خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - محسن حاجی زین‌العابدینی: یکی از مسائلی که اخیرا با آن مواجه هستیم و نقل رایج محافل مختلف و حتی محافل دانشگاهی و تحصیل‌کرده شده، پیش‌بینی «سیطره کتاب‌های الکترونیک بر کتاب‌های چاپی و بی رونقی کتاب‌خانه‌ها» است. متأسفانه ما در برخورد با بسیاری از مسائل جهانی به خصوص در استفاده از تکنولوژی‌های جدید شتاب‌زده عمل می‌کنیم و آن پرش موجی که تافلر مطرح می‌کند، در کشور ما به صورت چند پرشی وجود دارد!
 
به همین دلیل تا یک موضوع به بلوغ و سر انجام نرسانده‌ایم، به سراغ موضوع دیگر می‌رویم. بدون اینکه زمینه‌های آن موضوع پیش‌رو را بررسی و بومی‌سازی کرده باشیم، موضوع قبلی را نصفه و نیمه رها می‌کنیم و به سراغ موضوع بعدی می‌رویم. به همین دلیل بسیاری از مسائل در کشور ما به بلوغ نمی‌رسند و در نوزادی از بین می‌رود.
 
در مورد کتابخوانی هم همین موضوع صادق است و بدون این‌که توجه کنیم مطالعه، کتاب و استفاده از آن‌ها برای چه منظوری به کار می‌رود، صرفا برای این‌که فکر می‌کنیم دنیا در حال جایگزین کردن منابع دیجیتالی و الکترونیک با  منابع چاپ است، دست رد بر سینه کتابخانه‌ها می‌زنیم و فکر می‌کنیم که صرفا با گوگل و اینترنت می‌توان به آگاهی و دانش دست یافت.
 
مطالعه در محیط دیجیتال و الکترونیک بسیار خوب است اما باید توجه داشت که آن عمق لازم را ندارد. آن ظرافت‌ها و تأثیر بخشی که در مطالعه کتاب‌های چاپی وجود دارد، در محیط دیجیتالی تجربه نمی‌کنیم. حتی در مقاله‌ای خوانده‌ام که ارتباط سیگنال‌ها در صفحات دیجیتالی  یک ارتباط بریده بریده است و ارتباط پیوسته‌ای نیست و این سیگنال‌ها به لحاظ دریافت چشمی و مغزی دارای فاصله هستند که این مقاله به لحاظ علمی نیز ثابت می‌کند که مطالعه دیجیتالی نمی‌تواند مطالعه عمیقی باشد و خواندنی سطحی و گذرا است.
 
هنوز هم درصد بالایی از ناشرانی که از سراسر دنیا برای حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت، به عنوان بزرگ‌ترین و شناخته شده‌ترین نمایشگاه کتاب دنیا شرکت می‌کنند، ناشران کتاب‌های چاپی هستند و جالب است بدانید در مقاله‌ای خواندم که رویکرد نوین و جاری جهانی،از آن تب خوانش کتاب‌های دیجیتال عبور کرده و اکنون رویکرد بازگشت به کتاب‌های چاپی و منابع کتابخانه‌ای رونق گرفته است.
 
در یک دوره استفاده از کتاب‌های الکترونیکی و کتابخانه‌های دیجیتالی رشدی فزاینده داشت، اما امروز دوره بازگشت را شاهد هستیم  و استفاده از کتاب‌های چاپی به ویژه برای مسائل غیر آکادمیک و علمی در دنیا رونق بیشتری پیدا کرده است. همچنین امروز کتابخانه‌های کشورهای پیشرفته رونق بسیاری دارد و همچنان محل مراجعه اقشار مختلف مردم هستند و با وجود دسترسی آسان‌تر و سریع‌تر مردم به منابع دیجیتال، صرفا به دنبال استفاده از این گونه منابع نیستند.
 
این موضوع درباره کتابفروشی‌های این کشورها نیز صادق است؛ به طوری که در یک کتابفروشی در شهر استراسبورگ فرانسه دیدم که مراجعه‌کنندگان از ابتدای روز به این محل مراجعه می‌کردند، می‌نشستند، کتاب می‌خواندند و فیش برداری می‌کردند، و در واقع از این کتابفروشی مانند یک کتابخانه استفاده می‌کردند. با توجه به این‌که کتاب در اروپا بسیار گران است اما مردم کتاب می‌خرند و می‌خوانند و از این منابع و اطلاعات برای حرکت کشور خود به سمت توسعه استفاده می‌کنند.
 
واقعیت این است که ما بدون مطالعه، بدون خواندن و بدون آگاهی نمی‌توانیم ادعا کنیم کشور ما توسعه یافته است و تنها با توجه به کتابخانه، کتابفروشی، تولید و چاپ منابع اطلاعاتی درست، اعتقاد داشتن به آنها و استفاده صحیح از آنها است که می‌توانیم این توسعه را در کشور شاهد باشیم.