آسیبشناسی کتابهای طب سنتی از نگاه متخصصان/ 9
طب چینی و هندی منبع نشر طب سنتی عامه است/ موج کپی در دریای نشر طب سنتی
محمدجواد محسنی، مدیر انتشارات چوگان، ضمن اشاره به لزوم حمایت نهادهای دولتی از نشر تخصصی طب سنتی گفت: منبع کتابهای حوزه طب سنتی برای مخاطب عام ایرانی، طب چینی و هندی است.
نویسنده برای تولید محتوا به آرامش روانی نیاز دارد
وی افزود: افرادی که در حوزه طب سنتی به زبان عربی اشراف کامل دارند و بهعبارتی اصطلاحات را میشناسند، بسیار اندکند و اگر هم وجود داشته باشند، برای تصحیح ترجمه به زمان زیادی نیاز دارند؛ بنابراین وجود یک حمایت مالی از این عده ضروری است. مترجم و نویسنده برای تولید محتوا به آرامش روانی نیاز دارد.
محسنی ادامه داد: افرادی که در دانشکدههای طب سنتی و داروسازی در مقطع دکترا مشغول تحصیل هستند، با مشکل تأمین منبع مواجهند. بعد از دانشآموختگی نیز به دلیل جایگاه نامناسب طب سنتی در کشور، فضایی برای ابراز وجود پیدا نمیکنند.
معاونت علمی ریاستجمهوری انحصاری عمل میکند
این ناشر تخصصی طب سنتی، درباره بیان راهکار برای بهبود وضعیت نشر طب سنتی گفت: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با وجود پیشبینی بخشی برای طب سنتی، بهصورت انحصاری عمل میکند؛ بهعبارتی دیگر با افراد خاصی که همزمان در چند حوزه دیگر به فعالیت مشغولند، همکاری میکند. این شیوه عمل موجب میشود تا بودجه تعیین شده بعد از چرخش در اختیار همین عده قرار گیرد.
وی عنوان کرد: به نظر میرسد که برخی فعالان این حوزه به جای پرداختن به موضوع اصلی، به مباحث جانبی میپردازند؛ بهعبارتی دیگر طرحی تعریف میشود که بیشتر در حد پژوهشهای دانشجویی است، اما به دلیل نبود برنامه مدون شاهد دوبارهکاری هستیم. بیشتر این کارها نیز به نام مجریان طرح تمام میشود و این در حالی است که بخش خصوصی با نگاه عاشقانهای که به کار خود دارد، راحتتر میتواند در این بخش فعالیت کند.
دولت حامی تلاشهای علمی باشد
محسنی درباره نقش دولت در حوزه نشر و پژوهشهای حوزه طب سنتی افزود: دولت در موضوع تلاشهای علمی حوزه طب سنتی باید نقش حامی داشته باشد. متأسفانه دولت فضایی برای بخش خصوصی ایجاد نمیکند، بلکه این بخش را رقیب خود میداند. بخش خصوصی میتواند با بودجه دولتی کارهای بهتری انجام دهد و با حمایت میتواند آثار فاخرتری تولید کند.
مدیر انتشارات چوگان درباره بهره عموم از کتابهای تخصصی طب سنتی گفت: ایران به واسطه وجود منابع معتبر در حوزه طب سنتی، بسیار غنی و صاحب دریایی از اطلاعات است؛ اطلاعاتی که در کتابهای خطی این حوزه محصور شده است. بنابراین فقط متخصصان میتوانند از این منابع استفاده کنند.
وی ادامه داد: برای بهرهمندی از این کتابها به نسخه تایپی و مقابله آنها نیاز است. در صورتیکه این کار صورت بگیرد، شاهد تحول در نظام سلامت خواهیم بود.
منابع کهن ما نباید در کتابخانهها بمانند
محسنی در ادامه با اشاره به نفوذ منابع طب چینی و هندی در دنیا عنوان کرد: در حال حاضر کتابهای معتبر و علمی طب چینی و هندی در دانشگاههای دنیا بهعنوان منابع درسی تدریس میشوند؛ منابع کهن ما نباید در کتابخانهها بماند و بهعبارتی دیگر اگر این کتابها تصحیح و در اختیار داروسازان و پزشکان قرار گیرد، بازخورد آن در جامعه دیده خواهد شد.
این فعال عرصه نشر طب سنتی گفت: مقالات و پژوهشهای دانشگاهی نیز میتوانند با رویکرد طب سنتی تدوین شوند. در صورتیکه تعداد مقالات پژوهشگران ایرانی، درباره طب سنتی در وسعت جهانی افزایش پیدا کند، موجب تغییر دیدگاه پزشکان نوین در داخل و توجه جامعه پزشکی در سطح بینالملل خواهد شد.
