به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، شهرام باقری، مترجمی است که کتابی با عنوان «درآمدی بر هایدگر» اثر گونتر فیگال را به فارسی ترجمه کرده و نشر حکمت نیز آن را روانه بازار کتاب‌های فلسفی کرده است.
در بخشی از یادداشت نویسنده بر ترجمه فارسی این کتاب می‌خوانیم: «کتاب پیش‌رو، که هدفش به دست دادن شناختی درآمدوار از اندیشه مارتین هایدگر است، برای نخستین‌بار در سال 1992 انتشار یافت. به نظر می‌رسد که این کتاب انتظارها از خود را برآورده باشد، چراکه در سال 2011، برای ششمین‌بار در آلمان به چاپ رسید. هدف این کتاب این بوده و است که اندیشه‌ها و دیدگاه‌های پایه‌ای هایدگر را پیش روی خواننده بنهد؛ البته این نوشته در پی این نیست که خواننده را از تک‌تک مرحله‌های بسیاری که فلسفه هایدگر پشت سر نهاده، آگاه کند، بلکه می‌خواهد آن پرسش و مسئله‌ای را نشان دهد که همه مرحله‌های فلسفه هایدگر بر گرد آن سامان یافته‌اند. خواست این نوشته این نیست که بار مطالعه مستقل و سنجش‌گرانه نوشته‌های هایدگر را از دوش خواننده بردارد، بلکه به دنبال این است که انگیزه‌بخش برای چنین مطالعه‌ای باشد و آن را آسان کند.»
باقری معتقد است، بی‌گمان پرداختن به فلسفه هایدگر پرداختن به فلسفه‌ای سپری شده و پیوسته به تاریخ نیست. هایدگر پرسش‌های بنیادین فلسفه و پرسش از چیستی زیست انسانی را به گونه‌ای ریشه‌ای درافکنده و واکاویده است، و همین امر به اندیشه‌ها و بررسی‌های او در میانه تلاش‌های فکری بشر برای توضیح فلسفی جهان و هستی انسانی، جایگاهی ماندگار و والا بخشیده است. برای همین، آشنایی با فلسفه هایدگر آشنایی و همراه شدن با کوشش‌های اصیل اندیشه انسانی برای فهم خویشتن و جهان پیرامون است. اما هر کس که در پی فهم فلسفه هایدگر برآید و بخواهد از دید فلسفه او به زندگی و جهان بنگرد، خیلی زود درخواهد یافت که راه چندان همواری را در پیش ندارد.
کتاب حاضر در 6 بخش نوشته شده است. نویسنده در دیباچه این کتاب که به عنوان بخشی مستقل در کتاب آمده، به هایدگر و تببین جایگاه او در بین فلاسفه پرداخته است. در بخش «تاریخ و فلسفه» آمده است: «هایدگر دستاوردهای تازه‌ترین پژوهش را به کار گرفت تا بتواند به پردازش دقیق‌تری از مسئله‌ها و دشواری‌های مقوله‌ها و معناشناسی سده‌های میانه دست یابد. حتی می‌توان این گمان را داشت که او به دلیل چیرگی موضوع موسوم به مسئله مقوله‌ها در فلسفه زمانه‌اش بود که در رساله استادی به دونس اسکتوس پرداخت. صرف پرداختن به این مسئله، کار هایدگر را از اصالت و تازگی برخوردار نمی‌کند. پیش از او، هگل در درس گفتارهای خود درباره تاریخ فلسفه نشان می‌دهد که چگونه می‌توان متن‌های فراداد را روشن و دسترس‌پذیر کرد؛ از دید او باید این متنها را بر بستر مسئله‌ها و مفهوم‌های امروزی تفسیر کنیم. هایدگر نیز دنباله رو هگل می‌ماند.»
یک میان‌پرده پرپیامد
فیگال در بخش دیگری از کتاب با عنوان «هستی‌شناسی بنیادین: یک میان پرده پرپیامد» نوشته است: «برای هایدگر، واکاوی و بررسی آنجا بودن، از چند نظر بنیادین است: از یک‌سو، این واکاوی بر آن است که «ساختارهای بنیادین آنجا بودن» (21/28، 2 GA) را آشکار و نمایان سازد. از این نکته، گفته پیشین هایدگر درباره «بن‌ساختارهای» آگاهی یابندگی یا زندگی را باز می‌شناسیم؛ از راه واکاوی بنیادین می‌بایست آن جنبه‌هایی از آنجا بودن نشان داده شوند که سازنده» آنجا»، یعنی شیوه ویژه ما برای بودن، می‌باشند. اما واکاوی آنجابودن همچنین برای این بنیادین است که این واکاوی، در به انجام رساندن خود این واکاوی ریشه دارد: واکاوی آنجابودن، در آنجابودن به پیش برده می‌شود و تحقق می‌یابد؛ این واکاوی از رهگذر به انجام رسیدن، ممکن بودن خود را نشان می‌دهد؛ یعنی آنچه که آشکار می‌کند، را به‌عنوان «بنیاد» خویش به نمود می‌رساند.»
از منظر فیگال، افزون بر اینها، واکاوی آنجابودن، در این نکته نیز بنیادین است که پایه و شالوده علم و فلسفه را آشکار می‌سازد، چراکه در نگاه هایدگر، «علم‌ها شیوه‌هایی از بودن آنجا بودن هستند که در آنها آنجابودن با هستنده‌ای که خودش نیازی به بودن ندارد، نیز دارای نسبت و رابطه است» (13/17، 2 GA) چون فلسفه دست‌کم از زمان ارسطو، خود را با تعریف «هستندگی» مشخص می‌کند، آن را فقط می‌توان با یاری ساختارهای بنیادین آنجابودن فهمید: ویژگی آنجابودن پیشافلسفی، داشتن فهم از هستی است.
«بازگشت تاریخ فلسفی»، «آغاز دسترس‌ناپذیر» دیگر عناوین این کتاب است. نویسنده در این بخش‌ها، «ریخت‌دهی به جهان از فراسوی هستی»،«سیاست: برپاخیزی و بی‌آغاز» و «بسیج تمام و پوچ‌انگاری: خظر و نجات‌دهنده» و نیز «هلدرلین هایدگر: خدایان، خدا و زمانه بی‌مایه» را در فلسفه هایدگر بررسی کرده است. «پایان» بخش ششم این کتاب است. فیگال در این بخش و در نوشتاری کوتاه به آثار متاخر هایدگر اشاره کرده و برنامه‌های فلسفی این متفکر آلمانی را بررسی و در اختیار خوانندگان قرار داده است.
«درآمدی بر هایدگر»، هشتاد و دومین کتاب از مجموعه «فلسفه غرب» است که در 180 صفحه، با شمارگان هزار نسخه، به بهای 11 هزار تومان از سوی نشر حکمت منتشر شده است.
یکشنبه ۱۹ مهر ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۶
نظر شما