نشست نقد و تحلیل جایزه قلم زرین برگزار شد
سرشار: جایزه قلم زرین متعهدانه است/علی اکبر ولایتی نخستین کسی بود که به ما کمک کرد
محمدرضا سرشار در نشست نقد و تحلیل جایگاه جایزه قلم زرین گفت: ما در دهه 60 به جز جایزه وزارت ارشاد در زمینه داستان جایزه دیگری نداشتیم. تقریباً از نیمه اول دهه 70 جوایزی خصوصی تأسیس شد که ظاهراً خصوصی بود اما اغلب هزینههای آن را وزارت ارشاد تقبل میکرد.
وی افزود: انجمن قلم گفت که این کتاب این مسایل را دارد و بد است که از طرف ارشاد به عنوان کتاب تقدیری مطرح شود. آقایان به جای اینکه مستندات ما قانعشان کند یا توضیحی از ما بخواهند بلافاصله مصاحبهای سفارشی در کتاب هفته، ارگان وزارت ارشاد تدارک دیدند و پرسش کننده و پاسخ دهنده سعی کردند به آن ایرادهایی که ما در آن نامه به آقای مسجدجامعی نوشته بودیم پاسخ دهند. آنها یک طرفه به قاضی رفتند و یک طرفه هم برگشتند.
این نویسنده کودک و نوجوان و بزرگسال ادامه داد: در دوره ابتدای روی کار آمدن دولت اصلاحات و در زمان وزارت آقای مهاجرانی ، ایشان دید که وزارت ارشاد طی 20 سالی که از انقلاب گذشته هیچ کتابی را در زمینه داستان به عنوان رمان و داستان برگزیده انتخاب نکرده است. فکر کنم تنها در زمینه داستان هم این اتفاق در زمینه جوایز ادبی ارشاد رخ داده بود. آقای مهاجرانی به تصور خودش جشنواره انتخاب 20 سال ادبیات داستانی پس از انقلاب را راه اندازی کرد، یعنی جدای از جوایز رسمی ارشاد. او با روشی بسیار غلط و غیر علمی و کاملاً جهت دار 20 نویسنده را با 20 اثرشان از سالهای پس از انقلاب انتخاب کرد و در سال 1379 به آنها جایزه دادند که آن موقع هم ما اعتراضهایی کردیم اما قدرت در دست کس دیگری بود.
این منتقد ادبی توضیح داد: این چند اتفاق باعث شد که در سال 79 چند تن از دوستان ما و آنهایی که تعهدی به اسلام، انقلاب و قانون اساسی داشتند به انجمن قلم که یکسال بود تأسیس شده بود پیغام دهند و خواهش کنند که چرا شما یک جایزه ادبی مستقل تشکیل نمیدهید که دستکم کتابهای ارزشی و نویسندگان متعهد هم دیده شوند؟. تا آن زمان حدود 5 یا 6 جایزه خصوصی تأسیس شد که ربطی به جریان فکری انقلاب نداشت و هزینه همه را هم وزارت ارسال تقبل میکرد. به هر حال ما به عنوان نخستین جایزه ادبی که متعهد به انقلاب و ارزشهای انقلاب اسلامی است را در سال 1379 تأسیس کردیم منتها نخستین بحثهایمان این بود که جایزه هزینه دارد و تشکیلات میخواهد.
وی ادامه داد: آن زمان آقای ولایتی که در جلسه هیأت مؤسس انجمن بود گفتند من هزینه جایزه را میپردازم. حتی برای شروع با هزینه خرید کتابها برای داوری چک 500 هزار تومانی به ما داد. آن موقع وزارت ارشاد بنیاد فعلی ادبیات داستانی را نداشت بلکه دفتر مطالعات و تحقیقات داستانی داشت. جوان خوبی در رأس آن بود که با ما همفکر نبود اما آنقدر انصاف داشت که ارزش و جایگاه ما و انجمن قلم را میدانست. از او خواهش کردیم وزارت ارشاد کمکی به جایزه ما کند و آن سال هم ما همین هزینه را از ارشاد گرفتیم. نخستین دبیر جایزه ما سمیرا اصلانپور بود و قرار هم بود جشنواره سالانه برگزار شود. ایشان در حین کار اعلام کرد که کار سخت است و نمیشود و نمیرسیم و اولین جشنواره ما دوسالانه شد و در آبان 1381 برگزار شد. آن هم با دبیری راضیه تجار در سه شاخه داستان، پژوهش ادبی و شعر. ارزش این جایزه تا به امروز بالاترین میزان را نسبت به دیگر جوایز داشت و ما با اعطای هشت سکه کارمان را شروع کردیم.
محمود بشیری نیز در این نشست گفت: من به عنوان یک معلم دانشگاه با جایزه قلم زرین آشنا هستم. چون به حوزه شعر و داستان هم علاقهمندم. کتابهایی که در انجمن قلم ایران و قلم زرین انتخاب میشوند در دانشگاه به عنوان کار پژوهشی به دانشجویان معرفی میکنم. به طور مثال در حوزه داستان کتاب «قاعده بازی» فیروز زنوزی جلالی را به عنوان پایاننامه به دانشجو دادم و کار خوبی هم از آب در آمد. یا کتاب «مأمور» علی مؤذنی که برای نخستین بار در جایزه قلم زرین به آن جایزه تعلق گرفت.
احمد شاکری، نویسنده و منتقد ادبی نیز در این نشست گفت: اگر قرار باشد بین جایزه قلم زرین و دیگر جوایز تفکیک و تناسبی را بسنجیم باید نمایندگانی را از آن جوایز در این نشست دعوت کنیم. همانطور که به لحاظ معنوی خودم را متعلق به جایزه قلم زرین میدانم خود را متعلق به جایزه جلال نمیدانم گرچه چند دوره هم آنجا داوری کردهام. به گمانم باید نمایندگانی وجود داشته باشد که گفت و گو ها با طرح دلایل انجام شود. به گمانم تعدد چنین جلساتی لازم است و آماری هم میتوان در این قبیل نشستها ارایه داد.
وی افزود: این آمارها خودش زبان گویا و سخن دارد. یکی از مسایل کلی در حوزه ادبیات این است که پرسش کلی پاسخ کلی میطلبد. وقتی روی جشنوارهای تمرکز دارید باید ببینیم که پرسشهای در این زمینه چیست و چگونه باید پاسخ داد. سوال من این است که چرا باید روی یک جشنواره متمرکز شد. شاید به این دلیل که یکی از مهمترین موضوعات در کشور ما جشنوارهها بوده روی آن متمرکز شدهاید؟
نشست نقد و تحلیل جایگاه جایزه قلم زرین در میان جوایز ادبی کشور عصر امروز در سالن کارنامه نشر برگزار شد.
نظر شما