ورود تجربیات عطاریها به عرصه کتابهای علمی
وی درباره رونق بازار کتابهای طب سنتی برای مخاطب عام نیز اظهار کرد: متأسفانه مردم ما تمایل دارند در هر شاخه و زمینه ابراز نظر کنند و از سوی دیگر برخی ناشران هم به خود اجازه میدهند با کپیبرداری از منابع مختلف کتاب منتشر کنند.
محسنی افزود: برخی منابع حوزه طب سنتی که برای مخاطب عام تولید میشود، کپیبرداری از محتوای منابع خارجی یعنی طب چینی و هندی است و این در حالی است که در صورت برچیده شدن بازار کاذب نشر عمومی طب سنتی و با وجود کتابهای علمی در این حوزه، بسیاری از نویسندگان برای تألیف منبع برای عامه مردم ترغیب میشوند. طی نیم قرن اخیر در این حوزه تجربیات عطاریها نیز به کتابها راه پیدا کرده است.
ممیزی کارساز نیست
مدیر انتشارات چوگان در ادامه درباره لزوم دخالت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ممیزی آثار عمومی حوزه طب سنتی گفت: دخالت ارشاد دوای کار نیست، باید فرهنگ عمومی ارتقاء پیدا کند تا مردم همه چیز را باور نکنند. تا زمانی که فرهنگ متحول نشود، هر مطلبی مطالعه و باور میشود. تا زمانی که کتابی مخاطب دارد، حتی از کانالهای زیرزمنی نیز کتاب منتشر و توزیع میشود.
وی تاکید کرد: فرهنگسازی از سوی نهادهایی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان صدا و سیما در انتخاب مخاطب کتابهای حوزه طب سنتی مؤثر خواهد بود؛ بنابراین ممیزی کارساز نیست.
مروری بر پرونده
نویسنده و متخصص طب سنتی، با اشاره به وضعیت آشفته نشر حوزه طب سنتی در ایران گفت: در دو بخش نشر دولتی و دانشگاهی، ممیزان آشنا با موضوع طب سنتی در کشور وجود ندارد. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمد دریایی را اینجـــــــــا بخوانید.
عضو گروه مؤلفان دائرهالمعارف تاریخ پزشکی اسلام و ایران در فرهنگستان علوم با تأکید بر لزوم دخالت وزارت بهداشت در فرایند تولید کتاب در حوزه طب سنتی گفت: امروزه جریانهایی در حوزه کتابهای طب سنتی شکل گرفته که موجب ایجاد بازار سودجویی برای برخی افراد شده است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر یوسف بیگباباپور را اینجــــــــــا بخوانید.
ناشر، مترجم و مصحح کتابهای حوزه طب سنتی معتقد است: افرادی که میخواهند در این حوزه دست به قلم ببرند، علاوه بر آشنایی با زبان مبداء یعنی عربی، باید به زبان مقصد یعنی فارسی نیز با هدف انتقال بهتر مفاهیم این حوزه آشنایی کامل داشته باشند. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر احسان مقدس رااینجــــــــــا بخوانید.
انتشارات آرمان رشد، دو کتاب «دفاع از حریم طب سنتی ایرانی» و «ویژگیهای طب اسلامی ایرانی» را به قلم محمد دریایی، متخصص حوزه طب سنتی منتشر کرد. گزارش کامل معرفی این دو کتاب جدید حوزه طب سنتی در (ایبنا) را اینجــــــــــا بخوانید.
محقق علوم طبیعی و عضو انجمن داروهای طبيعی آمريكا، بااشاره به تلاشهای گسترده در حوزه تصحیح متون کهن طب سنتی گفت: در حوزه نشر طب سنتی بهویژه بعد از سال 85، شاهد یک انفجار و تحول بزرگ بودهایم. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر امید رجبی کبود چشمه را اینجــــــــــــا بخوانید.
مصحح کتابهای «الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه» و «ذخیره خوارزمشاهی» با اشاره به ریشه طب سنتی در فلسفه روح و بدن گفت: مصحح باید تلاش کند کهنترین نسخهها را در اختیار داشته باشد، در غیر اینصورت چندین نسخه را با هم مقایسه کند تا سره از ناسره تفکیک شود. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر حسن تاجبخش را اینجـــــــــــا بخوانید.
مدیر انتشارات سفیر اردهال، با اشاره به وجود موضوعات بکر در حوزه نشر طب سنتی گفت: با توجه به تمایل ناشران غیر تخصصی به فعالیت در حوزه طب سنتی، بهنظر میرسد نشر طب سنتی لوث شده است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با حسین عابدینی را اینجــــــــــــــا بخوانید.
مشاور معاون آموزشی وزارت بهداشت با تأکید بر لزوم شکلگیری جریان نقد کتابهای طب سنتی گفت: با ایجاد سد ممیزی برای کتابهای عمومی طب سنتی، آن هم از سوی مرجعی که ممیزی آثار جزو وظایف پیشبینی شدهاش نیست، موافق نیستم. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر محمدعلی محققی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
نظر شما