به بهانه 25 فروردین روز بزرگداشت عطار
آبان: بسیاری از محققان هنوز از سفره عطار ارتزاق میکنند/ راز ماندگاری در ایجاد دنیایی است که خلق میشود
علی آبان گفت: یکی از ویژگیهای مهم شاعران بزرگ هر کشوری به ویژه ایران چند وجهی بودن شاعرانش است. به این معنا که ردپای بسیاری از علوم مثل فلسفه، دین، عرفان، جامعهشناسی و حتی روانشناسی را در آثار آنها میتوان مشاهده کرد.
وی افزود: عطار با آثاری که خلق کرد از قرن ششم به بعد و تا قرن هشتم که آثارش به سمت عرفان گرایش یافت، شاعران و نویسندگان زیادی را تحت تأثیر داد که بارزترین چهره آن مولاناست. مولانا با اسرارنامه عطار توانست در آفرینش دنیای عرفانی با کتاب مثنوی، چهرهای موفق از خود ارائه دهد.
شاعر مجموعه شعر «قرار ما روی پل ورسک» اضافه کرد: آنچه شاعران چه در آثار منثور و چه در شعر گفتهاند بیانگر آن است که عطار اقیانوسی بوده و هست که هرگز تمام نمیشود. به عنوان مثال میتوان به این شعر استناد کرد که میگوید: «عطار روح بود و سنایی دو چشم او/ما از پی سنایی و عطار آمدیم» یا بیت معروف «هفت شهر عشق را عطار گشت/ما هنوز اندر خم یک کوچهایم».
این شاعر و استاد دانشگاه توضیح داد: به گمانم این بیتها بیهوده سروده نشده. عطار از جنبههای گوناگون تأثیرگذار بوده و هست و اگر بخواهیم آثار او را به دو شاخه نظم و نثر تقسیم کنیم کافی است کتاب «تذکره الاولیا» را در نثر و «منطقالطیر» و غزلیات و رباعیات و دیگر قالبهای شعری او را در نظر بیاوریم که این آثار را به جد میتوان از برجستهترین آثار ادبیات فارسی محسوب کرد.
این استاد دانشگاه گفت: اگر از غزلیات عطار حرف بزنیم میبینیم بهترین غزلها را با زبانی تأثیرگذار و نرم و با مفاهیم متعالی ارائه داده است. اگر بخواهیم از مثنوی او سخن بگوییم باید گفت کتاب «منطق الطیر» او از متعالیترین و بهترین نمونههای یک مثنوی تمثیلی و عرفانی در تاریخ ماست و ارزشهای این اثر غیر قابل انکار است.
آبان یادآور شد: اگر بخواهیم از رباعیات عطار بگوییم کتاب «مختارنامه» از بهترین رباعیات او از حیث موضوع و محتوا و همچنین در زبان و دوره خود و پس از خودش است. کتاب «تذکره الاولیا» عطار نیشابوری گذشته از موضوعها و شخصیتهای بزرگ عارف که در آن پرداخته شده به لحاظ نوع نثرش بسیار قابل ستایش است. نثری که بعدها در قرن هفتم و بعد از آن نیز خودش را در نثر مسجع دیگران نشان میدهد. حتی شعر سپید روزگار ما هم متأثر از آثار منثور گذشته از جمله بیهقی، تذکره الاولیا و گلستان و غیره است.
شاعر «در پیراهن تو سنگری جا مانده است» افزود: توصیه من به عنوان یک شاعر و چهره دانشگاهی و به ویژه به شاعران نسل امروز این است که از راز ماندگاری افرادی چون عطار باید عبرت گرفت. باید بدانیم که تأثیر یک شاعر و آثارش صرفاً نه به زبان و فرم یا دانشهای ادبی بلکه به دنیایی است که یک شاعر در شعر خودش با پشتوانههای بزرگ و جهانبینی قابل ستایشش خلق میکند. لازم است که ما ابتدا نگاه و اندیشهمان را وسعت ببخشیم تا بتوانیم آن را با بهترین زبان و بیان به شعر بیاوریم و در نتیجه آثار ما دارای برد طولی و عرضی شود.
نظر شما