به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب «تالار قندریز؛ تجربه‌ای در عرضه اجتماعی هنر» با همکاری فصلنامه نقد کتاب هنر، چهارشنبه شش بهمن‌ماه با حضور حسن موریزی‌نژاد، سیامک دل‌زنده،‌ شروین طاهری و علی بوذری در سرای اهل قلم برگزار شد.
 
حسن موریزی‌نژاد، یکی از مولفان کتاب «تالار قندریز»، در این نشست عنوان کرد: کتاب حاضر مجموعه‌ای از اطلاعات راجع به فعالیت‌های یک کانون هنری است که از آن به عنوان «تالار قندریز» یاد می‌شود. چگونگی شکل‌گیری این کانون، روند و دامنه فعالیت‌ها و دیدگاه‌های گردانندگان آن مطالب بخش اصلی کتاب را تشکیل می‌دهند. بخش پیوست‌های کتاب نیز فهرست کاملی از کارنماها و انتشارات و گزیده‌ای از نوشته‌ها و پوسترها و بروشورها را شامل می‌شود.
 
وی با اشاره به اینکه حدود 30 سال از پایان فعالیت این تالار می‌گذرد، ادامه داد: اعضای پایه‌گذار تالار 12 نفر بودند که در نهایت سه نفر باقی ماندند و در ادامه آقایان پاکباز و جودت به فعالیت در تالار ادامه می‌دهند. در ادامه راه، افراد دیگری نیز به تالار اضافه می‌شوند، ولی آن اندازه که حضور این افراد پررنگ‌ است، حضور دیگران پررنگ نیست. در مقطعی درباره فعالیت‌های تالار اختلافاتی بین این دو نفر بوجود می‌آید که در یکی از گفت‌و‌گوهای کتاب نیز به آن اشاره شده است. گفت‌و‌گوی رودررویی که بین این دو نفر رخ می دهد، نوعی مستندنگاری است. در این کتاب به نوعی مدارک و استنادات متعلق به آن سالها جمع‌‌آوری شده است.

تا امروز چه بر تاریخ هنر ما گذشته است؟
سیامک دل زنده نیز در این نشست گفت: پایه و اساس تاریخ هنر را روایت‌های تاریخ هنر می‌سازند و مشکل اساسی ما در حال حاضر،‌ فقدان همین روایت‌هاست.
 
وی افزود: یکی از بزرگترین مشکلات شخص من در پژوهش، در اختیار نداشتن اسناد، مدارک و تصاویر بود که نتوانستم نقشه‌نگاری از تاریخ هنر ایران داشته باشم. خوشحالم این کتاب، مجموعه‌ای از اسناد مهم و خرده‌روایت‌هایی از بخش مهمی از تاریخ هنر معاصر و نوگرای ایران است. وقتی به تاریخ هنر نوگرا می‌نگریم، 40 یا 50 هنرمند داریم که درطول سه دهه تلاش کردند، زبان تصویری مدرنیست را در ایران رواج دهند و آن‌را به نوعی نهادینه و درونی کنند و آن‌را به‌عنوان رکن اصلی زبان تصویری در ایران تبدیل کنند.
 
این نویسنده و پژوهشگر هنر در ادامه با ذکر چند نکته مهم اظهار کرد: مهم است که تا امروز چه بر تاریخ هنر ما گذشته است، چگونه از سطح ساده انتقال به یکدیگر عبور کنیم و ‌چگونه مفاهیمی داشته باشیم که تکیه‌گاه بحث باشند. وقتی تاریخ سه دهه هنر نوگرای ایران را مطالعه می‌کنیم، انگار تنها جایی است که افرادی مانند پاکباز و جودت به نوعی رویکرد نظری نزدیک می‌شوند.
 
