یکشنبه ۷ شهریور ۱۳۹۵ - ۱۰:۵۸
ظریف: توسعه چاپ دیجیتال می‌تواند منجر به افزایش سرانه مطالعه شود

علی ظریف، کارشناس و مدرس چاپ ضمن بیان روندی که بهره‌وری از تکنولوژی چاپ دیجیتال را اقتصادی و توجیه‌پذیر می‌کند، گفت: در یک نگاه خوشبینانه می‌توان گفت که این روند، زمینه سهولت دسترسی به کتاب و افزایش نسبی سرانه مطالعه را به دنبال دارد.

علی ظریف در گفت‌‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره ضرورت و اهمیت توجه به چاپ دیجیتال اظهار کرد: در ابتدا لازم است با نگاهی کلان‌تر به این مبحث بپردازیم و آن تأثیر شگرفی است که جهان صنعت از دیجیتال‌سازی فرآیندها بدست آورده است. طبعاً مقوله چاپ دیجیتال به‌عنوان یک ابزار تکنولوژیک بخش کوچکی از این دستاورد است. برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید اهمیت دیجیتال‌سازی و ارتباط آن‌را با انقلاب صنعتی چهارم بررسی کرد. به واقع انقلاب صنعتی چهارم چیست؟
 
وی ادامه داد: Industry 4.0 عرصه‌ای است که تکنولوژی حسگر و رابطه متقابل ماشین‌آلات، تولید را پیش می‌برد. کامپیوترها و رُبات‌ها تمامی عملیات فیزیکی را به‌طور بی‌سیم به جریان درمی‌آورند. کنترل ماشین‌آلات به واسطه برنامه‌ها همچنان در دست انسان‌هاست. ما (انسان‌ها) به آن‌ها می‌گوییم چگونه، در چه زمانی و کجا کار کنند.
 
این مدرس چاپ افزود: تکنولوژی در حال پیشرفت، امکان اتوماسیون هوشمند و تعریف فرآیندهای جدید را در صنعت چاپ ما نیز فراهم کرده است. در آینده نزدیک، تجهیزات به خودی خود نقش مهمی ایفا نمی‌کنند، بلکه ارتباطات و فرآیندهای میان ماشین‌آلات، تعیین‌کننده خواهد بود و این دستاورد دیجیتال‌سازی است.
 
ظریف گفت: عملکردهای جدید موجب سهولت کاربری، سرعت و سودآوری بیشتر در جریان کاری دیجیتال برای چاپ و تولید شده است. اپراتوری همراه با حسگرها برای تولیدات سریع، یکپارچگی ارتقا یافته در سیستم جامع مدیریت MIS و جریان کار تولید، بهبود در گزارش‌های وضعیت رنگ در چاپ برای مستندسازی کامل کیفیت و بکارگیری رابط آزاد کاربری برای استفاده از داده‌ها در سیستم‌های ثالث تبدیل به امری ساده شده است.
 
وی ادامه داد: سه شاخصه خدمات هوشمند، چاپخانه هوشمند و همکاری‌های هوشمند، مبنای ایده‌های نوین متأثر از دیجیتال‌سازی است تا بتوانیم مشتریان خود را به بهترین نحو در عرصه انقلاب صنعتی چهارم هدایت کنیم.
 
این کارشناس حوزه چاپ در پاسخ به این پرسش که «چاپ دیجیتال چه مزیت‌ها و معایبی نسبت به تولید انبوه دارد؟» عنوان کرد: پاسخ به این پرسش در مقام مقایسه امکان‌پذیر است. بحثی که امروزه بسیار بر سر زبان‌هاست، این تصور است که آیا دیجیتال، اُفست را از میدان به در کرده است!؟ آیا با دیجیتال قادر به پوشش توانایی‌های اُفست خواهیم بود!؟ اُفست یا دیجیتال؟ به‌نظر می‌آید تنها یک پاسخ وجود دارد: اُفست و دیجیتال! قطعاً امروزه با یکپارچه‌سازی فرایندهای اُفست و دیجیتال، مدیریت دیجیتالی یکپارچه صفر تا صد تولید با انتخاب درست نرم‌افزارهای مدیریت، فرآیندهای مکمل و مشترک قابل دسترسی است.


 
وی ادامه داد: بدین ترتیب محدودیتی که به‌واسطه سطح کیفیت و سرعت لازم برای دسترسی به تیراژ انبوه در چاپ تجاری تبلیغاتی و همچنین بسته‌بندی و لیبل برای چاپ دیجیتال قائل هستیم، با فرآیند مکمل روش‌های صنعتی اُفست و فلکسو جبران خواهد شد. قطعاً در حوزه نشر این محدودیت‌ها و تطابق تقاضا با توانایی‌های چاپ دیجیتال کمتر است. 
 
ظریف درباره این‌که «چرا برخی ناشران در استفاده از چاپ دیجیتال ممانعت می‌کنند؟» گفت: شاید ابتدا بد نباشد تا از روندی که ناشران را به سمت بهره‌گیری از توانایی‌های چاپ دیجیتال سوق داد، اشاره کنیم. کاهش چشمگیر تیراژ نشریات و کتاب‌ها تا مرحله تقاضای تک‌نسخه‌ای، پدیده BOD کتاب بر حسب تقاضا را تبدیل به یک الزام در صنعت نشر کرد. در نتیجه مزایای این تکنولوژی بستر مناسبی را برای پاسخگویی به بازار نیز فراهم ساخت. اما در عین حال بقای صنعت نشر به تولید مکتوبات فاخر و نفیس نیز بستگی داشته که در این حوزه نتایج کیفی لازم از چاپ دیجیتال به‌دست نیامده است. به عبارتی آنجا که کیفیت و تیراژ در ابعاد صنعتی مدنظر بوده، تمایل به روش‌های صنعتی چاپ نیز بیشتر و چاپ دیجیتال اقبال چندانی نداشته است. ضمن آنکه قیمت‌گذاری و ثبات سرویس‌دهی و خدمات مراکز دیجیتال نیز از روند ثابت و قابل اتکایی برخوردار نبوده است.
 
