به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «اسلام، دین رحمت نه خشونت: پژوهشی در حوزه قرائت رحمانی از دين با نگاه به مستندات و مباحث دينی، اجتماعی، تاريخی»، سه‌شنبه 23 تیرماه 1394 با حضور علیرضا صدرالدینی، نویسنده کتاب، عبدالله نصری، استاد فلسفه و علی‌اصغر محمدخانی، معاون پژوهشی مؤسسه شهر کتاب در محل مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

علی‌اصغر محمدخانی، معاون پژوهشی مؤسسه شهر کتاب در آغاز این نشست به معرفی این کتاب پرداخت و گفت: نویسنده در این کتاب با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی، به سؤال‌هایی پاسخ داده است از قبیل این که: آیا اجرای حدود شرعی در اسلام خشونت است؟، آیا رفتار برخی مسلمانان خشونت‌آمیز است؟، خشونت در اسلام از چه جایگاهی برخوردار است و ابعاد آن در اسلام، فقه و عرفان تا چه اندازه پررنگ است.

غوغای رحمت خداوند
علیرضا صدرالدینی ــ نویسنده کتاب «اسلام، دین رحمت نه خشونت: پژوهشی در حوزه قرائت رحماني از دين با نگاه به مستندات و مباحث دينی، اجتماعی، تاريخی» ــ در این نشست گفت: این کتاب تلاشی است برای نشان دادن سیمای رحمانیت خداوند و اسلام.

وی درباره طرح نگارش این کتاب اظهار کرد: در حدود سی سال پیش، کتابی با عنوان «محبت و مفاهیم اجتماعی آن» نوشتم که بخش‌هایی از آن در روزنامه اطلاعات منتشر شد. بعدها ناشر کتاب پیشنهاد ویراست مجدد کتاب را مطرح کرد. بنا به این پیشنهاد تصمیم گرفتم ضمیمه‌ای درباره رحمت خداوند بنویسم و به کتاب اضافه کنم که حاصل نوشتن مقاله، به شکل کتابی مستقل درآمد.

صدرالدینی ادامه داد: در نوشتن این کتاب جریان و گروه خاصی مد نظرم نبوده است و تنها در نظر داشتم تا به ابعاد و دایره گسترده رحمت الهی بپردازم. کتاب حاضر بر سه محور نوشته شد. محور نخست، «رحمانیت» خداوند است که در بررسی این محور به آیاتی در این‌ باره نیز استناد کردم. محور دوم، نشان دادن «رحمت در اسلام» بود که در بررسی این موضوع هیچ تکلفی به خرج ندادم. محور سوم نیز درباره بررسی احوال پیروان اسلام است که آنها نیز دارای رحمت هستند.

این نویسنده با اشاره به این‌ که در نظام اعتقادی ما خدایی وجود دارد که در زندگی ما اثرگذار است، گفت: اگر خدای ما سخت‌گیر باشد و اهل گذشت نباشد، این ویژگی در ما نیر ظهور و بروز می‌یابد. اما خداوند در طلیعه سوره‌های خود از نام  و صفت «رحمانیت» خویش استفاده می‌کند، زیرا می‌خواهد نخستین تصویر از خودش «رحمت» او باشد.

صدرالدینی سپس به واقعه قیامت اشاره کرد و گفت: «قیامت» یکی از نمادهای رحمت خداوند است، اما متأسفانه برخی تصویری هولناک و ترسناک از مرگ و قیامت برای مردم می‌سازند. البته درست است که برای قیامت و حساب باید برخی ترس داشته باشند اما مردم عادی که لغزش‌های کمی در زندگی خود داشته‌اند نباید از مرگ و روز قیامت بترسند. خداوند در قرآن می‌گوید که قیامت نشان ار رحمت خداوند دارد و این رحمت تا به قدری است که ابلیس به آن رشک می‌برد.

وی با تأکید بر این‌ که «قیامت»، غوغای رحمت الهی است، اظهار کرد: «آیات نویدبخش» الهی را نیز در دو بخش از کتاب بررسی کرده‌ام. در آیه 48 سوره نساء، خداوند می‌گوید که هر چیز را جز «شرک» می‌بخشد. علامه طباطبایی اعتقاد دارد که این آیه، درباره توبه‌کاران نیست، زیرا به همراه توبه، «شرک» نیز بخشیده می‌شود. این آیه فرصتی برای افرادی است که بدون توبه، درگذشته‌اند. خداوند در آیه 190 سوره بقره نیز به مردم می‌گوید که بجنگید، اما جنگ، شروطی دارد که نخست باید در راه خدا باشد. شما شروع‌کننده جنگ نباشید و هیچ‌ گاه در جنگ تعدی نکنید که خداوند تعدی‌کنندگان را دوست ندارد.

وی در ادامه نشست به مسئله «قصاص» در اسلام اشاره کرد و گفت: قصاص نیز ریشه در رحمت و مهربانی خدا دارد. در آیات «قصاص» خداوند از هرگونه تعدی و خونریزی جلوگیری کرده است.

نویسنده کتاب «اسلام، دین رحمت نه خشونت» با انتقاد از چاپ برخی کتاب‌ها با سرمایه‌گذاری‌های هنگفت، تصریح کرد: این کتاب‌ها با شمارگان بالا، به چاپ می‌رسند و دست به دست می‌چرخند و بزرگترین عامل دین‌گریزی مردم و به‌ویژه جوانان را فراهم می‌آورند.

کتابی برای مخاطب عام و عصبی
در ادامه این نشست، دکتر عبدالله نصری، به ایراد سخنان خود درباره این کتاب و اخلاق در جامعه پرداخت و گفت: نویسنده در این کتاب مباحث مهمی را مطرح کرده است و کتاب دارای مخاطب عام است. نوشتن کتاب برای عموم مردم، سخت‌تر از تألیف کتاب برای نخبگان جامعه است. نقطه قوت این کتاب توجه به «روابط اجتماعی» در جامعه است.

نصری ادامه داد: بهتر بود که نویسنده ابتدا مفاهیم «خشونت» و «رحمت» را در کتاب تعریف می‌کرد. به نظرم نویسنده می‌تواند در تجدید چاپ این کتاب فرازی از برخوردهای اهل بیت (ع) با مردم را نیز گرد آورد و ضمیمه این کتاب کند.

این استاد فلسفه با اشاره به این‌ که برخی جریان‌ها به نام اسلام دست به خشونت در جهان می‌زنند و غرب با تمام خشونت‌هایی که دارد می‌تواند به‌راحتی اسلام را متهم به خشونت کند، افزود: وقتی پدیده‌ای را بررسی می‌کنیم باید تمام ابعاد آن را از نظر بگذرانیم و مفاهیم را به‌درستی تحلیل کنیم. برخی در غرب فکر می‌کنند فعل «اعدام» خشونت‌بار است که البته خشونت‌بار بودن آن در فلسفه حقوق بررسی می‌شود. باید به این نکته توجه داشته باشیم که بحث درباره روابط اجتماعی، گاه در بین مردم است و گاهی باید آن را در نظام اجتماعی بررسی کرد. وقتی مقوله نظام اجتماعی مطرح می‌شود، مسئله قانون و قانون‌مداری و مجازات مطرح است. یا تحقق دولت مدرن در عصر مشروطیت، مسئله قانون نیز مطرح و امری مهم شد. البته هستند کسانی که از چارچوب قانون خارج می‌شوند و خودشان را متولی و متفکر امور می‌دانند و در عین‌حال دست به کار غیرقانونی می‌زنند.

این منتقد با اشاره به ابزاری قانونی مانند «پلیس» گفت: اگر پلیس در جامعه ما از امکانات درآمدی و پشتوانه مناسبی برخوردار باشد و بتواند در چارچوب قانون عمل کند و دیگران اجازه نداشته باشند به نام «دین» دست به اقدامات ناشایست بزنند، آن وقت است که انسان در برخی مفاهیم دارای ذهنیت نادرست نمی‌شود.

نصری در پایان با اشاره به این‌ که حیات انسان‌ها ارزشمند است، گفت: باید در اجرای قانون دقیق عمل کرد. اهمیت دیگر این کتاب علاوه بر مفید بودن آن برای افراد جامعه، در این است که برای جامعه‌ای عصبی نوشته شده است، زیرا متأسفانه رفتارهای انسان‌های مختلف، در جامعه نشان از عصبیت دارد. 
 
«اسلام، دین رحمت نه خشونت: پژوهشی در حوزه قرائت رحماني از دين با نگاه به مستندات و مباحث دينی، اجتماعی، تاريخی» از سوی مؤسسه اطلاعات در 328 صفحه با شمارگان یک‌هزار و پنجاه نسخه به بهای 14 هزار تومان منتشر شده است. علاقه‌مندان می‌توانند جلد و صفحات آغازین کتاب را در اینجا ببینند.