به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «نقد و بررسی محتوای کتاب‌های تاریخ علم در سال 1393» عصر دوشنبه (21 اردیبهشت‌‌ماه) با حضور دکتر یونس کرامتی، سردبیر فصلنامه نقد علوم محض و کاربردی، دکتر امیرمحمد گمینی، استادیار پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران، دکتر حمید بهلول، دکترای تاریخ علوم پژوهشگاه علوم انسانی و حسن سالاری، پژوهشگر و نویسنده کودک و نوجوان در سالن کارنامه نشر برگزار شد.
به حوزه تاریخ علم اسلامی کمتر پرداخته شده است
گمینی در این نشست درباره نشر آثار حوزه تاریخ علم گفت: تاریخ علم به‌ویژه در حوزه نجوم نشر پویایی ندارد و از سوی دیگر به حوزه تاریخ علم اسلامی نیز کمتر پرداخته شده است.
وی افزود: تولید کتاب به‌ویژه در شاخه هیأت در قرن هفتم هجری قمری با جهش همراه بوده است. محتوای این آثار پیش از این تاریخ کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
نگاه غیرتخصصی در تألیف منابع تاریخ علم
گمینی، با تأکید بر لزوم پژوهش برای تولید کتاب در حوزه تاریخ علم اظهار کرد: برای قضاوت درباره تاریخ علم اسلامی، باید به منابع مستدل موجود در بازار نشر توجه کرد. اصلی‌ترین مشکل در حوزه تألیف کتاب با موضوع تاریخ علم، اظهارنظر افراد غیرمتخصص است.
استادیار پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران گفت: از جمله آسیبهای این حوزه، ورود متخصصان دیگر رشته‌ها مانند فیزیک، تاریخ و حتی پزشکی به مباحث تاریخ علم است.
پرداختن به تاریخ علم، یکی از استاندارد‌های آموزش است
در ادامه این نشست، حسن سالاری، پژوهشگر و نویسنده کودک و نوجوان، درباره تفاوت تولید کتاب با موضوع تاریخ علم برای کودک و مخاطب بزرگسال عنوان کرد: پرداختن به تاریخ علم، امروز به‌عنوان یکی از استاندارد‌های آموزش است. حجم کتاب‌های حوزه تاریخ علم در کشورهای غربی قابل ملاحظه است و اگر زندگی‌نامه‌ها را نیز در زمره این دسته قرار دهیم، یکی از پرتیراژ‌ترین کتاب‌ها در جوامع پیشرفته به این دسته از آثار اختصاص دارد.
وی افزود: بازار نشر ایران نیز یکی از مشتریان زندگی‌نامه‌های دانشمندان خارجی است. برای تولید کتاب‌های مناسب در حوزه کودک و نوجوان، نیازمند پیش‌زمینه‌هایی هستیم. نویسنده این حوزه باید منابع مستندی در اختیار داشته باشد، چراکه وظیفه این دسته مراجعه به نسخ خطی نیست.
این پژوهشگر و نویسنده کودک و نوجوان گفت: شیوه تفکر و عملکرد دانشمندان، موضوع اصلی کتاب کودک و نوجوان با موضوع تاریخ علم است. هویت‌بخشی، هدف این شیوه تولید کتاب است. نظام آموزش کشورهای غربی تشریح شیوه تفکر دانشمندان بسیار بااهمیت است.
تأثیر ساده‌نویسی در کیفیت کتاب‌های کودک و نوجوان
سالاری، درباره روش تولید کتاب کودک و نوجوان اظهار کرد: تاریخ علم، با دو روش ذهنی و عینی صورت می‌گیرد که البته روش عینی مؤثرتر است.
وی در ادامه با اشاره به تأثیر ساده‌نویسی در کیفیت کتاب‌های کودک و نوجوان افزود: گاهی ساده‌نویسی صرف موجب برداشت نادرست مخاطب خواهد شد که در نهایت این آثار هویت‌سازی را نیز دچار مشکل خواهد کرد.
سالاری درباره آسیبهای بزرگ‌نمایی در کتاب‌های کودک و نوجوان با موضوع تاریخ علم نیز گفت: بزرگ‌نمایی در تاریخ علم برای کودک و نوجوان با افزایش سن مخاطب زمینه شک را ایجاد می‌کند.
این پژوهشگر و نویسنده کودک و نوجوان درباره آسیبهای ترجمه در حوزه تاریخ علم عنوان کرد: به‌عنوان نویسنده کودک و نوجوان مخالف افزودن مطلب به متن ترجمه شده نیستم. برای افزودن مطالب جدید به‌طور حتم باید با استفاده از علامت به مخاطب پیغام دهیم که واژه یا جمله افزوده شده از سوی مترجم است.
بررسی آسیبهای ترجمه در حوزه تاریخ علم
یونس کرامتی، سردبیر فصلنامه نقد علوم محض و کاربردی نیز در ادامه با طرح موضوعی درباره ترجمه در حوزه تاریخ علم تصریح کرد: یکی از آسیبهای ترجمه در حوزه تاریخ علم ترجمه، افزودن مطالبی تازه به متن اصلی است.
در ادامه این نشست حمید بهلول، دکترای تاریخ علوم پژوهشگاه علوم انسانی، به تشریح عملکرد مؤسسه میراث مکتوب در تولید کتاب پرداخت.
دوشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۹:۴۹
نظر شما