انتشار کتابهای تئوریک در زمینه ادبیات کودک و نوجوان از سوی کانون/ از «ویرایش و اهمیت آن » تا «جستاری پیرامون شعر کودک»
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کتابهای «عناصر داستان در داستان کودک و نوجوان» حسین بکایی، «ویرایش و اهمیت آن در آثار ویژه کودک و نوجوان» محمد حسینی و «جستاری پیرامون شعر کودک» نوشته اسدالله شعبانی را روانه بازار کتاب کرد.
عناصر داستان در داستان کودک و نوجوان
کتاب «عناصر داستان در داستان کودک و نوجوان» نوشته حسین بکایی است که به ارائه اطلاعاتی درباره عناصر داستان کودک ونوجوان و ارائه نمونههایی از این دست میپردازد. داستان کودک و نوجوان زیرشاخهای از ادبیات داستانی است که برای خواندن کودکان و نوجوانان نوشته میشود. داستانهای کودک و نوجوان از نظر عنانصر داستانی و روشهای نقد ادبی، مباحث نظری ادبیات و ادبیات داستانی با داستانهای بزرگسالان تفاوتی ندارد، اما از نظر ویژه بودن برای یک دسته مشخص از مخاطبان تفاوتهایی با داستانهای بزرگسالان پیدا میکند. به همین دلیل دستاندرکاران ادبیات کودک بررسی جداگانهای عناصر داستان در داستان کودک و نوجوان را لازم میدانند.
در این کتاب مطالب به روش کارگاهی ارائه شده تا خوانندگان بتوانند پس از آشنا شدن با بخشهای نظری مباحث، یعنی تعاریف عمومی، با بررسی این عناصر در داستانهای کودک و نوجوان که بهوسیله نویسندگان مختلف در طول بیست سال گذشته، به کار گرفته شدهاند، نمونههای عملی آنها را نیز مطالعه کنند. برای این منظور و برای معرفی داستانهایی که بهعنوان نمونه و مثال از آنها استفاده شده، خلاصهای از داستانها در پایین صفحهها آورده شده است.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «یکی از راههای تقسیمبندی داستانها دستهبندی «درونمایه»های داستانی است. برای مثال داستانهایی که درونمایه آنها اجتماعی یا عاطفی یا علمی یا دینی یا... است. میتوان موضوع «حسادت» را از منظرهای مختلف تفسیر کرد. حسادت بهعنوان یک حس انسانی که هنگام جمعشدن آدمها در کنار هم امکان آشکار شدن پیدا میکند، میتواند از منظر علوم اجتماعی به عنوان یکی از انگیزههای رفتارهای اجتماعی انسانها محور بررسیهای انسانشناسی قرار بگیرد. در حالیکه همین حس از منظر دینی گناه و ناشایست است. برای مثال میشود داستان «مثل دستهای مادرم» را جزو داستانهای «اجتماعیـ عاطفی» یا «خانوادگی» طبقهبندی کرد...»
ویرایش و اهمیت آن در آثار ویژه کودک و نوجوان
کتاب «ویرایش و اهمیت آن در آثار ویژه کودک و نوجوان» نوشته محمد حسینی به بیان نکات کلیدی در ویراستاری و ویرایش آثار کودک و نوجوان میپردازد. در بخشی از سرآغاز این کتاب نوشته شده است: «کودکی، اگرچه دورهای کوتاه است، پرنقشترین دوره در سرنوشت انسان است. آنچه در کودکی میآموزیم، ماندگارترین آموخته است؛ بهندرت از یاد میرود و با ما هست، حتی وقتی دریابیم آنچه آموخته بودهایم، درست نیست. به فراموشی سپردن آموخته نخست دشوار است؛ البته اگر خطا باشد و اگر بخت پیبردن به خطا شامل حال شود، اصلاح میشود، اما فراموش کردنش آسان نیست....»
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «واژه «ویرایش» اسم مصدری است که با تبدیل معمول «پ» به «و» در زبان فارسی امروز، از ریشه «پیراستن» زبان پهلوی ساخته شده است؛ از مصدر «ویراستن» و از ماده مضارع «ویرای» با اضافه «شین» مصدری.
«ویرایش» پیراستن از راه «کاستن» و نیز «آماده کردن» و «ساختن» را دربرمیگیرد. همچنان که «آراستن» به معنای افزودن را در خود دارد.
درست کردن شکل و مضمون متن، معنایی است که کم و بیش دستاندرکاران نشر کتاب و مطبوعات برای ویرایش پذیرفتهاند. و این یعنی نوشته ویرایش شده، نوشتهای است که نهتنها نثر و زبان در آن بهدرستی بهکار گرفته شده ست، که مضامین ارائهشده در آن نیز عاری از خطاست...»
جستاری پیرامون شعر کودک
کتاب «جستاری پیرامون شعر کودک» نوشته اسدالله شعبانی نیز توضیحاتی درباره شعر کودک به مخاطبان گروه سنی «و» ارائه میدهد. شعر کودک بخش قابل توجهی از ادبیات کودک را تشکیل میدهد اما کمتر به این مهم پرداخته شده است. شاید یکی از علل و اسباب این بیتوجهی، دشواری کار و عدم آشنایی منتقدان ادبیات کودک با چند و چون و راز و رمزهای شعر کودک باشد. در معدود کارهایی که پیرامون ادبیات کودک به نگارش درآمده است، سهم اندکی را به شعر کودک اختصاص دادهاند چه بسا در بحث ویژگیهای شعر کودک با ذهنیتی آموزش محور تنها به طرح بدیهیات بسنده کردهاند. در این کتاب نخست به خاستگاه اجتماعی شعر اشاره شده است و سپس به ماهیت شعر کودک، تفاوتها و تشابههای آن با شعر بزرگسالان پرداخته شده است.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «در یک نگاه کلی میتوان گفت، قدما عمدتا بر سخن اندیشیده و معنیدار، اما موزون و مقفا تاکید داشتهاند و در مواردی خیال انگیزی را هم ذات و درونه شعر به شمار آوردهاند. عبارتهایی چون مزمون متکرر و مرتب معنوی بر فرم تاکید میکند و ریخت نردبانی شعر را مطرح میسازد. خیال انگیزی که از عناصر بنیادی شعر میتواند باشد در تعریف قدما چندان مورد توجه نبوده است. از این میان به نظر میرسد ابنسینا خیال انگیز بودن شعر را بیشتر از دیگران مورد تاکید قرار می دهد...»
مخاطبان این کتابها مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مربیان مراکز پیشدبستانی و مهدکودکها، کتابداران کتابخانههای عمومی و کتابخانههای مدارس، آموزگاران دبستان و دبیران ادبیات فارسی دوره راهنمایی، پدران و مادران و دیگر علاقهمندان به این حوزه فرهنگی هستند.
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کتاب «عناصر داستان در داستان کودک و نوجوان» را در قالب 68 صفحه با شمارگان سه هزار و 500 نسخه و قیمت 32 هزار ریال، کتاب «ویرایش و اهمیت آن در آثار ویژه کودک و نوجوان» را در قالب 80 صفحه با شمارگان سه هزار و 500 نسخه و قیمت 35 هزار ریال و «جستاری پیرامون شعر کودک» را در قالب 88 صفحه با شمارگان سه هزار نسخه و قیمت 35 هزار ریال منتشر کرده است.
نظر شما