هومن پناهنده، استاد زبان‌شناسی دانشگاه تهران به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: به طور کلی دو ضابطه مهم را برای ارزیابی متن ادبی مورد توجه قرار می‌دهیم. نخستین معیار، سِلاسَت و روان بون متن است که این نکته شامل هر متن‌های تالیفی و ترجمه می‌شود. متن خوب باید از ویژگی رسایی و شیوایی برخوردار باشد.
وی نبود تناقض‌گویی و یک‌دست بودن متن را از بایسته‌های یک متن شیوا و سلیس برشمرد و اظهار کرد: برای مثال، در نگارش یک متن نباید ناگهان زبان فخیم یک استاد دانشگاه به زبان کوچه‌بازاری تبدیل شود. واژگان برای شخصیت‌ها باید به صورت یک‌دست به کار برده شوند.
پناهنده در بیان ویژگی دوم مترجم حرفه‌ای گفت: اگر مترجمی صفت سلاست متن را داشته باشد، آنگاه در پی صفت دیگری برای او هستیم که آن، «وفاداری به متن مبدا» یا «امانت‌داری مترجم به متن اصلی» است. از این ویژگی به عنوان صحت و دقت مترجم نیز یاد می‌شود.
این استاد زبان‌شناسی دانشگاه تهران، گردآمدن هر دو ویژگی شیوایی و سلامت را در یک مترجم امری دشوار دانست و گفت: عبدالله کوثری از مترجمانی است که هر دوی این ویژگی‌ها را در ترجمه خود دارد. متن ترجمه‌شده او سلیس است و کوثری هرگز در متن خود دچار تناقض‌گویی نمی‌شود.
وی کوثری را فارسی‌دان زبردستی دانست و افزود: وقتی مخاطبی چون من آثار ترجمه شده را می‌خواند، همواره این اضطراب را با خود دارد که بداند آیا مترجم یا مولف توانسته طراز ادبی را در متن خود حفظ کند یا خیر؟ در متن‌های ترجمه‌شده عبدالله کوثری رعایت این طراز را می‌بینیم.
پناهنده در پاسخ به این پرسش که شیوه ترجمه عبدالله کوثری از نظر زبان‌شناسی چه ویژگی‌هایی دارد؟ گفت: زبانشناسان معمولا میزان رعایت عناصر گفتمانی را در یک متن در نظر می‌گیرند. عناصر گفتمانی در یک متن زمانی رعایت می‌شود که آن متن از انسجام برخوردار باشد. در ترجمه‌های عبدالله کوثری شاهد این انسجام هستیم و این ناشی از زبردستی او در فارسی‌نگاری است.
نکوداشت هفتادمین سال تولد عبدالله کوثری، مترجم پیشکسوت شنبه 22 آبان در سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار می‌شود.
چهارشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۵ - ۱۵:۳۰
نظر شما