نویسنده مشهور ترکیه برای کنفرانس موزهها پیام فرستاد
پاموک: موزهها باید چون رمان روایتگر داستان مردم باشند نه چون حماسه، شرح حال شاهان
«اورهان پاموک»، نویسنده مطرح ترکیه و برنده جایزه ادبی نوبل در پیامی ویدئویی به کنفرانس بینالمللی شهر «میلان» اظهار کرد که در آینده ما به «موزههای کوچک و اقتصادی که انسانیت ما را نشان دهد» نیازمند خواهیم بود.
وی میافزاید: «هدف موزههایی که مورد حمایت عظیم دولتها هستند ارائه شمایلی دولتی است که نه خوب است و نه هدفی معصومانه و مقدس را دربر دارد. میخواهم پیشنهادهایی برای موزههای جدید بدهم، موزههایی که باید منعکس کننده اکنون باشند.»
«پاموک» که بنیانگذار موزههای «معصومیت» (Innocence Museums) در شهر استانبول ترکیه است ادامه میدهد: «موزههای عظیم ملی چون «لوور» و «هرمیتاژ» بیشتر شمایل موسسات جهانگردی را دارند؛ با کاخهای سلطنتی و شاهانه. چنین موسساتی که امروزه نمادهای ملی محسوب میشوند، نمایشگر ملتها به طور کل هستند؛ تاریخ به طور عام (History with capital H) تا تاریخهای افراد. این تاسفانگیز است زیرا تاریخ انفرادی خیلی بهتر تصویری از عمق انسانیت را نشان میدهد.»
این برنده نوبل ادبیات همچنین آورده است: «دومین نکتهای که میخواهم عنوان کنم دگرگونی کاخها به موزههای ملی است. حماسه و رمان روندی موازی دارند. حماسه چون کاخی است از شمایلهایی قهرمانانه از پادشاهانی که در آنها مسکن داشتند. موزههای ملی باید چون رمان باشند؛ هر چند اینگونه نیستند.»
«پاموک» میگوید: «سوم اینکه، به موزههای بیشتری که روایتگر تاریخ صرف جامعه ما همچون داستانی تخیلی درباره یک ملت یا حکومت باشند نیاز نداریم. همه میدانیم که داستانهای معمولی و روزمره غنیتر، انسانیتر و لذتبخشتر هستند.»
نویسنده «اسم من سرخ» (My Name is Red) ادامه میدهد: «و نکته چهارم: نشان دادن غنای فرهنگ و تاریخ چین، هند، مکزیک، ایران یا ترکیه غیرقابل انکار است. بیشک باید چنین کاری انجام شود و کار سختی هم نیست. چالش حقیقی در استفاده از موزهها برای بیان داستان زندگی بشری است؛ با همان قدرت، شکوهمندی و ژرفا در این کشورها نهفته است.»
نویسنده «برف» به پنجمین نکته از پیام خود اشاره میکند و میگوید: «مقیاس موفقیت یک موزه نباید در توانایی آن در تصویر کردن حکومتها، یک ملت بهطور عام، یک جامعه یا تاریخی خاص باشد. بهتر است این مقیاس در ظرفیت آنها برای آشکار کردن فردیت بشری مبنا قرار گیرد. لازم است موزهها را با این معیار مورد قضاوت قرار دهیم.»
برنده جایزه صلح بازار کتاب آلمان افزود: «ششم: کوچک شدن، هدفگذاری بیشتر بر فردیت انسانی و بیشتر اقتصادی بودن موزهها امری ضروری است. این تنها راهی است که این مکانها میتوانند داستانهایی را در مقیاس انسانی روایت کنند. موزههای بزرگ ما را به سوی فراموشی از انسانیت و قبول حاکمیت و انسان بهمثابه یک توده زنده دعوت میکنند. برای همین است که میلیونها نفر، بهویژه در غرب، از موزهها هراس دارند. برای همین است که موزهها به دولتها وابسته هستند.»
«پاموک» در بیان نکته هفتم خود میگوید: «هدف موزههای کنونی و آینده باید بازآفرینی جهان فردی نوع بشر باشد؛ همان نوع بشری که تحت سلطه مستبدان صدها سال رنج کشیده بود.»
این نویسنده ترکیه که به عنوان سخنران اصلی کنفرانس بینالمللی موزهها سخن میگفت اظهار کرد: «و اما نکته نهم؛ گنجینههای موزههای عظیم و نمادین باید به موزههای کوچکتری منتقل شوند که بازگو کننده داستانهای بشریت هستند. این اشیاء باید حامی و مشوق مردم باشند برای تبدیل شدن خانهها و قصههای کوچک به مکانهایی روایی.»
وی ادامه داد: «نهمین و آخرین نکته این است که اگر اشیاء از محتوا و محل اصلی خود ریشهکن نشوند و در مکان طبیعی خود باقی بمانند، میتوانند به طور مستقل روایتگر داستان خود باشند. ما به موزههای متعادلی نیاز داریم که بتوانند خیابانها، خانهها و محلهای کسبوکار اطراف خود را بنمایانند و لحظات دوران حیات خود را نشان دهند.»
«پاموک» گفت: «بهطور خلاصه، آینده موزهها از خانهها آغاز میشود. موقعیت بسیار ساده است؛ ما حماسهها را داریم اما به آنچه نیازمندیم رمانها هستند. در موزهها عادت کردهایم به نمایش دادن در حالی که به توصیف کردن نیاز داریم. عادت کردهایم به یادمانها در حالی که به خانههای معمولی احتیاج داریم. در موزهها تاریخ داریم اما باید داستان داشته باشیم. در این مکانها گروهها و جماعات را داریم اما باید فردیت را تقویت کنیم. اکنون، به ویژه در آسیا موزههای پر زرقوبرق داریم که هزینه آنها را دولتها تامین میکنند اما آنچه نیازمندیم موزههایی کوچک و اقتصادی است که انسانیت را نشان دهند.»
نظر شما