حجت‌الاسلام سیدابولفتح دعوتی، پژوهشگر و نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اظهار کرد: هرگاه به متون قرآنی مراجعه کنیم می‌بینیم قرآن کریم به جای اینکه کلیات اخلاق را مطرح کند، اخلاق را در سرگذشت بزرگانی مطرح می‌کند که می‌تواند برای انسان الگوی مناسبی باشد. قرآن جنبه خوب و بد زندگی انسان را از دیدگاه داستان‌های مختلف بیان می‌کند و در آیات قرآنی نیز آمده است که هر آئینه سرگذشت پیامبران عبرت است. در واقع مردم بعد از خواندن داستان‌های قرآن به حقیقتی می‌رسند که تداوم دارد و برای همه اقوام در همه اعصار قابل استفاده است.
 
این پژوهشگر و نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان ادامه داد: بیان داستان‌های قرآن به گونه‌ای است که خواننده به راحتی متوجه می‌شود که سرگذشتی که در آن بیان شده منحصر به مکان، قوم و زمان خاصی نمی‌شود و در طول زندگی بشریت تداوم داشته و قابل استفاده است. مفاهیمی که در این داستان‌ها بیان می‌شود می‌تواند برای کودک آینده‌ساز باشد و راه درست زیستن را به او نشان دهد.
 
دعوتی در ادامه به ویژگی‌های داستان‌نویسی برای کودکان اشاره کرد و گفت: نویسندگان کودک باید به دایره واژگانی بچه‌ها توجه داشته باشند و از لغاتی استفاده کنند که برای کودک قابل فهم باشد این مساله درباره بیان داستان‌های قرآن به زبان کودکان صدق می‌کند. باید توجه داشت یکی از ویژگی‌های این داستان‌ها این است که بارها آزمایش خود را پس داده‌اند می‌توانند تاثیر مثبتی بر روی مخاطبان داشته باشند و خانواده‌ها می توانند بدون دغدغه این داستان‌ها را برای کودکانشان بخوانند.
 
تقلید از پیامبران انسان را از رفتن به راه‌ ناصواب باز می‌دارد
این نویسنده و تصویرگر کتاب‌های کودک و نوجوان ادامه داد: نکته دیگری که باید به آن توجه داشت قهرمان‌پردازی در ذهن انسان است. افراد مختلف اعم از کودک و نوجوان و بزرگسال همواره دوست دارند در زندگی قهرمانی داشته باشند تا مشابه او عمل کنند. بیان داستان از پیامبران سبب می‌شود که آنها بتوانند از این بزرگواران و یارانشان در ذهن خود مدل‌سازی و قهرمان‌سازی کنند. از سویی دیگر تقلید از پیامبران و ائمه بسیار خوب است و موجب می‌شود که انسان از رفتن به راه‌های ناصواب بپرهیزد. باید با استفاده از داستان‌های قرآنی برای بچه‌ها قهرمان‌سازی کنیم. مخصوصا اینکه در داستان‌های پیامبران همیشه دو قطب خوب و بد وجود دارد و همیشه افراد بد شکست می‌خورند و می‌توانند فرهنگ‌سازی خوبی برای بچه‌ها داشته باشند.
 
وی با اشاره به اینکه ذهن کودک پاک است و هیچ نقش و نگاری در آن شکل نگرفته است، گفت: بر این اساس نخستین داستان‌هایی که برای او تعریف می‌کنیم و قهرمانانی که در ذهن او شکل می‌گیرد تاثیر زیادی در زندگی و آینده او دارد و ملاکی می‌شود برای بقیه کارهایش و براساس آن پیش زمینه ذهنی که از دوران کودکی در ذهنش نقش می بندد، در بزرگسالی حق و باطل را با هم مقایسه کرده و راه زندگی‌اش را انتخاب می‌کند.

