار دیدگاه نویسنده، به معنای موضع خبرگزاری کتاب نیست.