به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سعید روح‌افزا، نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان درباره وضعیت ادبیات داستانی دینی در حوزه کودک و نوجوان اظهار کرد: داستان‌هایی که در دهه‌های اخیر با محوریت معصومان و از جمله پیامبر گرامی اسلام برای کودکان و نوجوانان نوشته شده‌اند، غالباً مبتنی بر تاریخ زندگی ایشان هستند. دستمایه کردن تاریخ نه تنها امری ناپسند نیست، بلکه در خصوص شخصیت‌های واقعی به‌ویژه معصومان، ضرورت محسوب می‌شود. مشکل این است که نویسندگان این حوزه طرح و انعکاس ابعاد شخصیت نورانی پیامبر اکرم(ص) و تبیین جایگاه منحصر به فرد ایشان را از نظر دور داشته و به بسط روایی حکایت‌های تاریخی بسنده کرده‌اند.
وی توضیح داد: کارشناسان دلسوز از دو زاویه داستان‌های مبتنی بر تاریخ را نقد می‌کنند. آنان از یک سو اظهار نگرانی می‌کنند که این آثار به لحاظ مأخذ و منبع فاقد اعتبار کافی است و از سوی دیگر توصیه می‌کنند که در انتساب رفتار و گفتار به معصومان نباید از چارچوب نقل معتبر تاریخی فراتر رفت و امور جعلی و موهوم را به آن ذوات مقدس نسبت داد. این نگاه اگرچه صحیح و لازم است، ولی اکتفا کردن به آن با نوعی ساده‌اندیشی توام است.
روح‌افزا با بیان اینکه داستان‌نویسی با محوریت معصومان از کاستی‌های بنیادین رنج می‌برد و نیازمند تحولی بزرگ در رویکرد نویسندگان است، به دو وجه این تحول اشاره کرد و گفت: نخستین وجه آن این است که نقطه آغاز «داستان‌نویسی نویسی» را نباید در «داستان دینی» دید. کار را باید از «داستان‌نویس دینی» آغاز کرد. اگر داستان دینی را ابزاری برای پیوند مخاطب با ارزشهای دینی قلمداد کنیم، نویسنده داستان باید برای استفاده از این ابزار صلاحیت داشته باشد. او باید اهل تزکیه نفس باشد و خود را برای حضور در ساحت عصمت پرورش دهد. در این صورت آنچه تولید می‌کند، به حقیقت نزدیک می‌شود.
وی در ادامه به دومین وجه این تحول اشاره کرد و گفت: همچنین داستان‌های ما در پی‌رنگ، شخصیت‌پردازی و توصیف کنش‌ها و واکنش‌ها هنوز به وضعیت متناسب برای طرح ارزشهای دینی دست نیافته‌اند و از ساختار و قواعدی پیروی می‌کنند که ریشه در تفکر یونانی و رومی دارد. قالب‌های داستانی برآمده از این تفکر، مبتنی بر نفسانیت هستند و کاری می‌کنند که نوشته به دلیل برخورداری ناصواب از خیال‌پردازی و عواطف شخصی، بیشتر از آنکه در خدمت مفهوم و محتوا باشد، نویسنده و احساسات او را معرفی و تبلیغ نماید. نویسندگان دینی باید از طریق تجربه‌های نو به ساختار و قواعدی برآمده از تفکر دینی دست یابند.
به گفته این نویسنده کودک و نوجوان، داستان‌نویسان دینی را نباید به حال خود رها کرد. اشخاص حقوقی و حقیقی که دارای توانایی و امکانات هستند، باید از نویسندگان این حوزه حمایت کنند. این حمایت هم باید معنوی باشد و هم مادی. این حمایت دو جانبه می‌تواند وقوع تحولی را که از آن یاد شد، تسهیل کند.
روح‌افزا همچنین به برگزاری جشنواره‌هایی در این زمینه اشاره کرد و گفت: به تازگی جشنواره خاتم، زمینه‌هایی را برای مشارکت همگان برای نگارش داستان درباره پیامبر اسلام فراهم آورده است و نویسندگان نوقلم فرصتی برای عرضه استعداد و توان خود پیدا کرده‌اند که آن را باید مثبت ارزیابی کرد.
یکشنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۲:۵۰
نظرات