وی در پاسخ به این پرسش که «آیا شما با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران با این سبک و سیاق موافقید یا راهکار دیگری برای بهتر برپا شدن این رویداد فرهنگی دارید؟» عنوان کرد: در میان گونهها و انواع شیوههای برگزاری نمایشگاه کتاب، شیوه برپایی نمایشگاه کتاب تهران البته اگر مقدمات این رویداد فرهنگی به درستی انجام شود چندان مشکلدار نیست.
ضرورت انتخاب مکان مناسب برای نمایشگاه کتاب تهران
این عضو هیأت امنای موسسه خانه کتاب در ادامه سخنانش، توضیح داد: ناگفته نماند که محل برپایی نمایشگاه کتاب تهران، چه آن زمانی که در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برپا میشد و چه اکنون که سالهاست در مصلای امام خمینی (ره) برپا میشود، حقیقتاً و انصافاً جایگاه شایستهای برای نمایشگاهی که نمایانگر ابعاد فرهنگی، دانشی و پژوهشی کشورمان است، نیست؛ نه مصلا و نه محل دائمی نمایشگاهها، برای نمایشگاه کتاب تهران ساخته نشدهاند. اگر مکان مناسبی برای آن در نظر گرفته شود و با برنامهریزیهای دقیق و از پیش تعیین شده برگزار شود، بدون تردید با همین سبک فعلی خود، موفق خواهد بود.
نمایشگاه کتاب تهران پس از هر دوره برپایی، آسیبشناسی شود
حجتالاسلاموالمسلمین مهدویراد با بیان اینکه متولیان برپایی نمایشگاه کتاب تهران باید پس از اتمام هر دوره از این رویداد به آسیبشناسی آن بپردازند، گفت: سال گذشته که نمایشگاه کتاب تهران بیست و دوم اردیبهشت ماه تمام شد، بخش خارجی آن به ویژه بخش عربی تا یکی ـ دو ماه اخیر که در آستانه برپایی دوباره آن هستیم، به دست فراموشی سپرده شد که بدون تردید این کار درستی نیست.
بخش اندکی از نتایج پژوهشهای متفکران جهان اسلام عرضه میشوند
سردبیر فصلنامه تخصصی نقد کتاب قرآن و حدیث در پاسخ به این پرسش که «چه راهکارهایی برای غالب شدن رویکرد نمایشگاهی بر جنبه فروشگاهی این رویداد فرهنگی دارید؟» برنامهریزی را بهترین راهکار دانست و اظهار کرد: متأسفانه در بخش عربی نمایشگاه کتاب تهران، بخش اندکی از نتایج پژوهشها و تحقیق متفکران جهان اسلام عرضه میشوند. چرا چنین میشود؟ چون وقتی همه کارها در دقیقه 90 انجام شود، همانهایی که از قبل ریلگذاری شدهاند به صورت خودجوش به نمایشگاه میآیند در نتیجه نوعاً در نمایشگاه در این حوزه، با اُفت تعداد آثار مواجه هستیم.
ضرورت راهاندازی دبیرخانه دائمی برای نمایشگاه کتاب تهران
این پژوهشگر حوزه دین ادامه داد: در صورتی که اگر یک دبیرخانه دائمی برای نمایشگاه کتاب تهران راهاندازی شود تا در طول سال به امور مربوط به این رویداد فرهنگی با فراغ بال و دقت بیشتری بپردازد و با ناشران کشورهای دیگر ارتباط مستمر برقرار کند، بدون تردید در هر دوره از نمایشگاه کتاب تهران در بخش خارجی، تازهترین و کیفیترین آثار را شاهد خواهیم بود.
وی افزود: به خاطر دارم از تلویزیون سوریه سخنرانی استاد محمد ادنان سالم، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان سوریه و مدیرعامل دارالفکر دمشق را شنیدم که میگفت «نمایشگاه کتاب تهران بهترین نمایشگاه در دنیاست. آنهایی که مراجعه می کنند واقعاً کتاب را میشناسند و برای خرید کتاب میآیند.» همچنین خودم از مرکز نشر وی در دمشق دیدن کردم و متوجه شدم که در این مرکز دفتری با عنوان دفتر نمایشگاههای کتاب وجود دارد؛ وظیفه این دفتر برقراری ارتباط مستمر با نمایشگاههای کتاب دنیا به منظور شرکت در آنها است.
عضو هیأت امنای موسسه خانه کتاب ادامه داد: اگر چنین اقدامی در نمایشگاه کتاب تهران نیز صورت بگیرد بدون تردید این نمایشگاه از انبار کتاب به محلی برای نمایش مجموعه نتایج پژوهشهای جهان عرب به منظور دسترسی آسان محققان عربی، تبدیل میشود.
براساس نیاز مخاطبان، کتاب در نمایشگاه عرضه شود
حجتالاسلام والمسلمین مهدویراد با بیان اینکه معتقدم اگر پیش از برپایی نمایشگاه کتاب، نیازهای مخاطبان شناخته شود، کتابها در همان روزهای نخستین برپایی نمایشگاه به فروش خوبی میرسند، افزود: نمایشگاه کتاب زمینه آشنایی ایران با فرهنگ سایر کشورها همچنین آشنایی سایر کشورها با فرهنگ غنی ایرانی ـ اسلامی میشود؛ به طور مثال اگر بتوانیم ارتباط مستقیم با مصر برقرار کنیم، زمینه حضور ناشران بزرگ این کشور مانند «مکتبةالوهبه»، «دارالشروق» و «دارالسلام» در نمایشگاه کتاب تهران فراهم میشود و بازدیدکنندگان با آثار بیشتر و جدیدتری در این حوزه آشنا میشوند.
