خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- فریبرز خسروی، رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران: اعتقاد دارم که راه پژوهش در کشور ما وضعیت مطلوبی ندارد و همانطور که از اصطلاح آلودگی اطلاعاتی استفاده می‌کنیم، حوزه پژوهش در کشور را هم دچار آلودگی می‌دانم.
از یک‌سو بهایی که باید به این حوزه داده شود، نادیده گرفته می‌شود و عملا به نتایج پژوهش‌ها اعتنایی نمی‌شود و نتیجه این شده که متأسفانه امروز عمده‌ترین استفاده از این پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌ها، برای تهیه پایان‌نامه‌ای دیگر باشد. به این ترتیب جامعه از نتایج پژوهش‌ها در حوزه‌های مختلف محروم می‌ماند. در حالی‌که به‌عنوان مثال در حوزه کتابداری، برخی پژوهش‌های صورت گرفته می‌تواند راهگشای مسائل پیش‌روی یک کتابخانه باشد.
موضوع دیگری که این دغدغه را پررنگ‌تر می‌کند، نحوه انجام این پژوهش‌ها است که متأسفانه نمود آن‌ها را می‌توان در خیابان انقلاب در قالب ظهور بنگاه‌های نویسندگی و جعل مشاهده کرد. این اتفاق تنها حاصل نگاه کمیت‌گرا به حوزه پژوهش است.
وقتی نگاه یک استاد دانشگاه این است که داشتن سلام و علیک با یک نفر برای ارتقای درجه او چند امتیاز دارد، نتیجه‌ای جز شکل‌گیری یک سری «شبه‌پژوهش‌ها» در جامعه دانشگاهی ما نخواهد داشت. این شبه‌پژوهش‌ها به هیچ‌وجه نمی‌تواند برای رسیدن به توسعه راهگشا باشد و تنها می‌تواند برای ارتقای درجه و افزایش امتیاز در دانشگاه راهگشا باشد.
عدم تخصیص بودجه لازم در دستگاه‌های مختلف برای حوزه پژوهش از دیگر چالش‌های این حوزه است. براساس برنامه‌های بالادستی قرار بر این بود که چیزی حدود سه درصد از بودجه دستگاه‌های مختلف به پژوهش اختصاص پیدا کند، اما مشخص نیست که آیا واقعا این درصد صرف حوزه پژوهش شده یا صرف امور دیگر.
آسیب دیگری که در حوزه پژوهش وجود دارد، این است که امروز برخی پژوهش‌ها به سوی پژوهش‌های شیک و مدرنی رفته که هیچ دردی از جامعه برطرف نمی‌کند و اصلا طرح این‌گونه پژوهش‌ها از روی بی دردی است؛ این در حالی است که بسیاری از این پژوهش‌ها می‌تواند مشکل‌گشای یک سازمان باشد.
به‌عنوان مثال پرداختن به تکنولوژی‌های روز دنیا بسیار خوب است، اما پژوهش و پایان‌نامه‌ای که یک دانشجوی رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی برای خدمت به کتابخانه عمومی شهر یا روستای خود می‌تواند ارائه دهد، ممکن است در میان پرداختن به انواع تکنولوژی و امکاناتی که نه تنها در محل خدمت او بلکه در کشور وجود ندارد، مورد غفلت قرار می‌گیرد.
به‌طور کلی وضعیت حاکم بر حوزه پژوهش ما، حاصل سیطره نگاه کمیت‌گرای برخی تصمیم‌سازی‌ها بوده که امیدواریم با روشن‌بینی و روشن ضمیری در این حوزه، شاهد تحولات مثبتی در حوزه پژوهش باشیم.
سه‌شنبه ۷ دی ۱۳۹۵ - ۰۸:۳۷
نظر شما