خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ به‌تازگی کتاب «ستون‌های فلسفه: آنچه که لازم است درباره متفکرین بزرگ بدانید» اثر جیمز مانیون با ترجمه علی‌یزدی‌زاده به بازار کتاب‌های فلسفی راه یافته است. نویسنده در 23 فصل این کتاب، سیر فلسفه را از آغاز تا دوران جدید با زبانی ساده برای مخاطب عادی و غیرمتخصص تشریح می‌کند و سپس او را به تعمق در مسائلی از دنیای جدید صنعتی می‌کشاند که در کمتر اثری فلسفی با این ویژگی می‌توان یافت.
از دوره پیش‌سقراطی تا نقد فلسفه یونان
خواننده در فصل نخست، با عنوان «هیچ چیزی متوجه نمی‌شوم» روبه‌روست. در این فصل، نویسنده به سیر تکامل تفکر در یونان باستان می‌پردازد و خوانندگان را با تلاش‌های «پیش‌سقراطی» در یونان آشنا می‌سازد.
نگارنده، در فصل‌های دوم تا پنجم به بررسی تفکر در میان سه متفکر مشهور یونانی ــ سقراط، افلاطون و ارسطو ــ پرداخته و در ادامه، «نزول و سقوط عصر هلِنی»، «ذهن قرون وسطایی» و «عصر رنسانس» را بررسی کرده است.
دوران نقادی و تجربه‌گرایی
علاقه‌مندان، در ادامه مطالعه این کتاب و در فصل ششم با مفهوم «اومانیسم» آشنا می‌شوند. نویسنده در این فصل به تعریف اومانیسم و موارد قابل بحث در این مکتب پرداخته است.
«نهضت اصلاحات پروتستان»، «انقلاب علمی» و «نزدیک شدن به دوره امروزی» عناوین فصل‌های هفتم تا نهم این کتاب است.
عنوان فصل دهم به «تجربه‌گرایی بریتانیایی» اختصاص دارد. در این فصل به بررسی این مکتب فکری در بریتانیا اشاره شده است. از منظر نویسنده، «تجربه‌گرایی بریتانیایی» اعلام کرد که آگاهی به طور کامل از طریق تجربه کسب می‌شود. این مکتب فلسفی به طور جدی با نظریه اندیشه‌های ذاتی مخالف بود و مدعی شد آگاهی از طریق داده‌های حسی و همچنین واکنش‌های احساسی و اندیشه خود ـ تولیدشده به دست می‌آید.
از روشنگری فرانسوی تا تعالی‌گرایی آمریکایی
مانیون در ادامه نگارش این کتاب، در فصلی مستقل به بررسی «روشنگری فرانسوی» پرداخته و در ادامه و در فصل‌های دوازدهم و سیزدهم به ترتیب، «ایده‌آلیسم آلمانی» و «فایده‌گرایی» را بررسی و اندیشه‌های فیلسوفان این مکاتب را برای خوانندگان معرفی کرده است.
«تعالی‌گرایان آمریکایی» عنوان فصل چهاردهم کتاب حاضر است. نویسنده در این فصل به تعریف تعالی‌گرایی پرداخته و معتقد است، تعالی‌گرایی، فلسفه‌ای است که با افلاطون و مُثُل او شروع شده است. نویسنده در این فصل به معرفی متفکران تعالی‌گرای آمریکایی پرداخته است.
از انسان‌گرایان تا خداگرایان
«پدیدارشناسی و اگزیستانسیالیسم»، «فلاسفه مدرن و پسامدرن» و نیز «جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی» عناوین فصل‌های پانزدهم تا هفدهم کتاب را تشکیل می‌دهند.
مؤلف در ادامه کتاب و در فصل هجدهم، بعد از نگاهی به «روانشناسی» در فصلی مستقل به همین نام، به «مکاتب شرقی تفکر» در فصل نوزدهم می‌پردازد. او در این فصل مکاتبی مانند هندوئیسم، بودیسم، تائوئیسم، شینتو و صوفیسم را بررسی می‌کند و فشرده‌ای از دیدگاه‌های آنها را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.
او مهمترین باورها و رفتارهای ادیان «یهودیت»، «مسیحیت» و «اسلام» را در فصل بیستم این کتاب با عنوان «سه مذهب بزرگ» به طور جداگانه تشریح کرده است.