سردبیر فصلنامه تخصصی نقد کتاب قرآن و حدیث در ادامه سخنانش، گفت: وقتی به نمایشگاه کتاب مصر رفتم و در غرفه «دارالکتب الزهریه» حضور یافتم متوجه شدم که مساحت این ناشر دولتی از نصف کل بخش عربی نمایشگاه کتاب تهران بیشتر بود با وجود این، متأسفانه از آثاری که از طریق این انتشارات راهی بازار نشر مصر میشود، هیچ گونه اطلاعاتی وجود ندارد و در نمایشگاه کتاب تهران جز اندکی از این آثار به چشم نمیخورد. بنابراین، شایسته است نسبت به رفع اینگونه موانع در نمایشگاه کتاب تهران تدابیر جدی و کاربردی اندیشیده شود.
وجود کتابهای چند ناشر در یک غرفه، مخاطبان را سردرگم میکند
وی در پاسخ به این پرسش که «متأسفانه برخی ناشران با وجود آگاهی از قوانین نمایشگاه کتاب تهران، دچار تخلف میشوند و در اغلب موارد مشاهده میشود که یک کتاب با عنوان، محتوا و نویسنده یکسان، توسط چندین ناشر راهی بازار نشر شده است و در چندین غرفه از نمایشگاه عرضه میشود؛ نظرتان در این مورد چیست؟» گفت: تصور نمیکنم چنین چیزی وجود خارجی داشته باشد مگر اینکه مؤلف اثر فوت کرده و مدت 30 سال از فوت آن سپری شده باشد؛ البته خود این اقدام نه فقط در نمایشگاه کتاب تهران بلکه در جامعه نشر کاستی مهمی محسوب میشود.
این عضو هیأت امنای موسسه خانه کتاب در ادامه سخنانش، گفت: گاه دیده میشود برخی ناشران به صورت مشارکتی (ناشر همکار) در داخل یک غرفه کتابهای یکدیگر را عرضه میکنند؛ بدون تردید خود این مساله مخاطبان نمایشگاه کتاب را دچار سردرگمی میکند.
قوانین نمایشگاه به صورت شفاف در اختیار ناشران قرار بگیرند
حجتالاسلام والمسلمین مهدویراد عنوان کرد: معتقدم هرچه نمایشگاه کتاب تهران قانونمندتر شود و این قوانین به صورت شفاف و دقیق به اطلاع ناشران برسد، احتمال بروز تخلفات به حداقل میرسد و نمایشگاه با نظم بهتری برگزار میشود. با وجود این معتقدم بسیاری از مشکلات نمایشگاه کتاب تهران به پیش از برپایی آن مربوط میشوند؛ به این معنا که متأسفانه در طول سال انبوهی از کتابهای بیمحتوا، بیپایه و کتابهایی با جاذبههای کاذب چاپ میشوند. من بهتازگی در آیین اختتامیه جایزه کتاب سال گفتم که همچنان سیطره کمیت آثار بر کیفیت آنها غالب است. بدون تردید در چنین وضعیتی بروز مشکلات عدیدهای در نمایشگاه کتاب تهران پیشبینی میشود. بنابراین اصحاب قلم و ادب به ویژه علما و اندیشمندان قم باید تدبیر جدی برای حل چنین مشکلات، بیندیشند. در غیر اینصورت افرادی که با نیازهای ذهنی، روحی، عقیدتی و اجتماعی متفاوت به نمایشگاه کتاب تهران میآیند، در انتخاب کتاب مورد نیاز خود متحیر میشوند.
توجه به فرمایش مقام معظم رهبری در نمایشگاه کتاب تهران
سردبیر فصلنامه تخصصی نقد کتاب قرآن و حدیث بیان کرد: مقام معظم رهبری در یکی از دیدارهای خود از نمایشگاه کتاب تهران چنین بیان کردند که «من خواهش میکنم اهل قلم و عالمان، کتاب را نقد کنند» بدون تردید نقد به معنای واقعی یعنی ارزیابی آثار، نشان دادن سره از ناسره و بازشناسی خوب و بد از یکدیگر. بنابراین، بسیار شایسته است نشستهای متعددی با هدف تحقق فرمایش رهبر در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شوند.
برپایی غرفههایی با هدف هدایت بازدیدکنندگان
مهدویراد بیان کرد: پیشنهاد میکنم متولیان برپایی نمایشگاه کتاب تهران به منظور ایجاد نظم بیشتر در این رویداد فرهنگی، در بدو ورود بازدیدکنندگان غرفههایی راهاندازی کنند تا افراد آشنا به اطلاعات فیزیکی نمایشگاه و اطلاعات محتوایی کتابها در این غرفهها حضور داشته باشند و بازدیدکنندگان را به نحو احسن راهنمایی و آنها را در تهیه کتابهای مورد نیازشان هدایت کنند.
این عضو هیأت امنای موسسه خانه کتاب با بیان اینکه اساس برگزاری نمایشگاه کتاب افزون بر نشان دادن چهره فرهنگی کشور، این است که مردمان آن کشور با کتاب آشنا شوند، با آن اُنس بگیرند و کتابخوانی ترویج یابد، تأکید کرد: نمایشگاه کتاب تهران ـ چه در بخش داخلی و چه در بخش خارجی ـ باید نیازهای فکری و پژوهشی پژوهشگران و جستوجوگران را در پیش دید بازدیدکنندگان بگذارد تا چه آنهایی را که در داخل ایران هستند و چه آنهایی را که خارج از ایران زندگی میکنند و میخواهند بیشتر ایران را بشناسند، به راحتی این مهم برایشان محقق شود و از نشر ایران مطلع شوند.
بیست و هشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از 16 تا 26 اردیبهشت ماه 1394 در مصلی بزرگ امام خمینی (ره) برگزار میشود.
نظر شما