دکتر قاسم پورحسن، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: «نقد» یکی از ابزارهای مهم در واخوانی تفکر و بالندگی اندیشه است و ماهنامه‌های تخصصی و فصلنامه‌های نقد باید مفهوم «نقد» را در مقالات منتشرشده خود بازتعریف کنند.
وی گفت: در کشور ما وضعیت درست و مطلوبی از نقد وجود ندارد. بیشتر محققان و استادان دانشگاه از فضای نقد دوری می‌کنند و آن را با مخالفت صرف با نوشته‌شان یکی می‌دانند. اما تا زمانی‌که نقد به معنا و شکل صحیح خود در فضای اندیشه‌ورزی به وجود نیاید، پویایی تفکر و اندیشه نیز به طور طبیعی شکل نمی‌گیرد. به عبارتی، نبود نقد درست یکی از رنجور‌ی‌‌های اندیشه است.
نویسنده کتاب «هرمنوتيك تطبيقي: بررسي همانندي فلسفه تأويل در اسلام و غرب» افزود: یکی از مزایای کشورهای غربی این است که پیشرفتی چشمگیر در باب نقد برای خود رقم زدند که در نتیجه آن اندیشه به صورت تراکمی در آن کشورها بارور شد. متأسفانه استقبالی هم از نقد در کشور ما وجود ندارد. اگر نویسنده و متفکری نیز دست به نقد می‌زند، به مثابه ویرانگری و تخریب است.
این استاد فلسفه ادامه داد: نقد سبب تسهیل و اصلاح نقد هم می‌شود، که ما این فهم از نقد را نداریم. در جامعه ما مفهومی درست از نقد وجود ندارد. بیشتر آثار نیز به صورت توصیفی نوشته می‌شوند و کمتر نگاه تحلیلی در آنها وجود دارد. در کتاب‌ها به دلیل نگارش توصیفی، اندیشه‌ای نیز تولید نمی‌شود و این امر نشان می‌دهد که با اندیشه‌ورزی تعارف داریم.
پورحسن با بیان این که نقد در فضاهای دانشگاهی ما نیز هنوز جای محکمی ندارد، اظهار کرد: این امر نشان می‌دهد که هنوز با فهم درست نقد فاصله داریم. مواجهه صحیح با نقد یعنی این که با نقد، نسبت آزاد داشته باشیم. نقد باید جزو جدایی‌ناپذیر کتاب‌هایمان شود.
وی ادامه داد: بدون تعارف می‌گویم، عمده جلسات نقدی که تشکیل می‌شود بیشتر جلسات تکریم، تعریف و شرح کتاب است و برخی نویسندگان کتاب، از نقد برداشت سیاسی می‌کنند.
مؤلف کتاب «فارابی و راه سعادت» گفت: یکی از پیش‌نیازهای نقد، گوش سپردن است و در درجه بعد، گفتوگو کردن. بیشتر نویسندگان ما علاقه‌ای ندارند که کتاب خود را پیش از چاپ به صاحب‌نظری بدهند تا آن را ببیند و نکاتی را به نویسنده یادآور شود. حتی نقدهای بعد از چاپ نیز در چاپ‌های بعدی کتاب لحاظ نمی‌شوند.
پورحسن در پایان سخنانش افزود: مجلات و فصلنامه‌های نقد کتاب متعددند، اما کافی نیستند. برای بهبود وضعیت فصلنامه‌ها و مجلات تخصصی پیشنهاد می‌کنم متولیان این رسانه‌های فرهنگی در پی بازتعریف نقد باشند تا نقدهای بهتری را در رسانه خود به چاپ برسانند.
پنجشنبه ۱۹ شهریور ۱۳۹۴ - ۰۹:۰۰
نظر شما