اسماعیل امینی، منتقد و پژوهشگر ادبی،در محفل قول و غزل بیان كرد: آثار سعدی همچون دژی استوار از بنیانهای فكری و فرهنگی ما حفاظت میكند.
در این مراسم كه رنگ و بوی شاعرانه اردیبهشتی داشت، سعید بیابانكی، اسماعیل امینی، محمود حبیبی كسبی، عبدالحمید ضیایی و شاعران جوان و دوستداران شعر حضور داشتند.
سعید بیابانكی، شاعر طنزپرداز كشورمان، در ابتدای این مراسم با تبریك فرا رسیدن ماه رجب و میلاد امام علی (ع) گفت: همچنین ماه اردیبهشت را نیز تبریك میگویم كه ماهی است منتسب به شعر و شاعران.
بیابانكی ادامه داد: در ماه اردیبهشت كه با تولد سعدی شروع و با خیام ختم میشود، شاهد تولد یا درگذشت شاعران بزرگی هستیم و میتوان این ماه را ماه شاعران نامید. دوم اردیبهشت نیز سالروز تولد قیصر امینپور بود كه یادش را گرامی میداریم. قیصر كه از استوانههای راسخ و بزرگ شعر انقلاب است، از شاعرانی بود كه میتوان گفت در جوانی از سوی حوزه هنری كشف شد و دو كتاب «تنفس صبح» و «در كوچه آفتاب» او در اوایل دهه ۶۰ از سوی حوزه هنری منتشر شد كه با استقبال زیادی نیز مواجه بود.
قیصر با شعر و زندگیاش به بسیاری از سوالات پاسخ داد
اسماعیل امینی نیز در این مراسم درباره مرحوم قیصر امینپور گفت: همیشه این تصور وجود دارد كه شاعران و افراد بزرگ كسانی هستند كه در گذشته بودهاند و همعصر ما نیستند؛ درواقع آن ها را در رویای پشت سرمان میبینیم نه رویاروی خودمان. این در حالی است كه بسیاری از افرادی كه در روزگار ما زندگی میكنند و همقطار و همروزگار ما هستند نیز جزو افراد برجسته و مهمی هستند كه به چشم تردید به آن ها نگاه میكنیم.
وی ادامه داد: افراد زیادی هستند كه قیصر امینپور را از نزدیك دیدهاند و از نظراتش استفاده كردهاند. من در جلسه نقد كتاب «دستور زبان عشق» كه خود قیصر هم بود این را گفتم كه او با زندگی و شیوه شاعریاش به بسیاری از پرسشهای موجود پاسخ داد. زندگی، رفتار و خلق و خوی قیصر بسیار شبیه شعرش بود و به همان بیپیرایگی كه شعر میگفت زندگی میكرد.
این نویسنده اظهار كرد: پرسشهایی مطرح است كه به نظر میرسد پاسخی ندارند مثلا این كه شاعری هست كه شبیه شعرش باشد و شعرش شبیه خودش باشد؟ یا این كه شعری هست كه هم ارزش ادبی داشته باشد و بتوان آن را تدریس كرد و هم با زبان مردم عادی همخوانی داشته باشد؟ قیصر با زندگی و شعرش به سوالاتی از این قبیل پاسخ داد و نشان داد كه میتوان این موارد را با هم جمع كرد. شعر او هم صمیمی است و هم نمونهای از بلاغت است كه میشود آن را درس داد.
سعدی مدافع اخلاق انسانی بود
اسماعیل امینی در ادامه این برنامه با بیان این كه یكی از اركان شعر فارسی سعدی است، گفت: سعدی و شعرهایش از چند جهت اهمیت دارند؛ یكی از آن ها این است كه روزگار سعدی روزگاری بود كه زبان فارسی دچار تشتت شده بود و متون آن دوره بسیار متكلف و مصنوع و به دور از زبان طبیعی نوشته میشدند كه خواندنش از حوصله خارج بود. در آن دوران این نویسندگان به نوعی مفاخره میكردند و توانایی ادبی خودشان را به رخ یكدیگر میكشاندند كه آن را نثر فنی، متكلف و مصنوع مینامیم؛ اما سعدی گونه شیوای نثر فارسی را در گلستان به كار برد كه هم امتیازات آن نوع نوشتهها را داشت یعنی آهنگین و خوشایند بود و هم شیوا؛ روان و طبیعی بود.
این مدرس ادبیات ادامه داد: بخش دیگر اهمیت شعر سعدی به این برمیگردد كه در روزگار او بسیاری از نهضتهای فكری و عرفانی و مذاهب مختلف كلامی ایجاد شده بود، با این احوال آشنا هستیم و افرادی را میشناسیم كه اهل اندیشه نیستند اما به خاطر باورهایشان حاضرند هر كاری بكنند. سعدی در آثارش با این مضحكه مقابله كرده، آن ها را دست انداخته و عیبها و نواقصشان را بیان میكند كه این كار یعنی مقابله كردن با توهمات كار سادهای نبوده و نیست.
دكتر امینی همچنین اظهار كرد: یكی دیگر از ویژگیهای آثار سعدی این است كه در شرایطی كه سقوط اخلاقی وجود داشت كه حاصل فاسد شدن نهضتهای فكری بود و روابط و مناسبتهای انسانی به هم خورده بود، سعدی كار مهمی كرد و پرچم اخلاق را برافراشته كرد. او مدافع اخلاق انسانی بود و اجازه نداد این ارزش های اخلاقی و انسانی از بین برود. این مسئلهای است كه حتی از ارزش ادبی آثار او نیز بیشتر و مهم تر است و اكنون به ما رسیده است. از آنجا كه این منطق و نظام فكری مبتنی بر بزرگمنشی، كرامت، گذشت، انساندوستی و ... با زندگی و بنیان فرهنگی ما آشناست، هنگامی كه سعدی را میخوانیم احساس میكنیم او از جنس زمان ما حرف زده است. درواقع سعدی آثاری را خلق كرد كه همچون دژی استوار، از بنیانهای فكری و فرهنگی ما حفاظت میكند.
این شاعر و منتقد ادبی بیان داشت: البته من نمیگویم هرچه سعدی گفته تمام و كمال است و جای نقد ندارد، نقدهایی به شیوه نوشتن و شاعری او شده و جای بحث و بررسی دارد اما معتقدم بنای اندیشهای كه سعدی برای ما به جا گذاشته بنای استواری است اما حیف كه ما سعدی نمیخوانیم و نه تنها سعدی نمیخوانیم بلكه به طور كلی از مطالعه فاصله گرفتهایم.
نظر شما