به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب «فرهنگ سوگ شیعی» با حضور دکتر سید حسن عرب، استادیار بنیاد دایره‌المعارف اسلامی، دکتر حسن ذوالفقاری، مدیر آموزش زبان فارسی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و محسن حسام‌مظاهری، مولف کتاب یکشنبه 18 مهرماه در سرای اهل قلم برگزار شد.
 
ذوالفقاری گفت: جنبه‌های آیینی کتاب جالب توجه است و شاید چنین کاری در گذشته انجام نشده اما در این اثر آیین‌ها گردآوری شدند و پس از این منابع و ماخذی برای آنها موجود است. شاید برای اطلاع از بسیاری از این آیین‌ها حتی نتوان یک جمله در منابع پیدا کرد و تنها با مراجعه به اهل آن می‌توان مطالبی شفاهی شنید.
 
وی با اشاره به تبدیل شدن برخی فرهنگ‌ها به باور مردم افزود: زمانی که آیین‌های عاشورایی را می‌بینید متوجه می‌شوید که چه قدر این فرهنگ در سراسر ایران گسترده است و چه قدر خرده فرهنگ زیر این فرهنگ شکل گرفته و آن هم فرهنگ‌هایی که مردم ما به شدت به آن اعتقاد دارند و جزو باورهای آنها شده است.
 
این عضو شورای علمی دایره‌المعارف اسلامی ادامه داد: تنوع مولفان در اثر مشاهده می‌شود که از 34 نفر نام برده شده است. در کنار مدخل‌ها عکس نیز به کار برده شده که این به درک مطلب بسیار کمک می‌کند. از طرفی در مدخل‌نگاری ابعاد 10 گانه را مدنظر قرار دادند که جزء محاسن اثر به شمار می‌آید. همچنین برخی مدخل‌های جدید که امروزه رایج شده مانند پیاده‌روی در کنار مدخل‌های قدیمی گنجانده شده است.
 
ذوالفقاری درباره تنوع منابع در «فرهنگ سوگ شیعی» عنوان کرد: در این اثر از منابع فراوانی نزدیک به 2200 کتاب و مقاله استفاده شده و از منابع خارجی نیز بهره گرفته شده است. زمانی که منابع را نگاه می‌کردم، متوجه شدم منابع جدید نیز استفاده شده که نشان می‌دهد مولفان تلاش کردند که به روز باشند.
 
وی اظهار کرد: گاه برخی مختصرنویسی مدخل‌ها را حُسن کار می‌بینند و برخی آن را عیب می‌شمارند اما به نظرم این مختصرنویسی حسُن کار به شمار می‌آید. از طرفی اگرچه کار بی‌غلط نیست اما کم غلط است و می‌توان گفت اثر ویراسته‌ای است.  
 
این استاد دانشگاه بیان کرد: عنوان کتاب کاملا نشان از عاشورایی بودن آن دارد اما خواننده انتظار دارد 21 رمضان و سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) و آنچه به عنوان سوگ شیعی دانسته می‌شود در کتاب گنجانده شود. زیرا عنوان فرهنگ شیعی دایره شمول آن فراتر از محرم و عاشورا است.
 
ذوالفقاری با انتقاد از مختصرنویسی در درج منابع گفت: یکی از ایرادهای مهمی که می‌توان به آن اشاره کرد، شیوه درج نشانی منابع استفاده شده در کتاب است که این شیوه در دانشنامه‌نویسی و دایره‌المعارف‌نویسی عُرف نیست زیرا برای تطبیق یا استفاده از موضوع باید به متن استفاده شده مراجعه کرد و وقتی نشانی دقیق نباشد باید به کل کتاب استناد کرد.
 
 گزارش تکمیلی این نشست به زودی منتشر می‌شود.