خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- یاسر موحدفرد: در پایگاه رسمی یونسکو، تنها چهره‌ای که از میان مفاخر ایرانی به گونه‌های متفاوت از او یاد شده، حکیم فردوسی توسی است؛ در حالی که یا از دیگر مفاخر ایران، یک بار یادی شده یا به نام دیگر کشورها به ثبت رسمی رسیده‌اند و یا تا کنون از این مشاهیر نامی برده نشده است. حکیم ابوالقاسم فردوسی، چهره‌ای نام‌آور و جهانی به شمار می‌آید و اثر سترگش شاهنامه، دانشنامه‌ای جهانی است که تا کنون منازعه‌ای بر سر ایرانی بودن او به وجود نیامده است.
 
«شاهنامه بایسنقری» در فهرست حافظه جهانی یونسکو در سال 2006 ميلادی به ثبت رسیده و از دیگر سو «هزاره سرایش شاهنامه» با پیشنهاد بنیاد فردوسی به نام ایران در فهرست رویدادهای فرهنگی، هنری و علمی یونسکو در دوسالانه 2011-2010 ميلادي به ثبت جهانی رسید.
 
با برپایی یازده دوره بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، پس از راه‌اندازی بنیاد فردوسی در ایران با همکاری نهادهای کارگزار فرهنگی، برنامه‌های دامنه‌گستری در سراسر گیتی برپا شده که برای کمتر چهره‌ای از مفاخر جهانی تا کنون برگزار شده است.
 
در فهرست میراث معنوی جهانی یونسکو «آیین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای» در سال 2010 ميلادی به کوشش فدراسیون پهلوانی و زورخانه­ای ایران و «هنر نقالی» در سال 2011 ميلادی با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی، بنیاد فردوسی، خانه تئاتر و مرکز هنرهای نمایشی به ثبت جهانی رسیده که بی‌تردید یکی از ویژگی‌های این دو آیین و هنر ایرانی تاثیرپذیری از شاهنامه فردوسی است.
 
با برپایی «جشن‌های جهانی فردوسی» هم­زمان در سال 1313 هجری خورشيدی، آرامگاه فردوسی در شهر توس از سوی انجمن مفاخر ملی که اکنون به انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تغییر نام داده بازسازی شد. پس از آن «بنیاد شاهنامه» در ایران به سرپرستی زند‌‌ه‌­یاد استاد مجتبی مینوی راه­‌اندازی شد و پژوهش‌های دامنه‌داری در زمینه شاهنامه‌پژوهی در کشور آغاز شد؛ به گونه دقیق اما پژوهش‌­های گسترده در زمینه شاهنامه‌­پژوهی در ایران از سال 1977 ميلادی هم­زمان با برپایی «جشنواره توس» ویژه بزرگداشت حکیم فردوسی توسی در ایران آغاز شد. 
 
با انجام چنین رویدادهایی در چند دهه پیش به پیشنهاد رسمی ایران در سال 1990 ميلادی «گرامی­‌داشت جهانی فردوسی» در یونسکو تصویب شد. پس از چندی و در نبود نهادهای پیشین در ایران از اسفند 1384 هجری خورشيدی «بنیاد فردوسی» به عنوان نهادی فرهنگی و مردمی با مجوز سازمان میراث فرهنگی پایه‌گذاری شد و برای پشتیبانی از این سازمان مردم نهاد در شهریور 1394 با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، «موسسه فرهنگی هنری فردوسی توسی» راه‌­اندازی شده است.

از دیگر سو، کوشش‌های 30 ساله استادان هم‌روزگارمان از زنده‌یادان بهار، مینوی، عزیزالله جوینی و ایرج افشار تا استادان دکتر جلال خالقی‌مطلق، دکتر میرجلا‌ل‌الدین کزازی، دکتر فریدون جنیدی و دکتر قدمعلی سرامی که جملگی بر سر نسخه‌شناسی، تصحیح و ویرایش شاهنامه فردوسی، عمر گران‌مایه صرف کردند، باید در بازشناسی بزرگ‌مردی هم­چون فردوسی اثرگذار باشد؛ از دیگر پژوهش­‌های ارزشمند در طرحی پژوهشی از سوی پروفسور چارلز ملویل 730 نسخه مشهور از شاهنامه فردوسی که در گنجینه کتابخانه‌­ها و موزه‌­های معتبر جهان نگهداری ­می‌­شود از سوی دانشگاه کمبریج نسخه‌برداری شده است و در پایگاه رسمی این دانشگاه معتبر در اختیار پژوهشگران قرار داده شده که نشان از اثرگذاری شاهنامه فردوسی دارد.
 
حکیم فرزانه توس و فرزند برومند ایران، فردوسی بزرگ، دانشنامه‌نگاری است که به باور بسیاری از ایران‌شناسان و استادان زبان پارسی در سراسر گیتی، بی­‌گمان تنها نگاهبان تمدن ایرانیان باستان و پیوند‌دهنده آن با تمدن دوره اسلامی است.