تاثیر داستان‌های کوتاه در یادگیری بچه‌ها
نویسنده کتاب «پرندگان نا‌یاب» همچنین یادآوری کرد: باید توجه داشت که یادگیری کودک در طول 10 الی 15 دقیقه اول صورت می‌گیرد و وقتی مطلبی از 15 دقیقه تجاوز می‌کند تمرکز کودک از بین می‌رود و دیگر علاقه‌ای برای یادگیری آن ندارد. در نتیجه، قصه‌هایی که برای کودکان تولید می‌شود باید حداکثر تا 10 دقیقه بتواند بازگو شود و در این مدت می‌توان مسائل مختلف را در قالب داستان و به صورتی جذاب برای بچه‌ها بیان کرد.
 
دعوتی در ادامه در مقایسه کتاب‌های کودک امروز با گذشته اظهار کرد: پیش از انقلاب کتاب‌های زیادی را برای بچه‌ها چاپ کرده‌ام. در آن زمان با وجود اینکه امکانات کمی وجود داشت تلاش می‌کردیم کتاب‌ها را با بهترین تصاویر و محتوا منتشر کنیم تا برای بچه‌ها جذاب و مفید باشد. در حال حاضر کتاب کودک و نوجوان تفاوت زیادی با گذشته کرده است و کیفیت تصاویر، طراحی، رنگ‌آمیزی، چاپ و همچنین قطع کتاب‌ها تغییر کرده است. اما باید توجه کنیم برای تولید کتاب کودک باید از تصاویر و همچنین رنگ‌آمیزی‌هایی استفاده کنیم که سبب جذب بچه‌ها به کتاب و کتابخوانی شود.
 
وی همچنین به چالش‌ها و دغدغه‌های ادبیات کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: نویسندگان باید توجه داشته باشند بیان داستان‌های عجیب و غریب و موضوعاتی که در عمل ممکن نیست و کودک نمی‌تواند آن را باور کند مخصوصا در داستان‌های مذهبی به تدریج سبب دلزدگی و دلسردی کودک می‌شود. باید بدانیم که تا حد امکان بهتر است کمتر از موارد شگفت‌انگیز و خارق‌العاده در داستان‌ها استفاده کنیم زیرا بیان بیش از حد آنها تاثیر عکس می‌گذارد. نویسندگان باید تعلیم ببینند و توجه کنند همه چیز را نمی‌توان برای کودک بیان کرد.
 
این نویسنده ادامه داد: برای بیان مطالب باید استدلال منطقی وجود داشته باشد تا کودک با دلیل و منطق بار بیاید. همچنین بیان مکرر موضوعات مختلف نیز سبب دلزدگی کودک می‌شود. همچنین شخصیت‌هایی که در داستان‌ها استفاده می‌شود باید با فضا و مکان و رویدادی که در داستان شکل گرفته است همخوانی داشته باشد. داستان نباید به شکلی باشد که در ذهن بچه ایجاد سوال و ناباوری کند.
 
افزایش نظارت ارشاد بر چاپ کتاب‌های کودک
دعوتی درباره افزایش تولید و عرضه کتاب‌های بازاری نیز بیان کرد: والدین باید متوجه باشد که چه کتابی را برای بچه‌هایشان می‌خرند و سعی کنند کتاب‌های خوب و باکیفیت تهیه کنند. البته در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید نظارتش را بر چاپ کتاب‌های کودک و نوجوان بیشتر کند تا با حجم انبوه کتاب‌های بازاری در این حوزه روبه‌رو نباشیم.
 
حجت‌الاسلام سیدابولفتح دعوتی در سال 1316 در خرم‌آباد متولد شد. وی در تالیف کتاب‌های دینی دبستان و راهنمایی در دوران پیش از انقلاب فعالیت داشت و در سال‌های آغازین انقلاب نیز در اداره پژوهش آموزش و پرورش در بازنویسی کتاب‌های درسی و درج معارف اسلامی فعالیت می‌کرد. از جمله تالیفات وی می‌توان به «اصحاب فیل»، «ارمیای پیامبر»، «اصحاب کهف»، «ابولهب»، «درخت سیب»، «داستان اسلام»، «امام جواد(ع)»، «مجموعه پیامبران»، «مجموعه ائمه (ع)» و «ببینیم و بیاندیشیم» اشاره کرد.