پرداختن به قیام پانزدهم خرداد به عنوان نقطه عطف مسیر نهضت اسلامی ایران و سرفصل آغازین انقلاب و تشریح ابعاد آن، مخصوصا برای کودکان و نوجوانان که آیندهسازان این کشور هستند از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ اما متاسفانه نویسندگان اندکی در حوزه کودک و نوجوان این واقعه تاریخی را برای بچهها به رشته تحریر درآوردهاند.
کتاب «خروس در استوانه سیمانی» نوشته کاوه بهمن
از جمله محدود کتابهایی که به صورت خاص به این موضوع پرداختهاند میتوان به «خروس در استوانه سیمانی» اشاره کرد. این کتاب دربردارنده داستانی برای کودکان و نوجوانان درباره روزهای انقلاب و قیام 15 خرداد است که بوسیله كاوه بهمن به رشته تحریر درآمده و برای نخستین بار در بهمن ماه سال 1373 از سوی سازمان تبلیغات اسلامی در قطع پالتویی با شمارگان سه هزار و 300 نسخه در قالب 23 صفحه منتشر شد.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: « كنار بیشهزار بزرگی، روستای كوچكی واقع شده بود. یك روز صبح زود قبل از طلوع خورشید، خروسی از لانهی خود خارج شد و قدمزنان با آهنگ زیبایش به طرف بیشهزارها حركت كرد، تا این كه به روباه مكاری رسید كه مشغول خوردن شكاری بود. روباه با دیدن خروس به هوس افتاد كه او را شكار كند، بنابراین با مكر و حیله خود را دوست خروس معرفی كرد. اما چون آن روز روباه تا حدودی سیر بود از شكار خروس صرفنظر كرد. اما فردای آن روز توانست خروس سادهدل را با نیرنگی شكار كرده و بخورد...»
«موهای تو خانه ماهیهاست» نوشته محمدرضا شرفی خبوشان
«موهای تو خانه ماهیهاست» نوشته محمدرضا شرفی خبوشان نیز کتاب دیگری است که چگونگی شکلگیری واقعه 15 خرداد را به صورت داستان برای نوجوانان بیان میکند. جریان این رمان درباره نوجوانی است که ناخواسته در روز 15 خرداد 42 با جمعیتی همراه میشود که از پیشوا به سمت تهران حرکت میکنند تا بنا بر اعتقادات قلبیشان امام خمینی (ره) را یاری کنند. این نوجوان به عنوان راوی، این جمعیت را تا زمانی که این واقعه رخ میدهد همراهی میکند.
در واقع در این رمان هم عینیت و هم واقعیت وجود دارد و هم با زبان داستانی، دلایل به وجود آمدن این واقعه مورد بررسی قرار میگیرد. این رمان در سال 1392 بهعنوان رمان اول ادبیات داستانی انقلاب اسلامی در بخش نوجوان برگزیده شد.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «کامیون تندتر میرود و ما را بالا و پایین میاندازد. پشتش، خاک دوباره بلند میشود و بعضی ها کلاههایشان را که از ورامین سر کردهاند، دوباره برمیدارند و میگذارند توی جیبشان یا پَر شالشان. دست یکی دو نفر، دستغاله میبینم. یکی بیلش را هم با خود آورده توی کامیون. موها تکان میخورد و روی سر کچل بعضیها هم یک لایه غبار نشسته است. شره عرقها، روی گرد و خاک سر یک نفر هاشور زده و خنده دار شده. میخواهم بخندم، اما دلم خالی است. به قول ننهام، با شکم خالی نمیشود خندید. راست میگوید ننهام، خنده مال شکم پرهاست، اصلا مال کسی است که شکم دارد. خنده به آنها میآید که شکمشان با خندهای که میکنند بالا و پایین برود.
یاد ننهام میافتم. چه کار میکند الان؟ دختر غاضریه کجاست؟ من چه طور تا این جا آمدم؟ آن سرِوقت رسیدنِ حسنِ اوس رحیم و تاراندن سگها، این سرِوقت پیداشدن کامیون، هم معجزه است هم خیلی عادی است. حسنِ اوس رحیم آن طرفها بود. خوب، معلوم بود که رسیدنش عجیب غریب نبود. صدای سگها را هم که شنیده. کامیون هم که ربطی به ما نداشته. راه خودش را میرفته. به قول آقای پرتوی، خیلی چیزهای معمولی برای ما معجزه است. یا نه، چی بود؟ آهان، خیلی معجزه ها، به چشم ما اتفاق های معمولی است. اگر خوب بنشینیم و فکر کنیم، معجزه است....»
«یحیی و یاکریم» نوشته محمدرضا شرفی خبوشان
«یحیی و یاکریم» کتاب دیگری از محمدرضا شرفی خبوشان است که به تازگی به عنوان یک جلد از مجموعه «داستانهای انقلاب» برای گروه سنی نوجوان از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است. تلاش نویسنده در نگارش این رمان این است که هم جاذبههای داستانی داشته باشد و هم در آن به ریشهها و دلایل روی دادن واقعه 15 خرداد پرداخته شود تا نوجوانان با خواندن کتاب بتوانند شناخت خوبی از ماهیت این رویداد پیدا کنند.
شرفیخبوشان در «یحیی و یاکریم» تلاش کرده از همه ظرفیتهای تکنیکی رمان نویسی استفاده کند تا مخاطب نوجوان با کنجکاوی همه حوادث را دنبال کند و از آن لذت ببرد و در همین بستر نکات کلیدی که برای کشف ماهیت و ریشههای واقعه 15 خرداد ضروری است به مخاطب نوجوان انتقال داده شود. این داستان با دو زاویه دید «دانای کل» و «اول شخص» روایت می شود؛ اول شخص آن نوجوانی است که در زمان حال به سر میبرد و تاثیرات واقعه 15 خرداد را مشاهده میکند و با نگاهی جستجوگر درپی کشف ماهیت این واقعه بر میآید. از سوی دیگر دانای کل در جای جای فصول کتاب شخصیتهای مختلفی را توصیف کرده و به هم پیوند میزند و این موجب شده که مخاطب نوجوان در یک زمان با چند داستان همزمان پیش برود و جذابیت داستان حفظ شود.
«دايرهالمعارف انقلاب اسلامي: ويژه نوجوانان و جوانان»
کتاب «دايرهالمعارف انقلاب اسلامي: ويژه نوجوانان و جوانان» نیز مشتمل بر معرفي مفاهيم انقلاب، گردهمايي مبارز، شخصيتها، رويدادها، مكانها و زمانهايي است كه به نحوي با پديده انقلاب اسلامي مربوط هستند. این کتاب که بهاهتمام دفتر ادبيات انقلاب اسلامي برای نخستین بار در سال 1384 از سوی انتشارات سوره مهر در قالب۲۸۶ صفحه با شمارگان دو هزار و 200 نسخه و قیمت 75 هزار ریال منتشر شد نیز میتواند به صورت مختصر اطلاعاتی در باره واقعه 15 خرداد در اختیار بچهها قرار دهد.
نظر شما