زنده دل ادامه داد: تالار قندریز و تاریخچه آن از چند جهت اهمیت دارد؛ نخست از جهت یادداشت‌ها و سرمقاله‌ها و نقدها و گفت‌و‌گوهایی است که در نشریات مختلف تالار در آن 14 سال منتشر شده و وجه دیگر اهمیت آن، خرده‌روایت‌هایی است که می‌توان به وسیله آنها قسمت‌های دیگر تاریخ معاصرمان را بشناسیم.
 
وی همچنین با اشاره به ساختار کتاب گفت: یادداشت ویراستار در کتاب عنوان ندارد که ظاهرا نویسنده آن آقای پاکباز است. کتاب مقدمه‌ای دارد که نوعی ارزش‌گذاری و به نوعی موضع‌گیری نسبت به تاریخ تالار است، اما به‌نظر من به‌عنوان مقدمه در ابتدای کتاب، چندان تناسب ندارد، به‌ویژه برای مخاطبی که آشنایی با تالار ندارد. اگر این مقدمه به‌عنوان مؤخره در پایان کتاب می‌آمد، شاید بهتر بود.
 
«تالار قندریز» یک پدیده ساده نیست
شروین طاهری، نویسنده و منتقد نیز به‌عنوان دیگر سخنران این نشست، عنوان کرد: تمام زحمت تالیف کتاب باارزش «تالار قندریز» با مقدمه نامنسجم از نظر تئوری بر هم ریخته است. از نظر فرم و صورت نگارش نیز می توان روی کتاب بحث داشت.
 
وی افزود: البته نمی‌توان از اهمیت محتوایی کتاب گذشت؛ «تالار قندریز» یک پدیده ساده نیست. تالار بر خلاف ظاهر صنفی اولیه، فقط نقاشی مدنظرش نیست، بلکه سعی می‌کند تمام ساختار هنر مدرن را در یک کنسرت جمع کند و معنای تازه‌ای را برای هنر نوگرا وضع کند که اهمیت آن‌را چند برابر می‌کند.
 
این نویسنده و منتقد حوزه هنر گفت: «تالار قندریز» سه کنش مهم انجام می‌دهد: 1- تکلیف خود را از صورت‌گرایی شارلاتانی  جدا کرده است؛ 2- واکنش به بازار (اعضای تالار به‌صورت خارق‌العاده‌ای حدس می‌زنند که بازار چه خطراتی می‌تواند داشته باشد؛ 3- درک نوشتار تجسمی و نقد هنری.
 
طاهری بیان کرد: فرم روایت و متن کتاب بسیار یکدست است و نمی‌توان کتاب را هنگام مطالعه زمین گذاشت ولی همزمان با این زبان ظریف، نکته‌ای نادیده گرفته شده و آن‌هم حذف پایگاه اجتماعی در شکل‌گیری این جنبش است که آگاهانه از کتاب کنار گذاشته شده است. نمی‌توان بدون میانجی و مناسبات اجتماعی، تحولات سه‌گانه در تاریخ تالار را درک کرد. می‌شد روایت و متن کتاب را با کمی زمینه مند کردن، غنی‌تر کرد. اگر بتوان آن‌را در ویرایش بعدی اعمال کرد،‌ اثر خواندنی‌تر می‌شود.
 
خلق دوباره پدیده‌های هنری فراموش شده
علی بوذری، نیز به‌عنوان گرداننده بحث در سخنانی کوتاه گفت: ایده‌ای که پشت تاسیس تالار قندریز است، اهمیت دارد. باید گفت تولید این کتاب نیز در شرایط امروز ما بسیار مهم است. در کتاب می‌بینیم که برخی پدیده‌های هنری در حال فراموشی در جامعه، چگونه در تالار دوباره خلق می‌شوند. نکته مهم دیگر، ثبت کردن مدارک است. نهادهای دیگر مانند موزه هنرهای معاصر حتی نمی‌توانند همین آرشیوی که در این کتاب جمع شده را در اختیار داشته و تبدیل به کتاب کنند. این کتاب می‌تواند الگویی برای دیگر نهادهای فرهنگی باشد تا پازل فرهنگی ایران تکمیل شود.