کتابشناسی مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی/«تفسیر سوره فاتحة الکتاب» عمرنامه و نتیجه دقتهای عالم مجتهد
مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی، عضو مجلس خبرگان رهبری و نویسنده حوزه دین کتابهای ارزشمندی از خود برجای گذاشت. «تفسیر سوره فاتحة الکتاب»، «انوار جاودان در تفسير قرآن» و «موسوعه الامام الجواد» از جمله آثار اوست. وی همچنین مقدمهای بر کتاب «تجلي اهداف غدير در عصر ظهور» نوشته است.
«تفسیر سوره فاتحة الکتاب»، «انوار جاودان در تفسير قرآن» و «موسوعه الامام الجواد» سه اثر تالیفی آیتالله ابوالقاسم خزعلی است. وی همچنین مقدمهای بر کتاب «تجلي اهداف غدير در عصر ظهور» نوشته است.
مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی متولد 1304، تحصیل علوم دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد؛ صرف و نحو را نزد علیاکبر دامغانی فرا گرفت و کتاب «مغنی اللبیب» را نزد محقق قوچانی خواند. «معالم»، «لمعه» و «قوانین» را از سید احمد یزدی آموخت و رسائل، مکاسب و کفایه را نزد هاشم قزوینی و بخشی از «کفایه» را از مجتبی قزوینی فراگرفت.
ایبنا در این گزارش نگاهی کوتاه بر عناوین کتابهای وی دارد.
«تفسیر سوره فاتحة الکتاب»
«تفسیر سوره فاتحة الکتاب» از آخرین تالیفات مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی است که بیستم اسفندماه سال گذشته در مجموعه فرهنگی «سرچشمه» از آن رونمایی شد.
آیتالله ابوالقاسم خزعلی در این مراسم این گونه سخن گفته بود: در این فرصت میخواهم درباره این موضوع صحبت کنم که سوره حمد و آیاتی که در کنار این سوره تنظیم شده است، برای چیست. این کتاب عمرنامه و نتیجه دقتهای من است. چیزهایی که در عمرم در آیات دقت کردهام در این کتاب ضبط شده است. تا من زنده هستم اگر در این کتاب با مشکلی برخورد کردید، وقت میگذارم و با شما درباره آن صحبت میکنم.
وی با اشاره به برخی شبهههایی که در قرآن مطرح میشود، درباره شبهه موجود در آیه 71 سوره مریم: «وَإِن مِّنکُمْ إِلَّا وَارِدُهَا کَانَ عَلَى رَبِّکَ حَتْمًا مَّقْضِیًّا» ( و هیچ کس از شما نیست مگر [اینکه] در آن (جهنم) وارد مىشود)،معتقد بود: این موضوع با رحمان و رحیم بودن خداوند سازگار نیست. این طور نیست که خداوند حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) را به جهنم ببرد و بعد از آنجا عبور دهد. خداوند رحیم است و رحمت رحیمی دارد.
«انوار جاودان در تفسير قرآن»
«انوار جاودان در تفسير قرآن» کتابی دو جلدی اثر مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی است، که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.
مرحوم آیتالله خزعلی در این کتاب، تفسيري از آيات بيست و چهارم تا سي و سوم از سوره بقره را برای خوانندگان ارايه داده است. نويسنده سعي كرده است با روش تفسير قرآن به اهلبيت (ع) و روش تفسير قرآن به قرآن با توجه به نيازهاي جامعه امروز به تفسير اين آيات بپردازد و مهمترين مباحث اخلاقي، اجتماعي و اعتقادي مندرج در اين آيات را بررسي کند. در همين زمینه وي به بيان مسايلي مانند تحدي قرآن، كاربرد عدل در مسايل اجتماعي، جبر و اختيار و مشيت الهي، سازگاري قوانين اسلام با علوم روز، زيربناي مسايل فقهي و اخلاقي در قرآن، ضلالت و هدايت در قرآن، علم اسماء و ماهيت آنها، ارتباط علم اسما با علم بيان و لزوم عبرت گرفتن از تاريخ پرداخته و با توجه به مفاد آيات بيست و چهارم تا سي و سوم از سوره بقره شرح و تفسير اين مباحث را ارائه داده است.
«انوار جاودان در تفسير قرآن»، در 1272 صفحه، با شمارگان هزار و 400 نسخه، از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.
«موسوعه الامام الجواد»
«موسوعه الامام الجواد»، عنوان دیگر کتابی به قلم مرحوم آیتالله خزعلی است که در دوجلد تدوین شده و از سوی انتشارات ولیعصر (عج) منتشر شده است.
نویسنده در مجموعه دو جلدي «موسوعه الامام الجواد(ع))» به شرح زندگي امام جواد(ع) پرداخته است. آیتالله خزعلی در این کتاب، «مناظرات و مكاتبههاي امام(ع)» و «روايات امام(ع) از ديگر امامان، ملائكه و انبياء» را پیشروی مخاطب قرار داده است.
«نسبت و احوالات امام جواد(ع)»، «فضايل امام(ع)، معجزات و علايم امامت»، «راه و روش و آداب اجتماعي امام(ع)»، «عقايد و بيانات امام جواد(ع) در باب توحيد، نبوت، امامت و معاد»، «سخنان امام(ع) در باب احكامي چون :طهارت، نماز، روزه، زكات، خمس، حج، ازدواج، جهاد، و امر به معروف و نهي از منكر» در کنار «دعاها، ذكرها و تفسير ايشان درباره آياتي از قرآن»، «موعظههاي حضرت درباره تقوا، اخلاص، دعا، قرائت قرآن، توبه، و نفاق» فصلهای کتاب را تشکیل میدهد.
جلدنخست این کتاب در 604 صفحه، و جلد دوم آن در 740 صفحه، در دو هزار نسخه، از سوی انتشارات ولیعصر (عج)، منتشر شده است.
«تجلي اهداف غدير در عصر ظهور»
«تجلي اهداف غدير در عصر ظهور»، کتابی است که علیاصغر رضوانی کار تالیف آن را بر عهده داشته و مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی مقدمهای بر آن نوشته است.
رضوانی در این کتاب، پیامهاى غدیر به جامعه اسلامى، کامل شدن دین با واقعه غدیر، تجلی اهداف غدیر در عصر ظهور و آثار و فواید بحث از مهدویت را در کنار حقیقت انتظار منجی، اهمیت انتظار منجى و ایمان به ظهور منجى نزد ادیان و ملل دیگر را بررسی کرده است. اجماع مسلمین در اعتقاد به مهدویت، ولادت حضرت مهدى(عج) و خالی نبودن زمین از حجت از دیگر مباحث بررسی شده در این کتاب است.
کتاب حاضر، در 128 صفحه، با شمارگان پنج هزار نسخه، از سوی انتشارات صبح اميد ياران منتشر شده است.
نظر شما