این کارشناس با اشاره به تأثیر چاپ دیجیتال در افزایش سرانه مطالعه اظهار کرد: امروزه بخشی از نشریات تولیدشده به روش چاپ دیجیتال اختصاص به کپی نسخ اصلی خارجی و پرینت آن در قالب مکتوبات دیجیتال دارد. این روند هر چند غیراخلاقی دسترسی به منابع را برای خوانندگان علاقه‌مند به نشریات خارجی تسهیل کرده، اما این حرکت تأثیری در سرانه مطالعه ایران ندارد. با توجه به سرانه مطالعه بسیار پایین ایران (البته آمارهای متعددی گفته می‌شود و اندازه‌های اعلام شده از ۲ دقیقه تا ۷۶ دقیقه متغیر است،  ۲ دقیقه بدون زمان خواندن قرآن، مفاتیح و روزنامه و اگر زمان درس خواندن را هم به آن اضافه کنیم ۶ دقیقه) از یک‌سو و کاهش تیراژ از سوی دیگر، کتاب در ایران در سال‌های اخیر بسیار کاهش داشته، به‌طوری که تیراژ کتاب از سه هزار نسخه در دهه ۵۰ و ۶۰ خورشیدی با وجود دوبرابر شدن جمعیت به ۵۰۰ عدد در دهه ۹۰ رسیده و این موضوع منجر به تقاضای تولید نشریات با حداقل تیراژ شده و این جایگاهی است که بهره‌وری از تکنولوژی چاپ دیجیتال را اقتصادی و توجیه‌پذیر می‌کند. بدیهی است که با نگاهی خوشبینانه، تأثیر متقابل این روند نیز می‌تواند منجر به سهولت دسترسی به کتاب و افزایش نسبی سرانه مطالعه شود.
 
ظریف در پاسخ به این پرسش که «با توجه به توسعه روزافزون چاپ دیجیتال، آینده صنعت چاپ و نشر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟» افزود: بدیهی است آینده صنعت چاپ و نشر و توسعه متناسب آن با روند رو به توسعه چاپ دیجیتال مرهون بررسی وضعیت کنونی و آسیب‌شناسی لازم در این حوزه است. بنابراین در ادامه، مهم‌ترین چالش‌های اثرگذار در سیر روزافزون چاپ دیجیتال را مرور کنیم که البته برخی از آن‌ها متأثر از وضعیت کنونی صنعت چاپ و برخی دیگر متأثر از بخش نشر هستند؛ 1- ضعف جدی در تربیت نیروهای متخصص صنعت چاپ و نیروهای متخصص آشنا به فرآیند دیجیتال و سفارشات شبکه‌ای، زیرا بستر‌سازی موارد فوق برای خدمات دیجیتال یک الزام است. 2- توسعه نامتوازن گرایش‌های مختلف صنعت چاپ و عدم هدایت افراد علاقه‌مند متناسب با موازنه عرضه و تقاضا در گرایش‌های مختلف در صنعت چاپ. به عبارتی در صورت روند رشد تقاضا برای سرمایه‌گذاری و خدمات چاپ دیجیتال، توسعه این حوزه باید به‌صورت جدی سازماندهی و برنامه‌ریزی شود. 3- عدم بهره‌گیری چاپخانه‌داران و مراکز فنی چاپ دیجیتال از شیوه‌های نوین بازاریابی برای فروش خدمات و ایجاد نیاز در مشتریان برای گرایش به بهره‌گیری از خدمات هوشمند. تنها در اختیار داشتن تکنولوژی چاپ دیجیتال راهگشای بازارهای آینده نخواهد بود. 4- کمبود چاپخانه‌های دارای خط تولید کامل و منسجم و متمرکز سفارشات و خدمات هوشمند چاپ دیجیتال. 5- بی‌ثباتی نوع مواد مصرفی موجود در بازار شامل انواع تونر، کاغذ و ... . 6-
فقدان یک دستورالعمل مستند و مکتوب به‌عنوان استانداردهای کنترل کیفیت و درخواست یا اعمال فاکتورهای سلیقه‌ای و 7- یکپارچه نبودن اتحادیه‌ها و مراکز تصمیم‌گیری برای توسعه مطلوب و متوازن چاپ دیجیتال با سایر حوزه‌های چاپ.

*وی گفت: در مطالعه‌ای که در آمریکا، بریتانیا و استرالیا انجام شده است مشخص شده که افراد به ازای هر روز سه‌بار از لپ‌تاپ، هشت بار از گوشی و دو بار از تبلت استفاده می‌کنند. ضریب نفوذ ابزارهای فوق در زندگی روزمره مردم و افزایش حجم بهره‌گیری ار این ابزارها برای مطالعه، واقعیت جدید کاهش حجم مصرف کاغذ و کاهش نفوذ صنعت چاپ در حوزه نشر کتاب را نمایان می‌کند. بدیهی است ابزارهای ارتباط جمعی، امروزه بستری مناسب برای انتقال و نشر اطلاعات فراهم کرده‌اند و این امر می‌تواند با رکود نشریات و مکتوبات مرتبط باشد، اما در حوزه چاپ تجاری تبلیغاتی و همچنین لیبل و بسته‌بندی عرصه‌ای تازه پیش‌روی چاپ دیجیتال است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها