به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در چهارمین روز برگزاری خود میزبان حضور پیتر اشتام، یکی از بزرگان ادبیات معاصر سوئیس است که با رمان «اگنس» شهرت بسیاری در ایران پیدا کرد. البته این دومین حضور اشتام در ایران است و این نویسنده 49 ساله 10 سال پیش نیز در نمایشگاه کتاب تهران حاضر شده بود. تاکنون از او چهار اثر به طور رسمی به فارسی ترجمه شده و امسال نیز به دعوت سفارت سوئیس در نمایشگاه کتاب تهران حاضر شده است.

پیتر اشتام در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا درباره حضور خود در ایران و نمایشگاه کتاب تهران توضیح داد: هر سال پیش از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، سه کشور آلمانی زبان آلمان، اتریش و سوئیس از نویسندگانی که آثار آنها به فارسی ترجمه شده برای حضور در این نمایشگاه دعوت می‌کند. البته سفارت سوئیس سال گذشته هم از من دعوت کرده بود که به دلایلی نتوانستم به ایران بیام، اما خوشحالم که با برنامه‌ریزی که انجام دادم توانستم امسال به نمایشگاه کتاب تهران بیایم.

فضای نمایشگاه کتاب تهران بسیار صمیمی است
این نویسنده سوئیسی درباره فضای حاکم بر این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: اولین بار 10 سال پیش بود که برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، به ایران آمده بودم. فضای نمایشگاه کتاب دقیقا در خاطرم نیست، اما فضای نمایشگاه امسال که برای اولین بار به این مکان منتقل شده، بسیار زیباتر و حرفه‌ای طراحی و ساخته شده و دقیقا مانند همه نمایشگاه‌های کتاب در کشورهای دنیاست. اتمسفر و فضای این مکان بسیار بازتر و صمیمی‌تر از نمایشگاه 10 سال گذشته است.

اشتام ادامه داد: ایران کشور بسیار بزرگی است و جمعیت بسیار زیادی را هم در خود دارد، طبیعتا من اطلاع دقیقی از وضعیت کتابخوانی مردم ایران ندارم، اما در برخورد با افرادی که در جلسات و مراسم مختلف با آنها برخورد داشتم و صحبت کردم، متوجه شدم که اهالی کتاب در ایران با شور و شوق خاصی کتاب می‌خوانند و کتاب برای‌شان خیلی مهم است. خوانندگان بسیاری درباره برداشت‌های متفاوت خود از آثارم با من صحبت کردند و نویسندگان جوان بسیاری نیز برای گرفتن ایده‌های جدید از من کمک می‌خواستند.

مخاطبان کتاب در ایران بسیار جدی مطالعه می‌کنند
وی همچنین درباره ارزیابی خود از استقبال آثارش در ایران نسبت به سایر کشورهای دیگر عنوان کرد: احساس من این است که خواننده‌ها در ایران کتاب را به صورت جدی می‌خوانند و کتاب برای آنها تنها جنبه سرگرمی ندارد. این موضوع را از برخوردهایی که داشتم و سوال‌های مطرح شده، برداشت کردم. معمولا مردم در کشورهایی مانند ایران، روسیه و مکزیک، که به نوعی تغییر و تحولات اجتماعی در آن زیاد بوده، در جستجوی ایده‌های جدید هستند و نگاه دقیقی به موضوعات مختلف دارند.

اشتام درباره میزان آشنایی خود با ادبیات ایران و نویسندگان ایرانی گفت: حقیقت این است که پیشتر که جوان بودم بسیار مطالعه می‌کردم و کتاب می‌خواندم، اما این اواخر به دلیل مشغله بسیار، کمتر فرصت مطالعه دارم، اما افرادی مانند دولت‌آبادی و چهل‌تن را می‌شناسم و در گذشته آثاری از این نویسندگان خوانده‌ام.

نویسنده باید دنیای جدیدی در ادبیات خلق کند
این نویسنده دلیل استقبال آثارش در کشورهای مختلف را دوری از نثر شعارگونه دانست و گفت: به نظر من وظیفه یک نویسنده این نیست که پند و اندرز دهد و یا راه و چاه زندگی را به خواننده ارائه کند، بلکه وظیفه نویسنده این است که دنیاهای جدیدی را ارائه دهد تا هر فردی که اثرش را می‌خواند، از زاویه خاص خودش داستان را دریافت کند.
 
وی ادامه داد: به همین دلیل است که وقتی افراد مختلف رمان‌های مرا می‌خوانند، برداشت‌های متفاوتی از آن دارند. وظیفه من دادن دستور زندگی و شعار دادن نیست، بلکه وظیفه من خلق یک دنیای جدید در ادبیات و رمان است؛ به عنوان مثال من «اگنس» را 20 سال پیش نوشتم که امروز به عنوان یک نثر فیس بوکی در مدارس خوانده می‌شود، در حالی که وقتی من این رمان را نوشتم اصلا فیس‌بوکی در کار نبود.

استقبال گسترده مردم از اشتام بسیار خوشحال کننده است
همچنین مریم مویدپور، مترجم برخی آثار پیتر اشتام، که این نویسنده سوئیسی را در نمایشگاه همراهی می‌کرد، به خبرنگار ایبنا گفت: من در ایران زندگی نمی‌کنم و سالیان سال از دوران کودکی در آلمان زندگی کرده‌ام، ولی به دلیل اینکه دو کتاب از آقای اشتام را ترجمه کردم به ایران آمدم تا در جلسات و مراسم مختلف حضور داشته باشم و ایشان را همراهی کنم. بسیار خوشحالم که در ایران این‌گونه از پیتر اشتام استقبال می‌شود.

مویدپور افزود: تا کنون چهار کتاب از پیتر اشتام به طور رسمی به فارسی ترجمه و از سوی نشر افق که کپی رایت آثار ایشان را دارند چاپ شده است. کتاب «اگنس» با ترجمه محمود حسینی‌زاد، «تمام چیزهایی که جایشان خالی است» با ترجمه صنوبر صراف‌زاده و دو کتاب «روزی مثل امروز» و «ماه یخ زده» (که در اروپا و مشخصا کشورهای آلمان، اتریش و سوئیس بسیار سر و صدا کرده) با ترجمه من، این چهار کتاب را تشکیل می‌دهند.

این مترجم درباره نحوه ترجمه آثار پیتر اشتام، با توجه به داشتن کپی رایت از سوی انتشارات افق توضیح داد: من در ترجمه آثار پیتر اشتام همواره با ایشان در تماس بودم و حتی برخی قسمت‌های کتاب را که با لهجه سوئیسی نوشته شده بود و در هیچ دیکشنری پیدا نمی‌شد در ارتباط مستمری که با ایشان داشتم به فارسی ترجمه کردم؛ به عنوان مثال با تماس‌های مکرر به ایشان جویا می‌شدم که آیا برداشت من از این بخش از کتاب درست بوده و منظور ایشان را تأمین کرده یا خیر.

فروتنی اشتام دلیل اصلی محبوبیت اوست
مویدپور ادامه داد: از طریق این ترجمه‌ها و تبادل فکر با پیتر اشتام، دوستی خوبی بین ما پیش آمد به طوری که خانواده من با خانواده آقای اشتام رفت و آمد خانوادگی پیدا کرده‌اند و به طوری که می‌دانم این موضوع دقیقا به همین شکل درباره آقای حسینی‌زاد، دیگر مترجم آثار اشتام صادق است. او با اینکه آثارش به 25 زبان دنیا ترجمه شده است، انسان بسیار فروتنی است و امروز هم به خودش گفتم که یکی از دلایل محبوبیتش، جدا از داستان‌ها و رمان‌هایی که می‌نویسد، همین فروتنی است و ایرانی‌ها این موضوع را بسیار دوست دارند.

این مترجم درباره ادامه همکاری خود با این نویسنده سوئیسی نیز توضیح داد: اشتام یکی از نویسندگان محبوب من است و خیلی خوشحالم که این‌قدر موفق است. ترجمه کار و شغل من نیست و بیشتر علاقه و سرگرمی من است و وقتی می‌بینم که این قدر از طرف مردم ایران مورد استقبال قرار می‌گیرد، خیلی ترغیب می‌شوم که این کار را ادامه دهم.