پیش همایش ملی «فلسفه اخلاق؛ گرامیداشت مقام علمی آیتالله مجتبی تهرانی (ره)» برگزار شد
آیتالله رشاد: تعداد کتابهای اخلاقی در مقایسه با فقه پایین است/ آیتالله تهرانی(ره) و جلسههای سخنرانی درس اخلاق با زبان مردمی
آیتالله علیاکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پیش همایش ملی «فلسفه اخلاق؛ گرامیداشت مقام علمی آیتالله مجتبی تهرانی (ره)» گفت: تعداد کتابهای اخلاقی در مقایسه با فقه بسیار پایین است. فقهای ما به مسائل روز فقه اهتمام بهتری دارند اما در حوزه اخلاق خلاءهای مطالعاتی فراوانی داریم.
اتهام بیاخلاقی به مسلمانان
آیتالله رشاد گفت: دین بر چهار رکن باورهای مقدس، گزارههای ایمانی، آموزههای شایسته و آمیزههای بایسته استوار است. اخلاق تنظیمکننده معرفت معیشتی انسان مومن است. تاکید بر نقش اخلاق و اسلام نشان میدهد معرفت و معیشت از یکدیگر تفکیکناپذیر هستند. از نظر اسلام و قرآن اخلاق پیامبر اسلام (ص) اعجاز ایشان است. متاسفانه نخبگان و اصحاب حوزههای علمیه توجه کمتری به مقوله اخلاق دارند معالاسف باید بگویم ما مسلمانان متهم به بیاخلاقی و بداخلاقی هستیم در حالی که پیامبر اسلام(ص) مظهر اخلاق است.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید دوباره بر اینکه اهتمام کافی به مقوله اخلاق و مطالعه در این زمینه در میان حوزویان به شدت پایین است، گفت: امت و مردم دامنه فقهی، فکری و کلامی جامعه خودشان هستند، اگر آحاد مردم دچار بیاخلاقی میشوند منشاء آن را باید در جامعه نخبگان جستوجو کرد. باید بپذیریم ما حوزویان مقصریم و مردم قاصر هستند. ما به فقه اهتمام کردهایم علوم عقلی را مهم شمردهایم اما به علم و اخلاق توجه نداشتیم و در این زمینه بسیار بسیار فقیریم و تولید معرفت اخلاقی در میان نخبگان حوزوی با نقص همراه است.
تولید آثار اخلاقی در چالش است
آیتالله رشاد ادامه داد: جامعه کنونی ما به طور شتابان در حال سقوط اخلاقی است زیرا در حال تجربه یک تبعیض اخلاقی به سر میبرد. متاسفانه باز هم میگویم که مشکلات ما در حوزه، دانشگاه، محیط کسب و کار است و این وضعیت بسیار فاجعهبار است. به نظر میرسد در حوزههای علمیه باید بر فلسفه اخلاق کار بسیاری انجام داد. متاسفانه تا به امروز در عرصه فلسفه اخلاق هیچ فیلسوف و متفکر اخلاقی در حوزههای علمی تربیت نکردیم. سوالی که مطرح میشود این است که تا به امروز چند اثر علمی و معرفتی درباره فلسفه اخلاق تالیف کردهایم؟ حرف تازه برای گفتن داریم یا نه؟ شاید در مبحث فقه وارد مسایل جدیدی شدهایم اما در حوزه اخلاق اتفاقی نیفتاده است.
رئیس شورای حوزههای علمیه با اشاره به فعالیت چند گروه کوچک «اخلاق» در پژوهشگاههای پیراحوزوی گفت: اخلاق و بحث کردن درباره فلسفه اخلاق در حد چند گروه کوچک نیست بلکه فلسفه اخلاق نیازمند تاسیس پژوهشگاهی مستقل است. باید مدارس تخصصی فقهالاخلاق تاسیس شود.
آیتالله رشاد در بخش دیگری از سخنانش به فضایل اخلاقی و علمی مرحوم آیتالله مجتبی تهران (ره) پرداخت و گفت: مرحوم آیتالله تهرانی (ره) به واقع مجتهد اخلاق بود. در حدود سه دهه حشر و نشری که با ایشان داشتم دریافتم مرحوم آیتالله تهرانی(ره) آینه امام خمینی (ره) بود. زیرا فقه اصول در اخلاق را در نزد امام راحل خوانده بود. وی سه هزار جلسه سخنرانی درس اخلاق با زبان مردمی تدریس کرد. چند سال گذشته مجموعهای از سخنرانیهای ایشان را تدوین کردیم. دو دفتر به نام «سیر و سلوک» از وی تنظیم و منتشر شد و تا به امروز نیز 9 هزار جلد از سخنرانیهای ایشان منتشر شده که به چندین زبان زنده دنیا ترجمه و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
ارسال 120 مقاله به دبیرخانه همایش اخلاق
در ادامه پیش همایش ملی «فلسفه اخلاق؛ گرامیداشت مقام علمی آیتالله مجتبی تهرانی (ره)» حجتالاسلام امیر غنوی، دبیر علمی این همایش به بیان دیدگاههای خود درباره فلسفه اخلاق و روند برگزاری این همایش پرداخت و گفت: برگزاری همایش فلسفه اخلاق در راستای اهتمام حوزه بر معارف اهلبیت است. فلسفه اخلاق در معنای وسیع خود نوعی تفکر عقلانی است که در مورد مسایل کلان اخلاقی اتفاق میافتد. به چند نوع حیات و زندگی در قرآن اشاره شده است، نوع اول زندگی حیاتی است که پیش از بعثت حضرت رسول اکرم (ص) اتفاق افتاده است. گونهای دیگر از حیات مرحلهای است که براساس دعوت دین و بعثت حضرت رسول اکرم (ص) است.
وی اظهار کرد: برای برگزاری همایش ملی «فلسفه اخلاق؛ گرامیداشت مقام علمی آیتالله مجتبی تهرانی (ره)» 10 نشست در تهران و سه نشست در استان قم برگزار کردیم و برنامهریزیهای لازم برای برپایی این همایش اتخاذ شد. همایش اصلی فردا در استان قم برگزار میشود. یکصد و 20 مقاله به قلم فضلا و دانشگاهیان به دبیرخانه همایش ارسال شده است.
«اخلاق»؛ معجزه دوم نبوی
آیتالله احمد بهشتی، پژوهشگر حوزه دین و یکی از شاگردان حضرت امام (ره) در سخنانش به تفسیر و بررسی آیاتی از قرآن درباره اخلاق پرداخت و گفت: «اخلاق» معجزه دوم نبوی است زیرا قرآن نخستین معجزه این حضرت به شمار میآید. پیغمبر (ص) بر خلق عظیم استعلا داشت و تمامی اخلاق الهی در وجود حضرت پیامبر متجلی است.
وی ادامه داد: در قرآن به معجزه اخلاقی توجه فراوانی شده است. علامه طباطبایی اعتقاد داشتند اخلاق بر سه گونه است اخلاق دنیوی، که همان اخلاق سکولار است. اخلاق اخروی و اخلاق الهی.
همایش ملی «فلسفه اخلاق؛ گرامیداشت مقام علمی آیتالله مجتبی تهرانی (ره)» فردا پنجشنبه هشتم بهمن ماه در تالار اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی واقع در قم، بلوار پانزده خرداد، خیابان شهید میثمی با حضور علما و فضلا در استان قم برگزار میشود.
نظر شما