گفتوگو با مدیر سابق کاخ گلستان به مناسبت 31 خردادماه، نخستین سالگرد درگذشت شهریار عدل
ثقهالاسلام: عدل برای احیای آلبومخانه کاخ گلستان بسیار کوشید/ تلاش ناتمام باستانشناس ایران برای ثبت «مرقع گلشن» در یونسکو
پروین ثقهالاسلام، مدیر سابق کاخ گلستان درباره زندهیاد شهریار عدل گفت: با مرگ شهریار، ایران یکی از بزرگترین باستانشناسان و متخصصان حوزه تاریخ و فرهنگ خود را از دست داد. وی برای احیا آلبومخانه کاخ گلستان که گنجینهای از غنیترین مجموعه عکسهای جهان است تلاش بسیاری کرد.
وی افزود: عشق و علاقه زندهیاد عدل به ایران در وصیتش برای دفن در ایران مشهود است. مردی که در هر سفری که به ایران میآمد ساعتها در آلبومخانه کاخ گلستان میماند و عکسهای آن را شناسایی میکرد.
مدیر سابق کاخ گلستان ادامه داد: آلبومخانه کاخ گلستان گنجینهای از غنیترین مجموعه عکسهای جهان است و عکسهایی از سفرها، مراسم، تصاویر شخصی از جمله زنان به ویژه همسران شاه را در خود جای داده که شامل عکسهای سیاه و سفید، رنگی و لیتوگراف است.
ثقهالاسلام اظهار کرد: تلاشهای شهریار عدل باعث شد تا آلبومخانه کاخ گلستان احیا شود. وی بدون هیچ چشمداشت مالی به پیگیری احیا و بازسازی فیلمهای کاخ همت گماشت. عدل عضو کمیته ایکوموس ایران بود، با تلاش بسیار و صرف وقت فراوان به کمک کارشناسان آلبومخانه کاخ گلستان شتافت تا آنها را در شناسایی عکسهای آلبومخانه به ویژه آلبوم بیرونی یاری دهد.
وی گفت: زمانی که زندهیاد عدل برای احیاء و بازسازی فیلمهای کاخ گلستان تلاش میکرد، کشور در شرایط تحریم بود و اگر مسئولان میراث فرهنگی درصدد برمیآمدند خودشان این کار را بکنند هم هزینهبردار بود و هم به سادگی امکانپذیر نبود. وی در چنین شرایطی و بدون هیچ توقعی به احیاء فیلمهای تاریخی مبادرت کرد.
این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به نسخخطی موجود در کاخ گلستان بیان کرد: عدل همچنان تلاش کرد تا با ارتباطاتی که در خارج از ایران داشت، نسخههای خطی ایران از جمله «مرقع گلشن» را گردآوری و برای ثبت جهانی آن اقدام کند.
ثقهالاسلام افزود: در حالی عدل برای ثبت نسخه خطی «مرقع گلشن» تلاش میکرد که بخشی از این نسخه در خارج از کشور و بخشی از آن در دست مجموعهداران خصوصی بود. با این همه میکوشید تا این اثر را گردآوری کند زیرا چنین نسخه ارزشمندی بخشی از هویت ما را دربرمیگرفت و ثبت جهانی این نسخه در یونسکو برای عدل بسیار بااهمیت بود. وی امید داشت تا با کمک برخی کارشناسان و متخصصان خارجی که به نسخ خطی ایرانی احاطه داشتند، بعضی آثار ایرانی را تصحیح و بازخوانی کند.
وی عنوان کرد: با مرگ شهریار، ایران یکی از بزرگترین کارشناسان و متخصصان حوزه تاریخ و فرهنگ خود را از دست داد؛ فردی که جایگزینی برای وی وجود ندارد. باستانشناس متواضع و مردمداری که رفتاری ساده داشت و در برخورد با مردم بیآلایش بود.
رییس سابق کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تربیت معلم اظهار کرد: قرار بر آن بود که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خانه عدل را خریداری کند، خانهای که فوقالعاده زیباست و به لحاظ معماری، اشیاء ارزشمند و کتابهای گرانسنگی که در آن است، اهمیت فراوانی دارد.
ثقهالاسلام بیان کرد: همه میدانیم که خریداری خانه نامآوران تاریخ و فرهنگ از سوی سازمانها و نهادهای دولتی امری زمانبر است اما امیدوارم این مهم با پیگیری مسئولان میراث فرهنگی انجام شود.
وی درباره پژوهشهای ناتمام شهریار عدل گفت: همانطور که میدانید وی پژوهشهای ناتمامی را بر جای گذاشت که فیشهای آن در پاریس است و برخی از تحقیقاتش نیز در کامپیوتر شخصی به جای مانده است. کارهایی که برای تکمیل آن همتی بزرگ میطلبد تا گوشهای از تلاشهای این پژوهشگر دلسوز و وطندوست شناخته شود.
نظر شما