فصل‌های متفاوت نسبت به آثار مشابه
سه فصل پایانی این کتاب، دربردارنده مباحثی هستند، که سویه این کتاب را نسبت به سایر کتاب‌های منتشر‌شده درباره تاریخ فلسفه و مکاتب فلسفی متفاوت می‌کنند. مانیون در سه بخش پایانی این کتاب، درصدد است تا خوانندگان را با فلاسفه ناآشنا، مکاتب، مباحث و شاخه‌های جدید فلسفه در دنیای مدرن و حتی رگه‌ها و پیام‌های فلسفی در مجموعه‌های تلویزیونی آشنا کند.
خوانندگان در ادامه مطالعه این کتاب با عنوان «عینیت‌گرایی و معاش درست» برای فصل بیست‌و‌یکم روبه‌رو می‌شوند. در این فصل عینیت‌گرایی و معاش درست، به عنوان یکی از فلسفه‌های توسعه‌یافته معرفی می‌شود و اطلاعاتی درباره پایه‌ها، ریشه‌ها و قواعد آن برای دستیابی به رشد معنوی و زندگی بهتر در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد.
«فلاسفه فراموش شده»، عنوان فصل بیست و دوم است. مؤلف در این فصل، با اذعان به این که بیشتر فلاسفه، اروپایی بود‌ه‌اند، به معرفی متفکران و فلاسفه آفریقایی پرداخته است. فلسفه بومی آمریکا (فلسفه سرخپوستان) با بنیان‌ها و نمادهایش در این فصل توضیح داده می‌شود.
«دوازده قدم به سوی یک زندگی بهتر» عنوان فصل بیست و سوم کتاب «ستون‌های فلسفه» است. این فصل با نگاهی روانشناسانه، به استفاده از الکل و تاثیر مخرب آن پرداخته و در ادامه «مسیر بازپروری» را برای خوانندگان و افراد درگیر استفاده از الکل تشریح کرده است. اصول جنبش فلسفی «الکلی‌های ناشناس» از اطلاعاتی است که خوانندگان فارسی‌زبان آثار فلسفی ممکن است با آن آشنا نباشند.
خوانندگان در ادامه، عنوان «هر چیز قدیمی، در عصر جدید نو است» را برای فصل بیست و چهارم کتاب می‌بینند. نویسنده در این فصل، «عصرجدید» را تعریف می‌کند و به باورهایی در عصر جدید که میراث جهان کهن‌اند می‌پردازد. او «تناسخ» را به عنوان یک اصل کهن احیاشده در نظر می‌گیرد و به بررسی ریشه‌ها و درستی و نادرستی آن می‌پردازد. باور به «همزادها»، «آی چینگ» و «ماندلا» نیز با ریشه‌های کهن آن مورد بررسی قرار می‌گیرند. «طالع بینی» دیگر مسئله بررسی‌شده در این فصل است. خوانندگان با «طالع بینی» در دوره‌های مختلف تاریخی آشنا می‌شوند.
«فلسفه و آدم معتاد به تلویزیون» عنوان فصل پایانی کتاب است. مانیون اعتقاد دارد، بسیاری معتقدند که فلسفه کاری ترسناک و دانشگاهی و تهی از حرارت و لطافت طبع است و ارزش تفریحی چندانی ندارد یا در این عصرِ زوال تمرکز، به مغز آسیب می‌زند. اما او معتقد است که فلسفه فراتر از کلاس درس و قفسه کتابخانه است و در این دهکده جهانی، همه می‌توانند فیلسوف باشند حتی کسانی که معتاد به تماشای تلویزیون هستند. او در این فصل به آموزه‌های فلسفی برخی سریال‌های علمی‌ـ‌تخیلی تلویزیونی می‌پردازد تا آنجا که به شخصیت‌هایی می‌رسد که نماد فمینیسم‌اند.
فهرست اصطلاحات فلسفی با شرح کوتاهی درباره آنها و فهرست اسامی فیلسوفان با گزیده‌ای از مهمترین اندیشه‌هایشان دو پیوست پایانی کتاب را تشکیل می‌دهند.
این کتاب ــ صرف‌نظر از برخی اغلاط در ترجمه و نگارش فارسی ــ اثری پرمایه نسبت به تعداد صفحات خویش است و از برخی عناصر جذب‌کننده مانند کادرهای خاکستری برای مطالب حاشیه‌ای بهره می‌برد.
انتشارات «روشنگران و مطالعات زنان»، کتاب «ستون‌های فلسفه: آنچه که لازم است درباره متفکرین بزرگ بدانید» را در 328 صفحه قطع رقعی با شمارگان هزار و 500 نسخه به بهای 25 هزار تومان منتشر کرده است.
دوشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۰:۰۰
نظر شما