در بخشی از مقدمه کتاب میخوانیم: «کیفیت زندگی و شاخصهای گسترده کمی و کیفی آن، در امتداد دیگر مؤلفههای شهری است که در برنامهریزی شهری مدرن مورد توجه قرار میگیرد. مؤلفههایی چون محلهگرایی، سلامت شهری، بهبود سکونتگاههای شهری، بهبود مبلمان شهری، سرمایه اجتماعی و فرهنگی، توسعه انسانی و مانند آن، همگی با یکدیگر همافزایی داشته و افزایش شاخصهای یکی از این مؤلفهها موجب افزایش مؤلفههای شاخصهای دیگر مؤلفههای یادشده میشود. هرچند در این کتاب، ابعاد و شاخصهای مؤلفه کیفیت زندگی در رویکردی نظری و عملی و با نگاهی تطبیقی بررسی خواهد شد، ولی تلاش خواهد شد شرح روشنی درباره رابطه این مؤلفه با مؤلفههای گفتهشده ارائه شود.»
نگارنده در این کتاب میکوشد با نشان دادن شاخصهای مختلف کمی و کیفی کیفیت زندگی و بررسی آسیبشناختی وضعیت ایران از این منظر و ارائه سیاستگذاریهای لازم در راستای آن به روشن شدن نظری و راهکارهای عملی بهبود این مؤلفه در برنامهریزی شهری یاری رساند.
هدف نویسنده از نگارش این کتاب، پرداختن به کیفیت زندگی به عنوان طرحی پژوهشی برای سنجش کیفیت زندگی در منطقه یا شهری خاص نیست، بلکه هدف، پرداختن به کیفیت زندگی از زاویای مختلف، بررسی شاخصهای آن (بهطور کلی) و ارائه سیاستگذاریها و برنامهریزیهای شهری معطوف به آن است.
مولف مینویسد: «این کتاب در عین اینکه میکوشد برای پژوهشگران عرصه تحقیق در زمینههای توسعه پایدار شهری، شهرهای پایدار، رفاه اجتماعی و کیفیت زندگی به طور اخص مثمر ثمر باشد، برای مدیران و برنامهریزان شهری نیز قابل استفاده است و میتواند گامی هرچند کوچک به منظور بهبود سیاستگذاریها و برنامهریزیهای شهری در این مسیر بردارد؛ ازاینرو در این کتاب از مباحث بسیار تخصصی تکنیکهای تحقیق سنجش (مثل وزن دادن به شاخصها و سنجههای مختلف) که در حیطه یک طرح پژوهشی خاص است دوری کرده، جنبهها و ابعاد مختلف و مهم کیفیت زندگی در راستای هدف کلی کتاب تشریح شده است.
در فصل نخست «کیفیت زندگی شهری: تعاریف، رویکردها و شاخصها از منظر نظری» با توجه به تعاریف نظری مختلف و نیز شاخصهای سنجش این مؤلفه از دیدگاه نظریهپردازان جهانی و محققان ایرانی که به تحقیق و نظریهپردازی در این باره پرداختهاند، ابعاد نظری و شاخصهای سنجش کمی و کیفی این مؤلفه مورد توجه قرار گرفته است.
در فصل دوم با عنوان «بررسی ابعاد و شاخصهای کیفیت زندگی شهری از منظر سازمانها و نهادهای پژوهشی» شاخصبندی سازمانها و مراکز تحقیقاتی سنجش کیفیت زندگی جهانی، شاخصها و زیرشاخصهای کیفیت زندگی شهری بررسی شده است. در پایان این فصل تمامی شاخصها و زیرشاخصهای کیفیت زندگی که از فصل اول و دوم استخراج شده است، در یک جدول ترسیم شده است.
در فصل سوم «کیفیت زندگی شهری: شاخصها، سنجهها، کارکردها و سایر شاخصهای اقتصادی و اجتماعی» ضمن پرداخت کامل به سنجههای مختلف برای سنجش زیرشاخصهای مطرحشده در جدول انتهایی فصل گذشته، تلاش میشود کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این زیرشاخصها در پیوند با سایر شاخصهای مطرحشده، تشریح شود و در نهایت پیوند سایر شاخصهای اقتصادی و اجتماعی نظیر سرمایه اجتماعی، رفاه اجتماعی و محلهگرایی را با شاخصهای کیفیت زندگی شهری مورد بررسی قرار گیرد.
نویسنده در فصل چهارم با عنوان «بررسی تطبیقی و آسیبشناختی کیفیت زندگی در ایران و جهان» ضمن پرداختن به روند رشد شهرهای بزرگ ایران از منظری آسیبشناختی و از زاویه کیفیت زندگی شهری، به اختصار برخی از زیرشاخصهای کیفیت زندگی شهری در نگاهی تطبیقی را مورد توجه قرار داده است.
در فصل پنجم با عنوان «راهبردهای برنامهریزی و سیاستگذاری شهری مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی شهری»، ضمن مروری بسیار اجمالی بر مفهوم برنامهریزی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی شهری، ابتدا به راهبردهای برنامهریزی و سیاستگذاری شهری از منظری کالبدی (کمی) پرداخته شده و اقدامات ضروری سیاستگذاران و مدیران شهری را برای بهبود کیفیت زندگی شهری از دیدگاهی کالبدی مورد بررسی قرار داده است. سپس به بررسی راهبردهای برنامهریزی و سیاستگذاری شهری مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی شهری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پرداخته و ضرورتهای اجرایی کاربردی را در این باره ترسیم کرده است.
کتاب «کیفیت زندگی شهری» با عنوان تعاریف، شاخصها، سازهها ارزیابی تطبیقی و راهبردها نوشته مجتبی یزدانی با شمارگان هزار و 200 نسخه در 160 صفحه به بهای 8 هزار تومان از سوی انتشارات تیسا منتشر شده است.
نظر شما